Nghịch lý nhà bỏ trống, công nhân không có chỗ ở

Trong khi nhiều công nhân có nhu cầu về nhà ở thì tại Khu công nghiệp (KCN) Hòa Cầm (Q.Cẩm Lệ, Đà Nẵng), các khối nhà cho công nhân thuê giá rẻ vẫn còn nhiều chỗ trống. Nguyên nhân xuất phát từ nhiều phía như diện tích phòng nhỏ, quy định cho thuê nghiêm ngặt; bên cạnh đó là tình hình dịch Covid-19 kéo dài gây gián đoạn việc xét duyệt…

Sau gần 2 năm đưa vào sử dụng, Khu nhà ở công nhân Khu công nghiệp Hòa Cầm vẫn còn rất nhiều phòng bỏ trống

Công nhân mỏi mòn chờ… nhà ở giá rẻ

Trong khi giá nhà trọ tăng cao theo thời gian, mức thu nhập từ đồng lương có giới hạn thì nhu cầu về nhà ở giá rẻ đối với công nhân bức thiết hơn bao giờ hết. Tại Đà Nẵng, với lượng công nhân tập trung đông, nhu cầu nhà ở càng lớn. Theo đó, thành phố, ngành chức năng đã đầu tư xây dựng một số khu nhà ở giúp công nhân an cư nhưng đó vẫn là một con số khá khiêm tốn và còn nhiều vướng mắc.

Đơn cử, khu nhà ở cho công nhân tại KCN Hòa Cầm được khánh thành đưa vào sử dụng từ tháng 10-2020. Tuy nhiên, do tình hình dịch Covid-19 nên sau một năm đi vào hoạt động, tháng 10-2021 mới có công nhân đến ở. Hiện tỷ lệ lấp đầy vẫn còn rất thấp, phần lớn là phòng để trống. Ngược lại có khá nhiều hồ sơ của công nhân xin xét được thuê nhà ở đang trong tình trạng chờ đợi. Nguyên nhân chủ yếu do hồ sơ xét duyệt có nhiều yêu cầu khắt khe…

Chị Phạm Thị Liên – công nhân làm việc tại Công ty Foster – chia sẻ: “Tôi đã làm hồ sơ xin đăng ký nhà ở để thuận tiện cho việc đi làm cũng như chăm sóc con cái đồng thời giảm gánh nặng chi phí (do tiền thuê nhà ở khu nhà ở của Nhà nước giá chỉ bằng 1/5, thậm chí là 1/10 so với bên ngoài – PV) từ 3 tháng trước, nhưng hiện vẫn đang chờ”.

Chị Liên là mẹ đơn thân nuôi 2 con nhỏ. Chị thuê trọ cách chỗ làm khoảng 4km với giá thuê 1,5 triệu đồng/tháng nên các chi phí sinh hoạt khác phải chắt bóp, tiết kiệm mới đủ duy trì cuộc sống của cả 3 mẹ con. “Nếu thuê trọ giá cao kéo dài, nhỡ các con đau ốm thì khó khăn sẽ càng nặng nề hơn”, chị Liên nói.

Tương tự, chị Nguyễn Thị My – công nhân Công ty Fujifura – cũng cho biết, cả hai vợ chồng chị đều là công nhân ở KCN Hòa Cầm. Lâu nay gia đình gồm 2 vợ chồng và 2 con nhỏ ở trong căn phòng trọ cũ và chật hẹp, giá thuê 1 triệu đồng/tháng.

“Phòng quá chật so với 4 người sinh hoạt nên tháng 4-2022, chồng tôi làm hồ sơ xin xét thuê nhà ở. Đợi mãi đến tháng 7 vẫn chưa thấy kết quả nên tôi tiếp tục làm hồ sơ. Từ đó tới nay hơn 1 tháng nhưng vẫn chưa nhận được thông báo có được thuê hay không. Chúng tôi rất mong được xét duyệt nhà ở sớm để an tâm làm việc vì phòng trọ đến mùa mưa bão dễ bị thấm dột, ẩm mốc gây ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ nhỏ”, chị My tâm tư.

Từ thực tế này, chị My, chị Liên và nhiều công nhân đang phải hàng tháng trích ra một khoản tiền không nhỏ để thuê phòng trọ mong muốn các ngành chức năng “nới lỏng” quy định để họ có điều kiện được xét duyệt vào ở tại khu nhà ở cho công nhân KCN Hòa Cầm. Qua đó vừa giúp họ an cư vừa tránh lãng phí cơ sở vật chất.

5 người/16m2 – quá chật

Có một bất cập khác theo các công nhân đã được xét thuê nhà đó là diện tích phòng ở quá nhỏ so với nhu cầu của họ. Chị Lê Thị Bê – công nhân Công ty Foster – cho biết, đầu năm 2021, gia đình chị được chuyển về nhà ở công nhân. Tuy nhiên vì chỉ được phép thuê diện tích phòng 16m2 trong khi chị là mẹ đơn thân nuôi 4 đứa con nên không gian sinh hoạt không đủ. Cả 5 mẹ con đành trải nệm, chiếu ra nhà ngủ rồi cuốn lại vì nếu kê giường thì quá chật chội, không đủ chỗ nằm, không còn nơi sinh hoạt khác. Các dịp lễ, Tết hầu như không dám mời họ hàng, bạn bè đến nhà vì không biết ngồi vào đâu.

Theo chị Bê, khu nhà công nhân có các loại phòng diện tích từ 16 đến 46m2. Chị mong muốn được thuê căn phòng rộng hơn để tiện sinh hoạt.

Nhiều công nhân cho rằng, nhà ở diện tích nhỏ chỉ phù hợp với lao động, công nhân chưa lập gia đình, chưa có con nhỏ. Vì vậy cần có tầm nhìn hơn đối với các dự án nhà ở xã hội khác trước khi xây dựng (nếu có) để tránh trường hợp nhu cầu của công nhân về nhà ở là có nhưng thực tế diện tích nhà ở có đảm bảo hay không lại là vấn đề khiến họ cân nhắc thêm lần nữa khi mà gia đình lao động, công nhân có nhiều hơn con số 2 người.

245/285 phòng còn trống

Khu nhà ở công nhân tại KCN Hòa Cầm, giai đoạn 1 được đầu tư với tổng vốn 70 tỷ đồng, xây 3 khối nhà quy mô 5 tầng và 1 tầng áp mái. Tổng cộng có 278 phòng ở đơn và 7 phòng ở đôi, 3 phòng sinh hoạt chung, phòng y tế, nhà xe… Khu nhà được xây dựng nhằm giải quyết chỗ ở cho khoảng 600 công nhân, giá thuê khoảng 20 ngàn đồng/1m2. So với giá thuê nhà tại các khu dân cư, đây là mức giá mềm, hợp lý đối với công nhân thu nhập thấp.

Theo quy định, đối tượng được thuê nhà là người lao động làm việc có hợp đồng lao động từ 12 tháng trở lên tại các doanh nghiệp được đăng ký đầu tư tại các KCN trên địa bàn thành phố; chưa có nhà ở hoặc có nhà ở dột nát, diện tích bình quân dưới 10m2/người.

Với diện tích 16m2, nhiều công nhân gặp khó khi gia đình có 4, 5 thành viên cùng chung sống

Thông tư 19/2016/TT-BXD của Bộ Xây dựng quy định, điều kiện công nhân đăng ký thuê nhà ở xã hội phải có hộ khẩu hoặc giấy đăng ký tạm trú tại địa phương nơi có nhà ở xã hội cho thuê. Tuy nhiên trên thực tế, nhiều công nhân sinh sống cùng đồng nghiệp, bạn bè… việc ăn ở, di chuyển nhiều nơi phụ thuộc vào điều kiện kinh tế, thu nhập. Phần lớn công nhân từ các tỉnh, thành phố khác không có đăng ký tạm trú tại Đà Nẵng nên gặp nhiều khó khăn trong xét duyệt cho thuê.

Ông Nguyễn Duy Minh – Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP.Đà Nẵng – cho biết, hiện có 40 phòng đã ký hợp đồng thuê nhà với Trung tâm Quản lý và Khai thác nhà Đà Nẵng trên tổng số 285 phòng được xây dựng tại khu nhà ở công nhân KCN Hòa Cầm. Lý do số phòng được thuê thấp do thời gian qua dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, khu nhà ở này trở thành điểm cách ly F1 nên không có thêm công nhân được xét duyệt chỗ ở.

Ông Minh cho biết, vừa qua Liên đoàn Lao động TP.Đà Nẵng đã tiếp tục đề xuất UBND TP ký quyết định cho 32 hồ sơ đảm bảo tiêu chuẩn và tiếp tục nhận hồ sơ xét duyệt tạo điều kiện cho người lao động an cư. Phía Liên đoàn Lao động TP cũng đang kiến nghị để đơn giản hóa các thủ tục hồ sơ nhằm giúp công nhân sớm có nhà ở; Đồng thời đề nghị Sở Xây dựng trình UBND TP thống nhất mở rộng đối tượng cho thuê nhà ở tại KCN Hòa Cầm cho tất cả đoàn viên, công nhân, người lao động đang làm việc, thuê nhà ở trên địa bàn huyện Hòa Vang và Cẩm Lệ.

Yên Phan