Ngày về trọn vẹn!

Tháng 8, Nhà tang lễ Quân khu 5 (Đà Nẵng) diễn ra một sự kiện long trọng. Đó là đón hài cốt Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (LLVTND) Việt Nam Kostas Sarantidis Nguyễn Văn Lập từ Hy Lạp trở về Việt Nam theo di nguyện của ông. Sinh ra và lớn lên ở Hy Lạp, ông đã chọn Việt Nam, chiến đấu vì hòa bình của quê hương thứ 2 mà ông yêu mến. Di nguyện của ông cuối cùng đã thành hiện thực – ngày về trọn vẹn khi ông được nằm bên đồng đội, đồng chí!

Trọn đời vì hòa bình

Trong dòng người đến viếng Anh hùng LLVTND Việt Nam Kostas Sarantidis Nguyễn Văn Lập hôm ấy, có một người lính già lặng lẽ dừng lại rất lâu trước di ảnh của đồng đội mình. Đó là Đại tá Võ Văn Minh – người từng là bạn chiến đấu của ông Lập suốt 20 năm trên chiến trường đạn bom ác liệt để giành lấy hòa bình cho đất nước, nhân dân. Câu chuyện về một người sinh ra và lớn lên ở Hy Lạp nhưng lại chọn Việt Nam để sống, chiến đấu vì hòa bình thật cảm động. Năm 16 tuổi, ông bị bắt đi lính, sang Đức phục vụ chế độ phát xít Hitler nhưng khi đến Nam Tư, ông trốn thoát, sống bất bạt trên những chuyến tàu ngược xuôi dọc biên giới Nam Tư – Hy Lạp. Không có giấy tờ tùy thân, sau thế chiến thứ 2, ông tham gia đội quân lê dương của Pháp và được đưa đến Đông Dương tham gia cuộc chiến chống phát xít Nhật. Năm 1964 tới Sài Gòn (bây giờ là TP.HCM), chứng kiến cảnh giết chóc tàn ác của quân xâm lược với người dân Việt Nam vô tội, ông quyết định đi theo Mặt trận Việt Minh, trở thành người lính bộ đội Cụ Hồ.

Đại tá Võ Văn Minh nhớ lại: “Năm 1948, anh Lập gặp tôi ở Tiểu đoàn 39, Trung đoàn 803. Chúng tôi đã có những tháng năm chiến đấu sát cánh bên nhau. Cùng vào sinh ra tử ở nhiều trận đánh ác liệt ở Quân khu 5. Tôi biết một chút tiếng Pháp nên thường trò chuyện cùng anh Lập. Rồi hai anh em hỗ trợ nhau trong công việc. Yêu Việt Nam, trọng chính nghĩa nên anh Lập rất chịu khó học tiếng Việt và học rất nhanh”.

Tang lễ của Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Kostas Sarantidis Nguyễn Văn Lập được tổ chức trọng thể tại Nhà tang lễ Quân khu 5 (TP.Đà Nẵng)

Năm 1949, ông Lập vinh dự được kết nạp Đảng Lao động Việt Nam, phụ trách Tổng giám thị Trại tù binh Âu – Phi số 3 ở Quảng Ngãi. Năm 2010, ông được Chủ tịch nước ký quyết định công nhận là công dân Việt Nam. Năm 2013, ông được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND Việt Nam. Ông là công dân nước ngoài duy nhất vinh dự nhận danh hiệu cao quý này. “Anh ấy là một người yêu hòa bình, yêu đất nước và con người Việt Nam. Chúng tôi đã có những tháng năm bên nhau đầy kỷ niệm. Trong suốt cuộc đời mình, tôi cảm phục anh Lập bởi tấm lòng của một người con Hy Lạp dành cho Việt Nam, cho quê hương mình”, Đại tá Võ Văn Minh xúc động.

Chiến tranh kết thúc, những người đồng đội ấy từng mất liên lạc của nhau. Năm 2005, ông Lập nhắn những dòng tin trên Báo Quân đội nhân dân. Ông Minh đọc được. Cuộc trùng phùng diễn ra ngay sau đó. Ông Lập nhiều lần trở lại Việt Nam, sinh sống lâu ở TP.Đà Nẵng – nơi ông xem là quê hương thứ 2 của mình. Ông Minh kể lại: “Lần gặp nào anh Lập cũng ôn lại kỷ niệm xưa. Anh ấy nói, Việt Nam là nơi cho anh nhìn ra lý tưởng của đời mình, anh ấy yêu như quê hương của mình, muốn ở lại và gắn bó”.

Nguyện ước thành hiện thực

Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954, ông Lập nhận nhiệm vụ ra Bắc. Ông được phân công nhiệm vụ Đội trưởng Đội cung tiêu ở Sân bay Gia Lâm, lái xe tải ở mỏ than Na Dương, mỏ thiếc Cao Bằng, phiên dịch ở Nhà máy in Tiến Bộ… Ở cương vị nào ông cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Tình yêu lớn nhất đời ông Nguyễn Văn Lập là một người con gái gốc Hà Nội. Họ nên duyên chồng vợ năm 1958 và có với nhau 4 người con, đều đặt tên tiếng Việt. Năm 1965, sau nhiều năm biền biệt, nhận được tin mẹ ông vẫn còn sống và mong ngóng gặp con, ông cùng vợ và các con từ Việt Nam trở về Hy Lạp theo ước nguyện của mẹ.

Đại tá Võ Văn Minh (giữa) đến thắp nén nhang tưởng nhớ đồng đội

Dù xa xôi nhưng người lính Cụ Hồ ấy vẫn một lòng nhớ về đất Việt và mong ước được trở lại. Ông tích cực xây dựng cộng đồng người Việt ở Hy Lạp như một đại sứ tình nguyện. Ở Hy Lạp, ông tích cóp từng đồng tiết kiệm, xuất bản sách “Vì sao tôi theo Việt Minh”, dành dụm tiền hỗ trợ các em nhỏ là nạn nhân chất độc da cam dioxin. Ông cũng nhiều lần trở lại Việt Nam thăm chiến trường xưa và đồng đội. Ghi nhận những đóng góp của ông cho Quân khu 5, TP.Đà Nẵng đã tặng ông một căn chung cư nhưng sau đó ông chỉ nhận tấm lòng bởi thời điểm ấy người vợ của ông đang ở Hy Lạp, sức khỏe yếu, không thể trở về.

Ngày về lại với Việt Nam, nhiều đồng đội của ông Nguyễn Văn Lập đã đến thắp nén nhang tưởng nhớ đồng đội, dù đôi chân họ không còn khỏe. Đưa đôi tay chai sần lên di ảnh đồng đội, Đại tá Võ Văn Minh xúc động: “Anh ấy đã sống một cuộc đời vẻ vang, là tấm gương sáng về lòng dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì công lý, hòa bình, tự do và chính nghĩa. Hơn thế, là tinh thần quốc tế vô sản cao đẹp. Chúng tôi luôn nhớ về anh như một người đồng đội chí cốt, một người thân của mình”.

Hơn 1 năm trước, ông qua đời tại Hy Lạp khi bước sang tuổi 94. Do tình hình dịch bệnh phức tạp nên đến ngày 1-8-2022, thể theo ý nguyện của Anh hùng LLVTND Nguyễn Văn Lập, Chính phủ Việt Nam đã phối hợp với Chính phủ Hy Lạp và gia đình tổ chức chuyển tro cốt ông về Việt Nam. Lễ truy điệu của ông được tổ chức trọng thể tại Nhà tang lễ Quân khu 5 và an táng tại Nghĩa trang Quân khu 5 thuộc quận Cẩm Lệ (TP.Đà Nẵng).

Rưng rưng ôm bình tro cốt của cha trên tay, chị Nguyễn Thị Bạch Tuyết – con gái Anh hùng LLVTND Kostas Sarantidis Nguyễn Văn Lập nói: “Cha tôi luôn hướng về quê hương Việt Nam. Ông từng thêu lên tấm vải trong căn phòng riêng của mình ở Hy Lạp rằng thân thể ông ở đây nhưng linh hồn ông ở lại Việt Nam. Cuộc trở về lần này, chúng tôi đã thực hiện đúng di nguyện của ông. Chắc hẳn bố tôi rất vui vì được về lại với Việt Nam, gặp lại đồng đội của mình”.

Thiên Phúc