Nghệ sĩ tỏa sáng với những vai phụ

Nhiều nghệ sĩ – diễn viên tuy chỉ đảm nhận vai phụ trên phim ảnh, sân khấu nhưng những vai diễn ấy đã giúp họ làm nên tên tuổi và tỏa sáng…

NSƯT Hữu Quốc (phải) đảm nhận vai phụ cùng NSƯT Vũ Linh trong “Hòn vọng phu”

Vai phụ tỏa sáng trên phim ảnh…

Nếu doanh thu “Nhà bà Nữ” của Trấn Thành đạt doanh thu kỷ lục thì NSND Ngọc Giàu và NSND Việt Anh cũng góp công lớn vào thành công của doanh thu bộ phim này.

Vai bà ngoại Ngọc Ngà của NSND Ngọc Giàu chỉ là vai phụ nhưng được khán giả rất yêu mến. Bà ngoại ăn mặc trẻ trung, tóc nhuộm màu sáng, thích chơi bài tứ sắc. Khi gia đình xảy ra tranh cãi, bà chỉ im lặng, mở băng cassette nghe cải lương, kinh Phật. Khi cháu gái cãi mẹ, bỏ nhà ra đi, bà ngoại chạy theo đưa cho cháu ít tiền để dành, dặn “khi nào hết tiền thì về” vì “Hồi đó tao cũng từng đi bụi nên tao biết”!

Nếu đạo diễn Trấn Thành cho bà ngoại Ngọc Ngà hát một câu cải lương đúng sở trường thì càng tuyệt vời hơn nữa.

Trái với vẻ ngoài bàng quan, không can thiệp vào mâu thuẫn của con cháu, người bà là chất keo gắn kết gia đình. Không nói nhiều, mỗi lời thoại của bà chứa đựng tình thương sâu xa, ý nghĩa chữa lành tình cảm rạn nứt, hướng đến suy nghĩ tích cực, cởi mở. Bà khiến con gái Ngọc Nữ nhận ra bản thân nặng tư duy áp đặt con cái. Cuối phim, nhân vật có câu thoại: “Trên đời này không có gì là tuyệt đối hết, tương đối thôi con à”.

Vai bà ngoại Ngọc Ngà của NSND Ngọc Giàu trong phim “Nhà bà Nữ”

“Má Giàu thuộc từng chữ trong thoại chứ không diễn ngẫu hứng, thể hiện sự chuyên nghiệp. Má năm nay đã 78 tuổi nhưng luôn duy trì được nguồn năng lượng tích cực, làm việc hăng say. Thấy tinh thần ê-kíp sa sút sau những ngày quay triền miên, má thường kể chuyện hài, mang đến những tràng cười sảng khoái cho mọi người. Với tôi, má là báu vật của nghệ thuật nước nhà”, đạo diễn Trấn Thành cho biết.

Vai bác Liêm Tổ trưởng trong phim của NSND Việt Anh cũng khiến khán giả thích vô cùng. Đây cũng là một vai phụ nhưng cực kỳ cần thiết, thiếu là không được. Bác Liêm Tổ trưởng luôn xuất hiện trong những lúc cao trào xảy ra trong gia đình bà Nữ, làm dịu liền những xung đột qua nét diễn xuất tỉnh rụi nhưng khiến khán giả cười sảng khoái. Khán giả thích hình ảnh bác Liêm Tổ trưởng nấu chè đậu xanh mang qua cho người mình thương mỗi tối… Thích cái vụ đổi chè nha đam nấu kèm đậu xanh để người thương của mình ăn không ngán… Thích cái cách “cua gái” như không cua và cuối cùng đã “dính” thiệt với bà Nữ của bác Liêm.

“Các cô chú nghệ sĩ đi trước là tấm gương cho chúng tôi noi theo. Họ cũng thành danh, được khán giả yêu mến dù chuyên đóng vai phụ. Nếu ai vào nghề cũng yêu cầu được đóng đào, kép chính, chẳng chịu vai quân lính, hầu nữ, ông bà già hoặc vai người mẹ, người hàng xóm… thì còn gì là một tác phẩm sân khấu trọn vẹn!” – NSƯT Hữu Quốc chia sẻ.

Ít ai biết, tên nhân vật Liêm trong phim cũng chính là tên thật của NSND Việt Anh (Nguyễn Văn Liêm, sinh năm 1958 tại Sài Gòn). Nhìn lại quá trình phấn đấu, NSND Việt Anh đã đánh dấu tên tuổi của mình qua hàng trăm vai diễn các thể loại và hầu như đều là vai phụ, xuất phát từ lối diễn xuất phóng khoáng, tự do không theo một khuôn mẫu nào. Năm 2001, ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSƯT. Năm 2019, ông vinh dự đón nhận danh hiệu NSND.

Cố NSƯT Hồ Kiểng là một nghệ sĩ tài năng của màn ảnh Việt. Ông đạt kỷ lục cho danh hiệu Người đóng vai phụ nhiều nhất Việt Nam. Hồ Kiểng đã đóng tổng cộng 208 phim, 304 vở kịch trên đài phát thanh, 48 vở kịch nói và 12 vở tuồng cải lương. Ngoài ra, ông còn được bình chọn với danh hiệu Diễn viên đa tài đóng được nhiều loại vai chính diện cũng như phản diện.

Đỗ Duy Nam từng hóa thân vào nhân vật Thịnh Ngựa trong phim “Mê cung”. Ngay từ tạo hình đã gây chú ý với kiểu tóc giống Khá Bảnh, mồm méo xệch, ánh mắt láo liên. Trong vai một kẻ nghiện ma túy nhiều năm, diễn xuất của Duy Nam được khen. Ngoài ra, nhân vật này cũng có câu nói trở thành trend là “nhà bao việc”.

Thành danh từ những vai phụ trên sân khấu cải lương

“Thế hệ vàng” của sân khấu cải lương trước đây không thiếu những nghệ sĩ chuyên trị vai phụ và thành danh từ thể loại vai này. Đó là NSND Diệp Lang, NSƯT Hùng Minh, NSƯT Thanh Nguyệt, NSƯT Nam Hùng, NSƯT Minh Châu, Kim Phương, Hồng Nga… Họ là tấm gương cho thế hệ trẻ noi theo về lòng yêu nghề, sự kiên trì, nhẫn nại. Tiếp bước tinh thần đó, hiện nay, sàn diễn cũng có nhiều nghệ sĩ trẻ sẵn sàng đóng vai phụ, chăm chút từng khoảnh khắc xuất hiện trên sân khấu, phục vụ khán giả. Trong số đó có NSƯT Hữu Quốc, NSƯT Quỳnh Hương, Nguyễn Thanh Toàn…

Tính đến nay, sau 28 năm gắn bó với nghề, NSƯT Hữu Quốc đã có hàng trăm vai phụ, nhất là vai lão, từ ông Tư trong vở “Bão rừng tre” giúp đoạt HCV Trần Hữu Trang năm 1999 đến Quan Tư Đồ vở “Phụng Nghi Đình”, người nghệ sĩ già vở “Cung đàn nào cho em”…, mỗi vai đều khắc họa được tính cách nhân vật, tạo dấu ấn cho khán giả dù thời lượng xuất hiện không nhiều.

“Các cô chú nghệ sĩ đi trước là tấm gương cho chúng tôi noi theo. Họ cũng thành danh, được khán giả yêu mến dù chuyên đóng vai phụ. Nếu ai vào nghề cũng yêu cầu được đóng đào, kép chính, chẳng chịu vai quân lính, hầu nữ, ông bà già hoặc vai người mẹ, người hàng xóm… thì còn gì là một tác phẩm sân khấu trọn vẹn!” – NSƯT Hữu Quốc chia sẻ.

Nghệ sĩ Nguyễn Thanh Toàn tỏa sáng từ những vai phụ

Trong vài năm trở lại đây, có một gương mặt trẻ nhưng… sớm già với những vai lão được người làm nghề đánh giá cao vì khả năng ca diễn rất chắc. Đó là nghệ sĩ trẻ Nguyễn Thanh Toàn.

Anh là nghệ sĩ trẻ hiếm hoi mà khi giao các vai lão, tính cách, các đạo diễn thường rất yên tâm. Bằng chứng là vai Tám Khỏe trong “Người ven đô” mà Toàn đoạt HCV hạng mục kép lão trong cuộc thi Tài năng diễn viên sân khấu cải lương Trần Hữu Trang 2020 đã thuyết phục cả giám khảo và khán giả với nhiều lời khen ngợi.

Năm 2022, anh chỉ đảm nhiệm vai phụ nhưng vượt lên cả vai chính để nhận HCV. Đó là vai nhà chép sử Phạm Đăng Hưng trong “Vương quyền” (Liên hoan sân khấu Thủ đô), vai Nguyễn Lê trong “Vua thánh triều Lê” (Liên hoan cải lương toàn quốc).

Thế mới biết, làm nghệ thuật là đừng câu nệ vai lớn, vai nhỏ… Dù xuất hiện trong một vài phân cảnh nhưng nếu có sự đầu tư, diễn xuất sắc thì khán giả vẫn nhớ, vẫn thương như thường!

Nghệ sĩ còn thời hay hết thời, thước đo chính là sự yêu thương của khán giả chứ không chỉ phụ thuộc vào vai lớn hay vai nhỏ!

Hoàng Thuận