Ngành GD-ĐT TP.HCM: Một chặng đường xây dựng – phát triển vẻ vang

TS. Huỳnh Công Minh, nguyên Giám đốc Sở GD-ĐT nhớ lại: “Nhớ đến những giờ phút hào hùng của chiến thắng 30-4-1975, giải phóng miền Nam thành công và thống nhất đất nước, kết thúc cuộc kháng chiến trường kỳ sau 21 năm đấu tranh gian khổ của quân và dân dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng Cộng sản Việt Nam. Cũng chính vào thời khắc này, trọng trách nặng nề, xây dựng và phát triển TP cũng đất nước trong hòa bình đã là một nhiệm vụ vinh quang nhưng không ít khó khăn trên vai của nhà giáo và ngành giáo dục và đào tạo (GD-ĐT). Khó khăn trước hết là tư tưởng, nhận thức; tổ chức, nhân sự; hoạt động chuyên môn; CSVC và khó khăn về chế độ chính sách và cơ chế quản lý. Đã làm một bộ phận CBQL, GV “bỏ cuộc”, có người vượt biên ra nước ngoài… Tuy nhiên, sau những thăng trầm, đất nước chuyển mình, đổi mới mạnh mẽ từ hành chính bao cấp sang cơ chế thị trường và mở cửa hội nhập quốc tế, cùng với đó là NQ TW2 của Đảng ra đời. Đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trên bước đường đổi mới, phát triển của ngành về quan điểm GD, mục tiêu GD và giải pháp GD. Ngành GD-ĐT TP, từ năm học 2005-2006, đã được Bộ GD-ĐT đánh giá cao với 21/21 chỉ tiêu xuất sắc, lên ngôi quán quân so với các tỉnh, thành cả nước liên tục đến nay. Nhất là những mô hình đổi mới căn bản – toàn diện, hội nhập khu vực và thế giới, hiện nay rất thuyết phục. CSVC kỹ thuật nhà trường được qui hoạch chi tiết, đạt chuẩn, đảm bảo đủ chỗ học, đẩy lùi rất xa tình trạng ca 3, ca 4, chật hẹp và bán kiên cố; tỷ lệ tốt nghiệp của HS TP ở tốp đầu của cả nước (trên dưới 95%); năng lực về ngoại ngữ – tin học của HS phổ thông và chuyên nghiệp khởi sắc, mang đậm dấu ấn “đột phá” của ngành…”. 

NGƯT Nguyễn Hữu Danh – nguyên Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong nhấn mạnh: “40 năm qua, những thành tựu của ngành đạt được rất to lớn, vẻ vang, có những điểm son nổi bật dẫn đầu cả nước để các tỉnh, thành bạn tới giao lưu, học hỏi và TP cũng hết tình, trọn nghĩa chia sẻ, hỗ trợ…”. Công tác xây dựng trường học khởi sắc nhất, có lẽ bắt đầu từ giai đoạn 1998-2004. Lắng trong cảm xúc, NGƯT Nguyễn Văn Ngai – nguyên Phó giám đốc Sở GD-ĐT trong bài tham luận của mình hồi tưởng: “Thời điểm đó, thầy Trương Song Đức (Giám đốc  sở) đã tham mưu với lãnh đạo TP chọn năm 1999 là “Năm GD” với một trong các công tác trọng điểm là xây trường lớp. Cũng từ năm đó, ngành bắt đầu khởi động xây trường mới, cùng với việc vận động dâng hiến đất hoặc dùng đất của Nhà nước theo qui chuẩn, nên sau đó, năm học nào TP cũng có trên 1.000 phòng học mới được đưa vào sử dụng”. Còn thầy Lê Ngọc Điệp – nguyên Trưởng phòng GD tiểu học cho rằng: “Năm 2000, Việt Nam đạt chuẩn quốc gia về xóa mù chữ và phổ cập tiểu học nhưng trước đó, năm 1995 TP đã được Bộ GD-ĐT công nhận đạt chuẩn phổ cập tiểu học và phổ cập GD tiểu học đúng độ tuổi vào năm 2002 (toàn quốc đạt được năm 2010 và là đơn vị đạt sớm nhất của các tỉnh, thành phía Nam. Có được kết quả này, là ngay từ đầu năm 1994, Sở GD-ĐT TP đã thành lập Phòng GD tiểu học, tách ra từ Phòng GD phổ thông, trong khi đó đến giữa năm 1994, Bộ GD-ĐT mới thành lập Vụ GD tiểu học. Bên cạnh đó, dạy ngoại ngữ và chương trình tiếng Anh tăng cường, đến xây dựng trường tiên tiến – hiện đại ngay từ những năm 1990, GD-ĐT TP cũng có những đột phá, là mô hình để các nơi đến học tập, áp dụng về địa phương mình”.

TS. Ninh Văn Bình, nguyên Trưởng phòng GD-ĐT Q.Phú Nhuận trong bài tham luận cũng cho rằng: “Nâng tầm GD-ĐT tốt hơn nữa và để đổi mới căn bản toàn diện GD thành công thì việc xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo, CBQL là điều không thể thiếu và xem nhẹ. Bởi một ngôi trường khi có được một đội ngũ CBQL, nhà giáo tốt sẽ tác động rất lớn đến quá trình học tập, rèn luyện của HS, giúp các em học tập tự tin và đạt kết quả cao”. Đồng quan điểm, TS. Hồ Thiệu Hùng – nguyên Giám đốc Sở GD-ĐT TP khẳng định: “Nút khởi động công cuộc đổi mới GD đã được bấm, đó là đổi mới thi cử và đổi mới chương trình – SGK. Dư luận đang tập trung chú ý vào các công việc này là điều tự nhiên nhưng nếu xem đó là nội dung quan trọng nhất của công cuộc đổi mới GD-ĐT thì thật chưa phải. Người dân chờ đợi ở cuộc đổi mới GD nhiều nội dung đổi mới khác, không kém phần quan trọng và thường được nhắc đến như: Nội dung và phương pháp dạy học; công tác đào tạo và bồi dưỡng GV; hệ thống các chế độ chính sách, đảm bảo cho GV thực sự được tiến bộ trong nghề, được xã hội coi trọng và đủ sống bằng lương; đổi mới quản lý GD…”.

Theo TS. Huỳnh Công Minh để GD-ĐT TP hoàn thành tốt nhiệm vụ của ngành trong giai đoạn mới và xứng đáng với truyền thống cách mạnh, năng động và sáng tạo, đi đầu của các thế hệ cha anh, ngành GD-ĐT TP cần tích cực, đoàn kết và sáng tạo, tập trung vào các giải pháp cơ bản: Quán triệt sâu sắc tinh thần NQ 29; tổ chức và xây dựng lực lượng sư phạm hùng hậu và chuyên nghiệp trên cả lĩnh vực tổ chức, giảng dạy và GD; tích cực tham mưu, đổi mới quản lý một cách đồng bộ và kịp thời. Không ngừng nâng cao điều kiện làm việc của CBQL và GV-NV. 

Ông Lê Hồng Sơn – Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM – cho biết: “Qua buổi tọa đàm, sở mong muốn khắc họa được những thành tựu ngành GD-ĐT TP trong suốt 40 năm qua; đồng thời ghi lại công sức của đội ngũ CBQL GD và các thầy cô giáo, qua các thời kỳ công tác, đã vượt bao khó khăn thử thách, nỗ lực thúc đẩy nhiều nhà trường phát triển không ngừng, cả về qui mô, lẫn chất lượng đào tạo. Qua đó, rút ra bài học kinh nghiệm quí báu về những vấn đề có tính lý luận và thực tiễn của ngành GD TP cho sự phát triển của hôm nay và mai sau – nhất là cho quá trình đưa những nội dung của nghị quyết 29 NQ/TW vào cuộc sống… Ban tổ chức cũng ghi nhận những phân tích, đánh giá về những thành tựu nổi bật của ngành, rút ra được nguyên nhân và bài học kinh nghiệm tốt cho giai đoạn sắp tới – Giai đoạn đổi mới căn bản toàn diện GD-ĐT TP từ nay đến 2020”.

Lê Quang Huy