Người học sư phạm dễ……bỏ nghề

Tuyển chọn đầu vào không cao, người học thiếu lòng yêu nghề… luôn là những lý do khiến các trường sư phạm than phiền khi bàn về chất lượng đào tạo giáo viên. Hội thảo “Đổi mới đào tạo giáo viên đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục Việt Nam” do Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HCM tổ chức ngày 27-12 một lần nữa “xới” lại vấn đề này.

ThS. Cao Văn Quang (giảng viên Khoa Công tác xã hội Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HCM) dẫn chứng, một phần vì mức lương giáo viên không hấp dẫn nên trong 30 sinh viên lớp sư phạm của thạc sĩ này trước đây chỉ có đúng 2 người tham gia giảng dạy. Số còn lại chọn những lĩnh vực việc làm khác. Theo ThS. Quang, chỉ khi thay đổi cách thức tuyển dụng hiện nay mới mong người học theo đuổi nghề lâu dài.

Chung nhận định, PGS.TS Lê Quang Sơn (Trường ĐH Sư phạm, ĐH Đà Nẵng) đánh giá, do thiếu sự ổn định từ hệ thống giá trị nên giáo viên nước ta dễ bị xáo trộn, dễ từ bỏ nghề để “nhảy” sang làm lĩnh vực khác có mức lương cao.

Chẳng những khó “giữ chân” những cử nhân tốt nghiệp sư phạm, những năm gần đây, các trường sư phạm còn khó tuyển chọn được những người giỏi, người tài. Tại một số trường địa phương, thí sinh thi ngành sư phạm chỉ có sức học trung bình. Điểm đầu vào của các trường này cao nhất thường ở ngưỡng dưới 20, thấp nhất 13, có thời điểm còn bằng mức điểm sàn mà Bộ GD-ĐT quy định. ThS. Nguyễn Thị Xuân Mai (Trường ĐH An Giang) nêu thực tế: Có năm một số ngành sư phạm tại trường không mở được lớp mặc dù điểm chuẩn đầu vào thấp hơn nhiều so với những ngành khác. “Ngành sư phạm chỉ là “điểm dừng chân cuối cùng” của những học sinh không có khả năng thi vào các ngành “hot”. Điều này ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng đào tạo”, ThS. Xuân Mai cảnh báo.

Trong khi đó, hàng loạt bất cập trong đào tạo ngành sư phạm còn được PGS.TS Ngô Minh Oanh – Viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục Trường ĐH Sư phạm TP.HCM – chỉ ra như có quá nhiều mô hình đào tạo và nguồn cung cấp giáo viên khiến chất lượng đội ngũ không đồng đều. Chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho cử nhân ngoài sư phạm chỉ trong vài tháng với một số môn học, không có phần thực tập sư phạm… Trong khi đó, số cử nhân này vẫn “bình đẳng” tham gia ứng tuyển để đi dạy. Theo TS. Oanh, từ nguồn đào tạo này, người học khi về trường phổ thông khó đáp ứng được yêu cầu giảng dạy, chưa nói đến việc đổi mới. Thực tế khác, công tác đào tạo giáo viên của các trường sư phạm luôn không theo kịp những thay đổi về chương trình, nội dung, phương pháp và thực tiễn giảng dạy ở trường phổ thông.

Để cử nhân sư phạm “bám trụ” dài lâu với nghề, bên cạnh nhiều giải pháp về đổi mới chương trình đào tạo; các kiến nghị về lương, chế độ đãi ngộ cho người làm nghề giáo; tìm kiếm các mô hình đào tạo mới thì việc điều chỉnh cách thức tuyển chọn đầu vào ở ngành sư phạm cũng nhận được nhiều sự quan tâm.

Phân tích của PGS.TS Ngô Minh Oanh, trừ một số ngành có thi tuyển trực tiếp, hiện nay các ngành sư phạm khác chủ yếu dựa vào điểm số bài thi văn hóa để gọi nhập học. Từ thực tế này, có tình trạng người thực hiện nhiệm vụ tuyển sinh không hề biết thí sinh sẽ được đào tạo thành giáo viên có đáp ứng các điều kiện, phẩm chất của nghề giáo (ngoại hình, tính cách, hạnh kiểm…) hay không. “Chỉ cần đơn vị tuyển sinh tuyển nhầm thì hậu quả trường phổ thông phải lãnh đủ” , TS. Oanh nói.

Theo các đại biểu, đã đến lúc khâu tuyển sinh cần chú ý đến năng lực học tập và năng khiếu sư phạm của người học; kết hợp thi tuyển, xét hồ sơ THPT và đánh giá trực tiếp đối với ngành sư phạm. Đặc biệt, chú trọng ngoại hình, sức khỏe, hiểu biết về con người, văn hóa, xã hội… PGS.TS Trần Khánh Đức (Viện Sư phạm kỹ thuật, Trường ĐH Bách khoa Hà Nội) so sánh, giữa hai sinh viên điểm 25 và 27, nhà trường sẵn sàng chọn em sinh viên 25 điểm nếu xét thấy em đó có năng khiếu sư phạm và yêu nghề hơn em điểm cao còn lại. Thực tế tại trường thời gian qua, nhiều sinh viên dù điểm đầu vào 26, 27 nhưng trong quá trình học tập không thể hiện được năng lực sư phạm. Từ thực tế này, TS. Đức cho rằng, việc tuyển chọn sinh viên sư phạm thời gian tới cần được toàn diện hơn, cần thiết phải căn cứ vào tiềm năng sư phạm trong mỗi người học chứ không đơn thuần qua thi cử.

Mê Tâm