Nhiều cơ quan, đơn vị thuộc quận 1 cho thuê mặt bằng sai quy định

Thanh tra TP.HCM vừa ban hành kết luận thanh tra về trách nhiệm Chủ tịch UBND quận 1, UBND quận 1 trong việc thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo và quản lý, sử dụng nhà, đất và tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu Nhà nước trên địa bàn quận 1 (thời kỳ 2022-2023).

Nhiều đơn vị thuộc quận 1 cho thuê mặt bằng không đúng quy định

Theo Thanh tra TP.HCM, trong điều hành quản lý, sử dụng nhà, đất và tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu Nhà nước, quận 1 và các đơn vị trực thuộc vẫn còn để xảy ra một số tồn tại, thiếu sót, vi phạm.

Cụ thể, đối với nhà, đất và tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu Nhà nước do UBND quận 1 quản lý, UBND quận 1 chưa thực hiện đúng phương án UBND TP.HCM phê duyệt tại 19 địa chỉ nhà, đất; đã xử lý nhưng chưa hiệu quả các trường hợp hộ dân chiếm dụng tại 4 địa chỉ nhà, đất và để trống 13 địa chỉ nhà, đất (gần 24 tháng), là chưa khai thác, sử dụng hiệu quả, gây lãng phí tài sản Nhà nước.

Đối với UBND các phường Đa Kao, Tân Định có thiếu sót trong quản lý đối với 93 rẻo đất dôi dư (tại dự án kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè tuyến đường Hoàng Sa) dẫn đến phát sinh 2 rẻo đất bị chiếm dụng; 91 rẻo đất đều chưa thực hiện xong việc kê khai, xác lập để quản lý và không có ý kiến chấp thuận của UBND TP nhưng đã sử dụng làm lề đường, điểm tập kết rác, công viên, mảng xanh, trụ sở khu phố, nhà sinh hoạt cộng đồng.

Đối với Trung tâm Thể dục thể thao quận 1, trong năm 2022-2023, tiếp tục cho thuê nhiều vị trí mặt bằng tại 4 địa chỉ nhà, đất khi chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt đề án sử dụng tài sản công. Từ đầu năm 2024, cho thuê thêm 5 vị trí tại 4 địa chỉ nhà, đất không có trong đề án được duyệt. Tổng thu từ hoạt động cho thuê không có trong đề án được duyệt (bãi xe, rạp chiếu phim…) từ đầu năm 2022 đến 30-6-2024 là gần 39 tỷ đồng, tổng chi hơn 32 tỷ đồng, chênh lệch thu – chi hơn 6 tỷ đồng. Ngoài ra, nội dung trong hợp đồng cho thuê mặt bằng đã ký kết với các đơn vị thuế chưa chặt chẽ; việc cho thuê mặt bằng tại các vị trí nhà đất không có trong đề án đều không tổ chức đấu giá mà thực hiện bằng hình thức thỏa thuận để cho thuê.

Đối với Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên quận 1 cho thuê mặt bằng (ngắn hạn) để làm bãi xe, căng tin, máy bán nước, cho thuê phòng học tại 5 địa chỉ nhà, đất khi không có đề án sử dụng tài sản công được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Tổng thu từ hoạt động cho thuê từ khi phát sinh hợp đồng cho thuê đến ngày 30-6-2024 là hơn 17,7 tỷ đồng, tổng chi là gần 8 tỷ đồng, chênh lệch thu – chi hơn 9,8 tỷ đồng. Việc cho thuê nêu trên không thực hiện tổ chức đấu giá mà bằng hình thức thỏa thuận để cho thuê.

Tại một số đơn vị khác thuộc UBND quận 1 đều có hoạt động cho thuê mặt bằng, cho thuê tài sản kết cấu hạ tầng (đối với khối chợ) không có đề án sử dụng tài sản công được cấp có thẩm quyền phê duyệt để làm dịch vụ căng tin, bãi xe, lắp đặt trạm thu phát thông tin di động và lắp đặt trụ ăng-ten, lắp đặt máy ATM… đơn giá cho thuê đều không thực hiện đấu giá để cho thuê (thực hiện bằng hình thức thỏa thuận). Tổng thu từ hoạt động cho thuê từ khi phát sinh hợp đồng cho thuê đến ngày 30-6-2024 là hơn 14,7 tỷ đồng, tổng chi hơn 7 tỷ đồng, chênh lệch thu – chi hơn 7,6 tỷ đồng.

Tại Ban Quản lý chợ Bến Thành có hoạt động cho thuê mặt bằng, kết cấu hạ tầng chợ (không thực hiện đấu giá để cho thuê) làm dịch vụ bãi giữ xe, máy ATM khi không có đề án sử dụng tài sản công được cấp có thẩm quyền phê duyệt với tổng thu là hơn 1,9 tỷ đồng, tổng chi hơn 190 triệu đồng, số tiền chênh lệch thu – chi hơn 1,7 tỷ đồng…

Đối với nhà, đất và tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu Nhà nước do Công ty TNHH MTV Dịch vụ Công ích quận 1 trực tiếp quản lý, theo dõi, Thanh tra TP.HCM xác định có nhiều địa chỉ công ty cho thuê nhà ở cũ và nhà sản xuất kinh doanh trong giai đoạn 2022-2023. Nguồn thu từ hoạt động cho thuê nói trên với tổng số tiến là hơn 38 tỷ đồng, khoản chênh lệch thu – chi hơn 9 tỷ đồng. Công ty đã chuyển toàn bộ vào ngân sách TP và tài khoản tạm giữ của Sở Xây dựng…

Ngoài ra, Thanh tra TP.HCM phát hiện 3 doanh nghiệp gồm Công ty cổ phần Thực phẩm sản xuất và Thương mại Sài Gòn 1, Công ty cổ phần Dịch vụ Bưu chính Viễn thông Sài Gòn (SPT), Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Tổng hợp II, thuê 6 địa chỉ nhà, đất thuộc quản lý của Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận 1 phát sinh việc nợ đọng tiền thuê nhà trong nhiều năm (lũy kế từ năm 2018 đến ngày 30-6-2024 là hơn 20,4 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 95,48% số nợ đọng). Đến nay đã hết hạn hợp đồng thuê nhiều năm nhưng vẫn chiếm giữ 4/6 địa chỉ nhà, đất và cả 6/6 địa chỉ nhà, đất còn nợ đọng tiền thuê lớn (trong đó tiền thuê đất là hơn 15,4 tỷ đồng).

Việc 3 doanh nghiệp nêu trên chiếm giữ tài sản nhà, đất của Nhà nước và không thanh toán tiền thuê nhà, đất (trong đó tiền thuê đất phải nộp ngân sách Nhà nước do Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận 1 xác định hơn 15,4 tỷ đồng) là hành vi trái pháp luật, tiềm ẩn rủi ro thiệt hại lớn về tiền và tài sản của Nhà nước. Hiện nay, Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận 1 đã nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân quận 1 theo hướng dẫn của Công an quận 1.

Có biện pháp xử lý, khắc phục không để thất thoát ngân sách Nhà nước

Chánh Thanh tra TP.HCM kiến nghị Chủ tịch UBND TP.HCM giao Chủ tịch UBND quận 1 chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm, nhất là chú trọng các biện pháp thu hồi các nhà, đất bị lấn chiếm; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng nhà, đất và tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu Nhà nước; tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với các đơn vị trực thuộc, các phòng ban, tổ chức và các cá nhân có vi phạm liên quan; rà soát, xác định số tiền các đơn vị có thu lợi không đúng quy định phát sinh từ việc cho thuê không có đề án được phê duyệt để xử lý theo đúng quy định.

Riêng đối với Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên quận 1, sau khi xác định số tiền thu lợi, cần làm rõ việc sử dụng và trách nhiệm trong việc sử dụng số tiền trên chưa đúng quy định pháp luật, có biện pháp xử lý, khắc phục không để thất thoát ngân sách Nhà nước.

Ngoài ra, chỉ đạo các đơn vị đã có đề án sử dụng tài sản công được cấp có thẩm quyền phê duyệt phải nghiêm túc thực hiện đúng, đầy đủ, kịp thời theo đề án nhằm đảm bảo việc quản lý, sử dụng tài sản công được hiệu quả, tiết kiệm, chống lãng phí; chủ động rà soát nội dung các hợp đồng cho thuê để chỉnh sửa, bổ sung cơ chế, chế tài phù hợp, hiệu quả, xử lý được trách nhiệm đơn vị thuê tài sản khi không thực hiện đúng, đầy đủ, kịp thời việc thanh toán tiền thuê và các nghĩa vụ khác đã ký kết.

Đối với các đơn vị đã lập đề án sử dụng tài sản công nhưng chưa được phê duyệt, UBND quận 1 chỉ đạo rà soát, kiểm tra lại các đề án đã lập, hoàn chỉnh lại đề án và trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Chỉ đạo các đơn vị cho thuê không đúng quy định của pháp luật, thu nộp các khoản thu lợi trái pháp luật vào ngân sách Nhà nước; chấm dứt việc cho thuê mặt bằng tại các địa chỉ khi chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt đề án sử dụng tài sản công.

Nhật Huy