Nhà giáo Tạ Xuân Tề: Một đời gắn bó với sự nghiệp trồng người

Sinh ra và lớn lên trên quê hương tỉnh Thái Bình. Một vùng quê hiếu học, giàu truyền thống cách mạng. Trong lý lịch, anh sinh năm 1951 (theo người vợ đã cùng học phổ thông, thì anh sinh 1952, vì muốn đi bộ đội chống Mỹ nên phải tăng tuổi). Do hoàn cảnh gia đình, đang học phổ thông thì tháng 8/1967, anh chuyển sang Trường Công nhân Kỹ thuật I – Hà Bắc thuộc Bộ Cơ khí và Luyện kim vào tháng 02/1969. Nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, tuy đang học nghề, anh đã lên đường tham gia chống Mỹ giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Trong quân đội, anh công tác tại Phòng chính trị – Bộ Tham mưu Chiến trường B2. Anh là người đã tham gia chiến dịch Mùa Xuân năm 1975 và đã có mặt tại Sài Gòn ngày giải phóng. Tháng 4/1976, anh chuyển ngành về công tác tại Trường Công nhân Kỹ thuật 4 (CNKT4) – Bộ Cơ khí và Luyện kim, nay là Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM thuộc Bộ Công nghiệp.

Suốt 15 năm công tác tại Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM, anh đã kinh qua các công tác như: Cán bộ thi đua chuyên trách; làm Trưởng Ban đời sống; Chánh văn phòng và đến tháng 3/1991 giữ chức Phó hiệu trưởng Trường CNKT4. Anh còn được tín nhiệm bầu làm Chủ tịch Công đoàn Trường từ tháng 02/1980 đến tháng 5/1991. Đến tháng 4/1996, TS Tạ Xuân Tề đã vinh dự được Bộ Công nghiệp tin tưởng giao phó chức vụ hiệu trưởng. Từ đó, đã mở ra một bước ngoặt lớn cho cả Trường ĐH Công nghiệp lẫn bản thân TS Tạ Xuân Tề. Từ một sỹ quan quân đội, một nhà giáo, TS Tạ Xuân Tề không chỉ được biết đến với vai trò là một người thầy, một “doanh nhân” thành công trong lĩnh vực kinh tế tri thức mà còn được xem là một người tâm huyết hết mình với sự nghiệp trồng người. Và, những phần thưởng mà TS Tạ Xuân Tề đã được nhận, tôi đếm gồm 4 huân chương, 3 huy chương, 7 bằng khen các loại và nhiều danh hiệu như: Anh hùng, Chiến sĩ thi đua toàn quốc… đã phần nào minh chứng cho những tâm huyết của ông trong sự nghiệp giáo dục đào tạo.

Trao đổi với chúng tôi, thầy Tề, tâm niệm: “Nếu chỉ đào tạo để cấp bằng cho sinh viên thì sự sống còn của nhà trường sẽ bị đe dọa. Điều cần phải làm bằng được chính là tạo được việc làm cho sinh viên sau khi ra trường. Vì thế, chất lượng đào tạo được đặt lên vị trí số 1 trong suốt quá trình phát triển của trường”. Suốt nhiều năm qua, những suy nghĩ đó đã được hiện thực hóa sinh động bằng việc tiên phong đổi mới chương trình đào tạo, lấy sinh viên làm trung tâm trong phương pháp giảng dạy. “Tay nghề, năng lực của sinh viên sau khi ra trường có đáp ứng được nhu cầu công việc tại các doanh nghiệp hay không” là một điều ông luôn trăn trở và không ngừng nỗ lực vì điều đó. Để thực hiện tiêu chí này, Nhà trường đã triển khai các biện pháp cụ thể như: tăng cường công tác kiểm tra nội dung chương trình đào tạo, hồ sơ giảng dạy của giáo viên; tổ chức các hoạt động dự giờ, hội giảng; chống gian lận trong thi cử, từ đó đã tác động tích cực đến quá trình học tập của học sinh, sinh viên; mạnh dạn thực hiện giao quyền cho các khoa với chức năng là đơn vị quản lý toàn diện; ban hành các nội qui, qui chế nghiệp vụ, đảm bảo chặt chẽ việc xét lên lớp, tốt nghiệp…

Bình dân và mộc mạc, từ tốn và khiêm nhường là phong cách của TS Tạ Xuân Tề. Đối với hơn 2.000 CB, GV Trường ĐH Công nghiệp, ông là tấm gương mẫu mực về đạo làm thầy và là một “ông chủ” rất quan tâm đến đời sống của nhân viên. Đối với hơn 100 ngàn sinh viên đang theo học tại các cơ sở đào tạo của trường, ông là một người thầy nghiêm khắc nhưng cũng thật đáng kính và thương học trò. Đối với xã hội, ông là một nhà giáo, một doanh nhân có cách làm sáng tạo, thiết thực trong phương pháp đào tạo sinh viên, tổ chức hoạt động của trường, từ đó đã cung ứng cho xã hội một nguồn nhân lực chất lượng cao. Suốt nhiều năm qua, tỷ lệ sinh viên ra trường của Đại học Công nghiệp có việc làm đạt trên 95%. Đó là một con số mà nhiều địa chỉ đào tạo nhân lực đang mơ ước nhưng để đạt được cần có một hướng đi đúng và cần rất nhiều nỗ lực, sáng tạo.

Một trong những yếu tố mang lại sự thành công nổi trội của Đại học Công nghiệp trong những năm qua chính là việc nhà trường gắn đào tạo với nhu cầu thực tiễn của xã hội và doanh nghiệp. Đến từng doanh nghiệp để tìm hiểu nhu cầu, đối thoại với doanh nghiệp để tìm hiểu tiêu chuẩn tuyển dụng của doanh nghiệp, liên kết đào tạo với doanh nghiệp, tổ chức các diễn đàn về cơ hội thực tập và cơ hội nghề nghiệp để sinh viên và doanh nghiệp gặp nhau… là những hoạt động thường xuyên diễn ra tại trường đại học này. Đặc biệt, thầy Tề cũng chỉ đạo tổ chức nhiều cuộc hội thảo, tọa đàm với doanh nghiệp trong và ngoài nước về vấn đề đào tạo và sử dụng nhân lực. Kết quả là nhiều sinh viên khi được đưa về thực tập tại các doanh nghiệp đã chứng tỏ được năng lực vượt trội của mình và được “đặt chỗ” trước sau khi ra trường. Nhiều doanh nghiệp đã tìm đến tận trường để “đặt hàng” ngay từ khi sinh viên chưa tốt nghiệp.

Tiếng lành đồn xa, Trường Đại học Công nghiệp đã được không ít doanh nghiệp ký kết hợp đồng đào tạo và liên kết đào tạo nhân lực. Nhiều hợp đồng liên kết đào tạo với các trường đại học nước ngoài cũng đã được ký kết. Nhiều lượt sinh viên Đại học Công nghiệp đã được gửi đi đào tạo giai đoạn II ở Mỹ, Anh, Malaysia, Singapore, Đài Loan và nhận bằng tốt nghiệp do trường bạn cấp… Sau tất cả những dòng chảy sự kiện đó, chất lượng sinh viên đã được nâng cao lên rất nhiều, uy tín của Trường Đại học Công nghiệp cứ ngày một lan tỏa và niềm tin của xã hội vào một mô hình đào tạo hiện đại, thiết thực. Chia sẻ về vấn đề này, thầy Tề, bộc bạch: “Chúng tôi coi quá trình đào tạo là quan trọng hơn cả. Mỗi con người đều có một tiềm năng. Một khi tiềm năng ấy được phát hiện, chú ý và khích lệ thì con người sẽ phát triển rất tốt. Và nghiên cứu khoa học là một cách để mỗi sinh viên và cả giáo viên của trường bộc lộ và phát huy tiềm năng ấy”. Vậy là, nghiên cứu khoa học đã được xem là một trong những phương pháp chính yếu góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của trường Đại học Công nghiệp và chính bản thân ông – TS Tạ Xuân Tề là người đi đầu trong việc khởi xướng và thổi tinh thần say mê nghiên cứu khoa học vào khát vọng lập thân, lập nghiệp của từng giảng viên, sinh viên. Nhờ đó, thời gian qua Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM có 3 đề tài cấp Nhà nước được triển khai với tổng kinh phí thực hiện gần 10 tỷ đồng. Trong đó, đề tài “Nghiên cứu và chế tạo hệ thống máy và thiết bị cắt trong, vớt bèo tây, cỏ rác trên kênh rạch” của Th.S Bùi Trung Thành làm chủ nhiệm được thực hiện tại Trung tâm Máy và Thiết bị công nghiệp của trường, đã hoàn thành và chạy thử nghiệm ở Tây Ninh có hiệu quả cao.

Hiện tại, Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM là một trong những cơ sở đào tạo nghề lớn nhất Việt Nam từ dạy nghề đến đại học và sau đại học. Cơ sở chính của Trường đã được chuẩn hoá về xây dựng, trang thiết bị, hệ thống trường học gồm 350 phòng học lý thuyết, 30 xưởng thực hành, 4.000 máy tính, 2.200 đầu sách, 10.000 chỗ ở cho sinh viên. Ngoài ra hệ thống dịch vụ của Trường bao gồm: Nhà ăn, siêu thị, ngân hàng và bưu điện… Đội ngũ giáo viên có 2.000 người, mức lương trung bình đạt gần 6 triệu đồng/ người/ tháng, hơn 60% giáo viên trong Trường đạt trình độ trên đại học. Hiện nay, Nhà Trường đã có trên 100 tiến sĩ và nghiên cứu sinh, hơn 600 thạc sĩ và cao học, có thể đảm nhận tốt việc nâng cao chất lượng đào tạo ở tất cả các ngành học và bậc học. Về hệ thống quản lý, ngay từ năm 1998, Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM đã đầu tư hệ thống phần mềm quản lý tin học với 35 modul để quản lý khép kín từ khâu tuyển sinh đến đào tạo, lập thời khoá biểu, đăng ký học phần đến quản lý sinh viên, ký túc xá, thư viện, thi cử, bảng điểm, khen thưởng, kỷ luật… Do đó, chất lượng giáo dục – đào tạo của Trường hoàn toàn được đảm bảo. Chi sẻ về những thành quả này, TS Tạ Xuân Tề, tự hào: “Với một tập thể đoàn kết, tâm huyết, Nhà trường tin tưởng sẽ hoàn thành sứ mệnh cao cả của mình. Trong đó gồm các mục tiêu: Xây dựng Nhà trường trở thành một trung tâm đào tạo đa cấp, đa ngành theo hướng tiên tiến, hiện đại và hội nhập quốc tế, đáp ứng nhu cầu đào tạo nhân lực trình độ cao cho sự nghiệp CNH – HĐH đất nước. Phấn đấu trở thành trường đại học trọng điểm quốc gia; trung tâm nghiên cứu khoa học và công nghệ, có các công trình nghiên cứu khoa học đạt giải quốc gia và quốc tế. Đặc biệt, phấn đấu đến năm 2015 trở thành trường đại học đạt chất lượng đẳng cấp quốc tế”.

Có lẽ những thành quả mà TS Tạ Xuân Tề đã đạt được hôm nay, ngoài sự đoàn kết một lòng của tập thể CB-GV toàn trường, một tầm nhìn xuyên suốt của một tấm gương tận tâm với sự nghiệp giáo dục, phải kể đến sự hỗ trợ và tình yêu thương của người vợ với mái ấm gia đình, khi các con của ông đều học giỏi và thành đạt. Và hôm nay, ông vẫn như con tằm tiếp tục nhả tơ để cống hiến cho sự nghiệp giáo dục, đặc biệt là luôn tận tâm và sống có trách nhiệm với xã hội về những “sản phẩm” đào tạo của mái Trường ĐH Công nghiệp – nơi ông đã, đang và vẫn tiếp tục giữ cương vị của một vị thuyền trưởng tài ba.