Người đưa đèn lồng phố Hội sang Tây

Ông tên là Phạm Văn Hà, 59 tuổi, ở phường Cẩm Châu (TP.Hội An, Quảng Nam). Tốt nghiệp cao đẳng cơ khí năm 1968, có trong tay bậc thợ lành nghề, ông Hà đầu quân cho HTX cơ khí TP.Hội An (lúc bấy giờ là thị xã). 18 năm trong nghề, với gần chục năm giữ chức chủ nhiệm HTX điều hành hàng chục thợ thuyền gia công sản xuất trong ngành cơ khí, ông Hà được mọi người mến trọng bởi bản tính nhiệt tình và khéo léo trong công việc. Hai vợ chồng ông thu nhập cũng rất khá. Cuộc sống cứ mãi chạy theo đồng tiền, đến lúc ngoảnh lại thấy nghề cũ của cha ông vắng dần. Nhiều đêm nằm gác tay lên trán, ông giật mình nghĩ nếu để mất nghề truyền thống thì  thế hệ con cháu mình sẽ quên lãng công ơn tiền nhân nên ông quyết định nghỉ việc, quay về gầy dựng lại nghiệp đèn lồng. “Chuyện đời là thế, nói dễ nhưng làm khó. Bắt tay vào nghề ai cũng bảo tôi “bị hâm”. Công ăn việc làm đang yên ổn bỗng dưng về ngơ ngẩn với mấy bụi tre. Ban đầu cũng cực lắm, tuy đã thạo nghề từ nhỏ thông qua các buổi ngồi la cà xem cha, ông của mình làm đèn lồng. Nhưng khi cầm trên tay cây rựa để chặt tre rồi tỉ mẩn chuốt nan cho đến khi cho ra đời được một chiếc đèn lồng hoàn hảo là cả một công đoạn đầy công phu đòi hỏi tính kiên nhẫn”, ông Hà nói.

Việc làm ra sản phẩm đèn lồng đã khó. Chuyện mở cơ sở quy mô có hàng chục thợ thầy rồi làm sao bán được sản phẩm để có tiền trả lương nhân công lại càng nan giải. Ông mày mò nhờ các mối quen biết nhỏ lẻ để phân phối từng sản phẩm, kể cả việc vác đèn lồng ra phố bán rao. Dần dà, tiếng tăm cơ sở của ông được khắp nơi biết đến đặt hàng, đầu ra cho sản phẩm từ đó mới được an tâm phần nào. Để giúp chồng thỏa tâm nguyện, bà Diệu Linh – vợ ông bán cửa tiệm, về bắt tay cùng ông làm đèn lồng. Công việc chẻ tre, chuốt nan xem ra khá vất vả với những phụ nữ chân yếu tay mềm nhưng chính tình yêu đã giúp bà vượt qua điều đó để cùng chồng đi đến thành công. Hơn 17 năm vượt qua khó khăn, bằng nỗ lực bền bỉ, vợ chồng ông Phạm Văn Hà đã tạo nên thương hiệu cho những người yêu các sản phẩm lồng đèn truyền thống. Tạo việc làm ổn định cho đến 40 lao động địa phương, với thu nhập từ 3-4 triệu đồng/ tháng.

Từ lúc gắn bó với nghề cho đến khi đưa được sản phẩm đèn lồng sang Tây với ông Hà không thể kể hết những thăng trầm. Ông Hà bảo, lúc đầu phải làm quen các cơ sở xuất khẩu ở Hà Nội, Sài Gòn để tìm đường đi cho đèn lồng. Sau đó, đưa lên website quảng bá và bắt đầu tìm những mối hàng trực tiếp ở châu Âu. Đến nay, sản phẩm đèn lồng Hội An đã có mặt ở nhiều nước trên thế giới, trong đó thị trường lớn nhất là châu Âu. Mỗi năm, cơ sở sản xuất đèn lồng của ông Hà cho xuất xưởng khoảng 50 vạn chiếc sang các nước châu Âu. Ngoài ra, ông còn liên kết với ngành du lịch thành phố mở tour du lịch làng nghề cho khách tham quan. Bình quân mỗi ngày, cơ sở của ông đón khoảng 50 tour du lịch với trên 100 lượt khách, chủ yếu là khách nước ngoài đến tham quan, tự tay khách làm và lưu giữ những chiếc đèn lồng nhỏ xinh, vẽ nên các họa tiết do mình sáng tạo. Là người tiên phong trong việc đưa đèn lồng đến với khách Tây, nhưng khi được hỏi về ý định trong tương lai, ông Hà khiêm tốn: “Nghề đèn lồng là nghề xóa đói, giảm nghèo. Tôi làm tất cả chỉ vì muốn giúp bà con bớt vất vả. Phần khác, tâm nguyện của tôi là chỉ mong mỗi khi ai đó cầm trên tay chiếc đèn lồng, dù đang ở tận châu Âu hay chính trên mảnh đất này là nhớ ngay đến nghề truyền thống – nét văn hóa đặc trưng của người dân phố Hội”.

Bài, ảnh: Phan Vĩnh Yên