Truyền nghề là phương pháp hiệu quả nhưng bên cạnh đó cần kết hợp với phương pháp đào tạo từ nhà trường. Trong thời đại công nghệ như hiện nay, nếu cải lương không tìm tòi phát triển, đổi mới tư duy thì rất khó bảo tồn.
Các nghệ sĩ, nhà nghiên cứu cho rằng cải lương cần được tư duy sáng tạo mới giữ được khán giả
Đây là ý kiến của những nghệ sĩ, nhà nghiên cứu tại tọa đàm “Bảo tồn và phát huy nghệ thuật sân khấu cải lương trong giai đoạn hiện nay” do Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang tổ chức mới đây.
Phải đào tạo bài bản
Truyền nghề là phương pháp giúp cho thế hệ kế thừa dễ tiếp thu và nối nghiệp thế hệ trước. Đối với nghệ thuật cải lương cũng vậy. Những thế hệ nghệ sĩ lừng danh, tên tuổi được nhiều người biết đến như: NSND Minh Vương, NSND Lệ Thủy, NSND Bạch Tuyết, NSUT Kim Tử Long, NSUT Thoại Mỹ… khi đào tạo thế hệ kế thừa sẽ mang lại nhiều hiệu quả tích cực. Bởi họ chính là những thần tượng của khán giả mê cải lương, trong đó có thế hệ trẻ. Khi học với những nghệ sĩ này vừa giúp học viên thích thú, dễ tiếp thu bài vừa làm niềm tự hào cho những ai được làm học trò của họ. Tuy nhiên, bên cạnh truyền nghề cần có phương pháp đào tạo bài bản về cải lương.
Nhà nghiên cứu Mai Mỹ Duyên cho biết, không có hiện tại, tương lai nào mà đi lên từ truyền thống. “Phương pháp truyền nghề quan trọng, thế giới rất chú trọng, xem nghệ nhân là “quốc bảo” nhưng cũng rất cần phương pháp đào tạo khoa học. Nếu như phương pháp truyền nghề có từ nghệ sĩ, nhà hát thì phương pháp khoa học phải được đào tạo từ nhà trường, nhà nghiên cứu. Ở trường học viên sẽ được nắm lý thuyết bài bản, tư duy làm nghệ thuật và được cấp bằng cấp hẳn hoi. Ở phương pháp truyền nghề, các em lại được kinh nghiệm, kỹ năng từ người đi trước. Hai phương pháp này song hành với nhau sẽ tạo nên một thế hệ làm nghệ thuật cải lương bài bản, chất lượng”, nhà nghiên cứu Mỹ Duyên ý kiến.
NSND, đạo diễn Trần Minh Ngọc cho rằng, trong làng cải lương có nhiều nghệ sĩ thành danh qua học lỏm, học nghề. Phương pháp đào tạo chỉ là một phần, phần còn lại chủ yếu do người học phải chủ động tìm tòi, tiếp thu. “Sự kết hợp giữa phương pháp đào tạo ở trường và phương pháp truyền nghề là yêu cầu chính đáng, cần có kế hoạch trong tương lai”, NSND, đạo diễn Minh Ngọc cho biết.
Nghệ sĩ trẻ Minh Trường tham gia ý kiến tại tọa đàm
Tại tọa đàm, đạo diễn – NSƯT Lê Nguyên Đạt (Trưởng khoa cải lương, Trường ĐH Sân khấu – Điện ảnh TP.HCM), cho biết ông rất mừng khi được biết Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang đang có kế hoạch xây dựng những vở diễn thiếu nhi, để từ đó cải lương đi vào học đường, đi vào tâm thức của người trẻ, để có một lực lượng khán giả cho tương lai. “Tôi nhận thấy hiện chúng ta đang cạn kiệt nhân lực về tất cả các chuyên môn như âm thanh, ánh sáng, sân khấu, thầy dạy hóa trang… Chúng ta thiếu những chuyên gia chuyên sâu về nghệ thuật cải lương để có thể hoàn thiện một hệ thống sân khấu chuyên nghiệp. Vì thế, tôi đồng tình cần kết hợp thực hành truyền nghề và đào tạo theo phương pháp sư phạm. Bên cạnh đó, cũng cần ứng dụng công nghệ để tạo sự sinh động và hình thái mới cho sân khấu, để chúng ta có sự chuyển động phần nhìn, phần nghe và sự nhận thức bắt kịp thời đại”.
Nghệ sĩ lớn tuổi cũng phải học
Bên cạnh việc đào tạo, đòi hỏi nghệ sĩ theo cải lương phải đa năng mới có thể giúp cải lương chinh phục khán giả.
Nghệ sĩ trẻ Minh Trường, vừa tốt nghiệp khoa đạo diễn Trường ĐH Sân khấu – Điện ảnh TP.HCM cho rằng, cải lương có đặc thù khó hơn những lĩnh vực khác. Nghệ sĩ vừa ca, vừa diễn, vừa vũ đạo và điều đó đòi hỏi nghệ sĩ phải đa năng, chính vì vậy, khi được các thầy cô truyền nghề, cộng với năng khiếu thì mình sẽ tiếp thu rất nhanh. “Qua quá trình học tập, tôi cảm nhận cái mình thiếu hiện nay là các nghệ sĩ đi trước dù truyền nghề rất giỏi nhưng kiến thức lại chưa được hệ thống thành một chuỗi bài bản. Vấn đề em đang trăn trở là làm sao phải kết hợp được kiến thức ở nhà trường và kinh nghiệm của các nghệ sĩ đàn anh chỉ dẫn, để trong tương lai có được thế hệ nghệ sĩ vừa có trình độ, vừa có lý luận, lại vừa giỏi nghề”, nghệ sĩ Minh Trường đóng góp.
|
NSƯT Thanh Thúy đề nghị, trong thời gian tới, Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang cần nghiên cứu thêm không gian để xây dựng một nhà truyền thống cho sân khấu Nam bộ nói chung cũng như của Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang nói riêng. Nơi đó không chỉ chuyển tải những tư liệu, hiện vật hay những tác phẩm văn hóa nghệ thuật của nhà hát mà của cả nền Cải lương của Sài Gòn – TP.HCM. |
Đạo diễn, NSƯT Ca Lê Hồng chia sẻ bà nhất trí đào tạo phải kết hợp truyền nghề. “Lực lượng đào tạo phải từ thầy cô đến học viên, truyền nghề phải có phương pháp khoa học. Đặc biệt, không chỉ nghệ sĩ trẻ mới học mà những nghệ sĩ lớn tuổi lâu năm càng phải học hỏi. Học hỏi không chỉ ở trường mà còn ở nhà hát. Đào tạo phải kết hợp giữa nhà hát và trường. Trong thời đại công nghệ như hiện nay, nếu cải lương không tìm tòi phát triển, đổi mới tư duy thì rất khó”- NSƯT Ca Lê Hồng bày tỏ quan điểm.
Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu, nghệ sĩ cũng cho rằng, đội ngũ quản lý nghệ thuật cải lương cũng rất quan trọng.
Trong vai trò đơn vị quản lý và cũng là một nghệ sĩ, NSƯT Thanh Thúy (Phó Giám đốc Sở văn hóa và Thể thao TP.HCM chia sẻ): “Trong giai đoạn hiện nay, chúng ta không chỉ khó khăn về nguồn nhân lực, về tài chính mà còn rất nhiều khó khăn khác phải đối diện để giữ vững loại hình nghệ thuật sân khấu cải lương sáng đèn hằng đêm. Các cô chú, anh chị nghệ sĩ đã nhắc nhiều đến khái niệm “cánh chim đầu đàn”, tôi cho rằng, đối với Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang hiện nay, danh hiệu này chính là một thách thức, bởi chúng ta sẽ phải luôn rèn luyện, luôn phấn đấu để phát triển và hướng đến việc hỗ trợ các đơn vị xã hội hóa trên địa bàn TP; phối hợp với các đoàn cải lương tỉnh bạn, phải luôn học hỏi để nâng cao”.
Kiều Khánh
Bình luận (0)