Lãnh đạo Bộ GD-ĐT cho biết sẽ đề xuất miễn giảm học phí đối với những ngành khoa học cơ bản và đề xuất chế độ vay ưu đãi hơn đối với các SV theo học tại các trường ĐH tự chủ tài chính khi thực hiện nghị định mới về học phí vừa được Chính phủ ban hành.
Nghị định học phí mới được xây dựng như thế nào?
Theo ông Bùi Hồng Quang – Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ GD-ĐT, quan điểm của ngành khi xây dựng học phí đối với giáo dục đại học (GDĐH) được chia thành 2 nhóm. Đối với các cơ sở GDĐH tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư (các trường ĐH được tự chủ tài chính): Học phí được xây dựng theo lộ trình tính đủ chi phí đào tạo quy định tại nghị định của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập. Cụ thể: Đến năm 2016: Tính đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp; Đến năm 2018: Tính đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp và chi phí quản lý; Đến năm 2020: Tính đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp, chi phí quản lý và chi phí khấu hao tài sản cố định. Đối các cơ sở GDĐH chưa tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư (đơn vị chưa tự chủ), mức thu học phí tăng dần hàng năm khoảng 10%, do vậy khả năng bù đắp chi phí đào tạo còn thấp, tính trung bình đến năm học 2019-2020 mức học phí mới đáp ứng được một phần chi phí đào tạo, phần còn lại do ngân sách Nhà nước cấp phát. Ông Quang khẳng định trong điều kiện hiện nay kinh tế khó khăn, việc làm và thu nhập của người dân còn thấp nên không thể tăng đại trà học phí mà việc xây dựng học phí lần này chưa tính đến tăng đồng loạt để bù đắp chi phí. Bên cạnh đó, Bộ GD-ĐT đề xuất mức chi cho hoạt động giảng dạy và học tập từ ngân sách chi thường xuyên cho hoạt động GD là tối thiểu 25% (trước đây QĐ 59 của Thủ tướng Chính phủ quy định 20%). Tuy nhiên hiện nay vẫn đang trong thời kỳ ổn định ngân sách, Bộ Tài chính sẽ trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định mới cho giai đoạn 2017-2020 sẽ tham khảo đề xuất này.
Cũng theo ông Quang, khung học phí mới đối với GD mầm non, phổ thông được xây dựng dựa trên chỉ số giá tiêu dùng, cụ thể học phí giai đoạn 2016-2020 vẫn tăng theo chỉ số giá tiêu dùng bình quân hàng năm, giống như nguyên tắc trước đây quy định tại Nghị định 49. Mức học phí cụ thể sẽ do các địa phương ban hành để phù hợp với thu nhập của người dân tại địa phương mình giống như trước đây.
Học phí mới tác động đến người học như thế nào?
Chất lượng GD phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó học phí chỉ là một yếu tố. Ngoài ra đối với các trường công lập, học phí chỉ là một nguồn thu của cơ sở GD, trên thực tế những năm trước đây và cho đến hiện nay, về cơ bản Nhà nước vẫn đảm bảo hỗ trợ kinh phí hoạt động thường xuyên và chi đầu tư cơ sở vật chất cho các cơ sở GD để đảm bảo hoạt động GD, giảng dạy của các cơ sở GD được diễn ra bình thường, đảm bảo chất lượng. Từ năm học 2015-2016, nhiều trường ĐH được thực hiện đề án tự chủ tài chính theo đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Mức học phí của các trường này tính trung bình gấp khoảng trên 2 lần so với các trường chưa tự chủ. Ông Quang cũng lý giải chính sách học phí mới không tác động lớn đến người học so với trước đây vì các lý do:
Học phí mầm non, phổ thông vẫn tăng bình quân hàng năm theo chỉ số giá tiêu dùng, và vẫn do địa phương quy định đảm bảo phù hợp với thu nhập của người dân tại địa phương như trước đây. Học phí ĐH chương trình đại trà tại trường chưa tự chủ tăng 10%, tăng chậm hơn giai đoạn 2011-2015 (trước đây khoảng 20%/năm). Các trường tự chủ chi thường xuyên và chi đầu tư, mức trần học phí có cao hơn mức học phí các trường áp dụng hiện nay. Tùy tình hình cụ thể các trường xác định mức học phí phù hợp để một mặt nâng cao chất lượng đào tạo nhưng mặt khác đảm bảo được mức chi trả của người dân. Đến nay đã có 11 trường thực hiện thí điểm cơ chế tự chủ chi thường xuyên và chi đầu tư. Đối với HS nghèo, HS diện chính sách, vẫn được hưởng chính sách miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập như trước đây.
Mặt khác, lãnh đạo Vụ Kế hoạch Tài chính cũng cho biết cùng với việc tăng học phí, các trường phải xây dựng các quỹ hỗ trợ SV từ nguồn lãi gửi tiết kiệm của nguồn thu học phí. Bộ GD-ĐT và các bộ chủ quản sẽ kiểm tra và giám sát quỹ hỗ trợ SV. Đồng thời có chế độ vay ưu đãi đối với SV theo học tại các trường tự chủ về tài chính. Năm nay, bộ sẽ đề xuất mức hỗ trợ cao hơn. Đặc biệt, Bộ GD-ĐT sẽ đề xuất miễn giảm học phí đối với SV theo học các ngành khoa học cơ bản như toán, lý, hóa, lịch sử. Đây là những ngành cần thiết cho sự phát triển của đất nước nhưng thường khó tuyển sinh.
Thiên Lam
Bình luận (0)