Người “thổi hồn” cho những tượng đài lịch sử

Ở tuổi 64, một niềm vui lớn đánh dấu mốc quan trọng trong sự nghiệp của nhà điêu khắc Lâm Quang Nới khi tại cuộc thi sáng tác mẫu Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh trước UBND TP vừa qua, mẫu phác thảo Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh của ông đã được Thành ủy, UBND TP.HCM cùng Hội đồng nghệ thuật bình chọn để triển khai thực hiện. Theo dự kiến, vào khoảng tháng 3-2015 Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh sẽ hoàn thành và được đặt tại khu vực công viên trước trụ sở UBND TP. Tượng đài “Bác Hồ và thiếu nhi” sẽ được dời về Nhà Thiếu nhi TP.HCM.

“Làng tôi ở ngày trước là xứ đạo Bùi Chu – Phát Diệm (Nam Định). Năm 13 tuổi, tôi theo chân những người thợ trong làng đi làm tượng. Bài học vỡ lòng về nghề điêu khắc đó vẫn theo tôi đến tận hôm nay”, ông Lâm Quang Nới bồi hồi nhớ lại những ngày đầu tiên khi ông chập chững bước vào con đường nghệ thuật này. Năm 1967, ông Nới lên đường vào Nam chiến đấu. Cuộc đời nhiều ngã rẽ, đam mê điêu khắc nhưng sau khi xuất ngũ, ông lại theo học Khoa Tranh lụa, Trường ĐH Mỹ thuật TP.HCM. Ra trường, niềm đam mê điêu khắc vẫn theo ông suốt những năm tháng dài nên ông quyết định sẽ theo đuổi nghề này đến cùng dẫu biết con đường phía trước còn lắm chông chênh.

“Những năm làm việc tại Bảo tàng Cách mạng TP.HCM, Bảo tàng Phụ nữ rồi Trung tâm Bảo tồn di tích TP.HCM đã giúp tôi có cơ hội được tìm hiểu thêm về lịch sử dân tộc thông qua việc đọc tài liệu, gặp gỡ nhân chứng. Tôi đã có thêm rất nhiều chất liệu để sáng tác”, nhà điêu khắc Lâm Quang Nới tâm sự. Công việc đòi hỏi ông phải đi thực tế nhiều nơi. Sau những ngày rong ruổi, ông lại trở về với đầy ắp những ý tưởng. Khi thì người ta thấy ông lang thang ở các bảo tàng, lúc lại thấy tay chân ông lấm lem, cặm cụi làm ở xưởng đến tận khuya.

Theo nhà điêu khắc Lâm Quang Nới, trong nghệ thuật điêu khắc, quan trọng nhất là khâu ý tưởng. Có thể nói ý tưởng chiếm 50-60% sự thành công của một tác phẩm. Ý tưởng hay, biểu tượng đẹp và phải đúng. Sự khắt khe trong nghề đã giúp ông tạo nên những tác phẩm nghệ thuật có bố cục chặt chẽ về kích thước và đạt được tính thẩm mỹ cao như: Tượng đài Bác Hồ – Bác Tôn, món quà do Đảng bộ và nhân dân TP.HCM tặng thủ đô Hà Nội nhân dịp kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội; Tượng đài Dầu khí đặt tại TP.Vũng Tàu; Tượng đài Bất khuất đặt trong Khu di tích lịch sử Ngã Ba Giồng TP.HCM…

Nhà điêu khắc Lâm Quang Nới suốt một đời theo đuổi những đề tài về lịch sử, chiến tranh cách mạng. Mỗi tác phẩm được hoàn thành là kết quả của lòng yêu nghề, của sự tìm tòi, nghiên cứu lịch sử dân tộc và cả những trải nghiệm của một người lính đã đi qua cuộc chiến tranh. “Trong quá trình thực hiện Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh, tôi đã đọc rất nhiều tài liệu về Bác Hồ để có thêm tư liệu về cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác. Từ những câu chuyện nhỏ về Bác, tiếp xúc với những nhân chứng đã được gặp Bác đã giúp tôi có thêm rất nhiều cảm xúc để thể hiện tượng đài vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc”, ông cho biết thêm.

Ở cái tuổi hiện tại, điều mà nhà điêu khắc Lâm Quang Nới trăn trở là truyền nghề cho lớp trẻ để họ “thổi hồn” vào mỗi tác phẩm điêu khắc. Trong xu thế hiện đại, lớp trẻ thường sáng tác tự do theo con đường nghệ thuật điêu khắc đương đại nên họ còn khá xa lạ với những đề tài về lịch sử, chiến tranh cách mạng. “Tôi có cái may mắn khi nhiều tượng đài của mình đã được lựa chọn, công nhận là di sản văn hóa của dân tộc. Đến bây giờ, điều tôi lo lắng là có một bộ phận thế hệ trẻ quá thờ ơ với lịch sử dân tộc. Tôi hy vọng những tượng đài lịch sử sẽ như là một địa chỉ đỏ, một sản phẩm văn hóa để các em tìm về với cội nguồn dân tộc”, nhà điêu khắc Lâm Quang Nới chia sẻ.

Bài, ảnh: Yên Hà