Ngành sư phạm: Chấm dứt đào tạo phí phạm

Đã đến lúc ngành sư phạm phải chấm dứt tình trạng đào tạo ra không sử dụng, đây vừa là trách nhiệm chính trị vừa là trách nhiệm xã hội. Từ năm 2018, Bộ GD-ĐT chỉ giao chỉ tiêu cho các trường dựa trên nhu cầu sử dụng từ các địa phương.

Sinh viên Trường ĐH Sư phạm TP.HCM trong giờ tự học

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ đã nhấn mạnh điều này tại Hội nghị Hiệu trưởng các trường sư phạm do Bộ GD-ĐT tổ chức ngày 27-12 tại Hà Nội. Đại diện 30 trường ĐH sư phạm, trường có đào tạo sư phạm và trường cán bộ quản lý giáo dục trong cả nước đã tham dự.

Tập trung nâng cao chất lượng

Tại hội nghị, nhiều đại biểu chỉ ra thời gian qua, việc xác định chỉ tiêu tuyển sinh của nhiều trường sư phạm chưa đảm bảo cân đối về cơ cấu, trình độ và ngành nghề để đáp ứng nhu cầu nhân lực của thị trường lao động theo từng vùng miền, địa phương. Các chính sách thu hút người có năng lực theo học sư phạm chưa hấp dẫn, hệ quả là nhiều ngành sư phạm cần, có chỉ tiêu tuyển sinh nhưng không tuyển sinh được. Điều kiện đảm bảo chất lượng của nhiều trường còn hạn chế.

Từ thực tế này, giải pháp được tập trung đề cập để triển khai ngay từ năm 2018 là đào tạo sư phạm phải gắn với nhu cầu sử dụng. Cụ thể, UBND các tỉnh/thành xác định nhu cầu nhân lực sư phạm trong các giai đoạn trung và dài hạn, xây dựng kế hoạch đặt hàng, tuyển dụng và phân công công việc sau khi đào tạo. Các cơ sở đào tạo xây dựng đề án tuyển sinh cho từng ngành đào tạo giáo viên trên cơ sở đề xuất của địa phương và năng lực của cơ sở, đảm bảo các điều kiện đảm bảo chất lượng theo quy định hiện hành. Bộ GD-ĐT sẽ giao chỉ tiêu đào tạo sư phạm theo cơ chế đặt hàng dựa trên cơ sở nhu cầu của địa phương và năng lực của cơ sở đào tạo.

Việc giao chỉ tiêu cần rà soát quy hoạch mạng lưới các cơ sở đào tạo sư phạm, đảm bảo điều kiện đảm bảo chất lượng, đồng thời cần có chính sách điểm sàn riêng đối với ngành sư phạm để tuyển sinh được những người khá, giỏi. Về tái cấu trúc các trường sư phạm, nhiều đại biểu thống nhất đây là vấn đề cần thiết và phải được triển khai trong thời gian tới. Tuy nhiên, việc thực hiện còn phụ thuộc vào mức độ tự chủ của các trường sư phạm; điều kiện về nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất; thói quen, tâm lý của cán bộ giảng viên và quyết tâm của lãnh đạo nhà trường.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhận định, tái cấu trúc các trường sư phạm là xu hướng tất yếu nhưng cần có lộ trình, trong đó cần có khung đánh giá kỹ thực trạng các trường sư phạm hiện nay để tìm ra những vấn đề còn vướng và tham chiếu với kinh nghiệm của một số nước. “Đây là thời điểm, cơ hội tốt nhất để tái cấu trúc bởi cả xã hội đang mong đợi các trường nâng cao chất lượng đào tạo sư phạm, vì vậy, từng trường sư phạm căn cứ vào nhu cầu để có quy trình, cách đi phù hợp”, Bộ trưởng nhắn nhủ.

Từ 2018, chỉ giao chỉ tiêu theo nhu cầu sử dụng

Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, để ngành sư phạm chấm dứt tình trạng đào tạo mà không sử dụng, việc đào tạo phải gắn với nhu cầu sử dụng và yêu cầu chất lượng. Bộ trưởng cho rằng cần xuất phát từ việc rà soát đội ngũ của từng địa phương, đưa ra con số chính xác về nhu cầu giáo viên và cam kết sử dụng sau khi đào tạo. Về việc này, Bộ sẽ có trách nhiệm cùng làm việc với các địa phương để có giải pháp cụ thể. Từ năm 2018, Bộ GD-ĐT sẽ chỉ giao chỉ tiêu cho các trường dựa trên nhu cầu sử dụng mà các địa phương đưa ra. “Chúng ta thống nhất rằng từ năm 2018, chỉ tiêu tuyển sinh các trường sư phạm phải gắn chặt với nhu cầu sử dụng. Học sinh vào học ngành sư phạm phải là những học sinh ưu tú nhất, quyết tâm để năm 2018 điểm đầu vào sư phạm nằm trong top đầu, các trường không vì chạy theo chỉ tiêu mà chấp nhận điểm đầu vào thấp”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Đối với tình trạng dư thừa giáo viên từ những năm trước, Bộ trưởng cho rằng, đây là việc chưa thể khắc phục ngay, phải làm từng bước. Trong đó, các trường sư phạm cần chủ động nắm bắt nhu cầu thực tiễn các địa phương để xây dựng các chương trình đào tạo chuyển đổi sao cho phù hợp. Trước yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, Bộ trưởng đề nghị, các trường sư phạm nhanh chóng xây dựng danh mục giảng viên sư phạm chủ chốt ở tất cả các môn học. Đội ngũ này cần tham gia tích cực để góp ý cho các môn học theo hướng kiến thức phải sát với thực tiễn và kế thừa hiện hành. Đồng thời, tham gia vào xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng giáo viên các trường phổ thông đáp ứng được yêu cầu đổi mới.

Để có căn cứ cho quá trình triển khai bồi dưỡng, đào tạo giáo viên, Bộ trưởng yêu cầu các đơn vị thuộc Bộ GD-ĐT phải nhanh chóng hoàn thiện, ban hành các chuẩn giáo viên, chuẩn cán bộ quản lý, chuẩn hiệu trưởng, chuẩn giảng viên sư phạm… Từ chuẩn mới có thể đo đếm chất lượng và có phương án để bồi dưỡng hoặc thay thế. Việc này, Bộ trưởng cũng lưu ý phải làm theo hình thức cuốn chiếu, không làm ồ ạt và chú trọng phương pháp đào tạo trực tuyến.

Thục Trân