Nhân rộng mô hình chăm sóc sức khỏe tại nhà

Tại TP.HCM, vừa diễn ra Hội thảo “Định hướng đào tạo cử nhân điều dưỡng cấp cứu trước viện (CCTV) tại Việt Nam và giải pháp thực hành lồng ghép giữa CCTV với chăm sóc sức khỏe (CSSK) tại nhà”.

Bác sĩ của BV Q.2 khám bệnh tại nhà cho người bệnh. Ảnh: Anh Bình

Tại hội thảo, PGS.TS.BS Ngô Minh Xuân – Hiệu trưởng Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch
(TP.HCM) – cho biết, tình trạng dân số lão hóa, tuổi thọ tăng (tuổi thọ trung bình hiện nay của người dân trên 74 tuổi) hiện đang là thách thức lớn đối với công tác y tế, đặc biệt là nhu cầu CSSK cho bệnh nhân, người dân cao tuổi, trong khi đó đào tạo nhân lực y tế trong lĩnh vực này chưa thật sự được coi trọng, thiếu thốn về nhân lực. Vấn đề CCTV vô cùng quan trọng đối với Việt Nam hiện nay, không chỉ đối với BV mà còn cho cả cộng đồng. Tuy nhiên nước ta chưa có hệ đào tạo chính quy đối với lĩnh vực này, các cơ sở đào tạo chưa mở được mã ngành đào tạo cử nhân điều dưỡng.

Cũng theo BS Xuân, việc quản lý sức khỏe người cao tuổi, người bệnh một cách hiệu quả luôn là bài toán khó với nhà quản lý. Trong vài năm trở lại đây, đã có nhiều mô hình gắn liền với từng giai đoạn phát triển ở mỗi quốc gia. Hiện nay, mô hình CSSK tại nhà đang tỏ ra có nhiều ưu thế về mặt kinh tế, xã hội, chuyên môn và tính khoa học. Theo đó, năm 2017, Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch đã phối hợp cùng Trường ĐH Khoa học ứng dụng Saimaa (Phần Lan) đào tạo cử nhân ngành điều dưỡng và cử nhân ngành CCTV.

“Học viên được đào tạo cử nhân điều dưỡng sau đó được đào tạo chuyên ngành cấp cứu ngoại viện. Sau khi ra trường có thể thực hành CCTV, có thể CSSK cho người dân tại nhà. Mô hình chăm sóc bệnh nhân tại nhà sẽ có nhiều lợi ích như: phối hợp CSSK cho người già, giảm số bệnh nhân nhập viện, giảm được chi phí do nằm viện lâu, góp phần giảm tải BV…”, BS Xuân nhấn mạnh.

TS. Nguyễn Minh Lợi – Phó Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ & Đào tạo, Bộ Y tế – cũng cho biết, hiện nay công tác đào tạo nhân lực y tế vẫn còn nhiều bất cập. Cụ thể, quy mô đào tạo chưa gắn với nhu cầu và yêu cầu sử dụng của hệ thống y tế; nhiều trình độ đào tạo, năng lực nghề nghiệp chưa gắn với vị trí việc làm, chưa phân định rõ các trình độ; chưa xác định được phạm vi hoạt động chuyên môn, các lĩnh vực cần đào tạo chuyên khoa; đặc biệt việc mở ngành mới còn khó khăn do thiếu cơ chế, thiếu giảng viên, chưa xác định được năng lực nghề nghiệp và định danh được vị trí việc làm của người học sau đào tạo.

Theo đó, với chương trình đào tạo cử nhân điều dưỡng và giải pháp lồng ghép giữa CCTV và CSSK tại nhà, ông Lợi kiến nghị, cần tiến hành đánh giá chương trình đào tạo thí điểm, khảo sát nhu cầu học tập nâng cao trình độ sau tốt nghiệp ĐH, hay chuyển đổi ngành nghề theo quy định hiện hành; đề xuất các tiêu chuẩn, tiêu chí về năng lực nghề nghiệp cần có của người học và các điều kiện hành nghề sau tốt nghiệp. Bên cạnh đó, các đơn vị cần đánh giá hiệu quả việc lồng ghép 2 chương trình trên tại khu vực TP.HCM và mở rộng ra với các TP lớn trên toàn quốc. Trên cơ sở các minh chứng đã có, nhà trường cần đề xuất mã ngành đào tạo mới, học chuyên khoa sau ĐH đối với chương trình đào tạo này.

PGS.TS.BS Cao Văn Thịnh (Trưởng khoa Điều dưỡng – Kỹ thuật y học, Trưởng Trung tâm Huấn luyện kỹ năng mô phỏng lâm sàng Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, đồng thời là Trưởng đơn vị Phẫu thuật Lồng ngực, mạch máu, BV Q.2) cho biết, hiện nay nhiều cơ sở y tế đã đưa vào hoạt động mô hình CCTV. Tuy nhiên, công tác CCTV chưa đạt được hiệu quả đúng mong muốn, lãng phí về nguồn lực và thời gian, thu nhập của BS thấp. Do đó, việc gắn kết CCTV với CSSK tại nhà cần đáp ứng được các mục tiêu quan trọng: Tăng thu nhập cho BS; tăng cường công tác chuyên môn và mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh”…

Cũng theo BS Thịnh, tại BV Q.2, người bệnh khi sử dụng mô hình trên đều được BHYT chi trả, do vậy gần như không phải trả thêm khoản phí nào. Bên cạnh đó là được CSSK tại nhà không mất thời gian chờ đợi tại BV. Theo đó hầu hết bệnh nhân đều có phản hồi tích cực và mong muốn mô hình sẽ được triển khai rộng rãi hơn nữa…

Hoài Thương