Những loại thuốc trị Covid-19 mở ra cơ hội kết thúc đại dịch

Một số loại thuốc điều trị cho bệnh nhân Covid-19 có triệu chứng nhẹ đã được nhiều nước phê chuẩn, bên cạnh những loại thuốc đặc trị đang trong giai đoạn thử nghiệm cuối cùng.

Nếu được như kỳ vọng, thuốc Molnupiravir có thể xuất hiện trên thị trường vào cuối năm nay. REUTERS

Hiện nay thuốc chống viêm Dexamaethasone được sử dụng phổ biến trong việc điều trị bệnh nhân Covid-19 nhưng thuốc này chỉ có hiệu quả đối với bệnh nhân có triệu chứng nặng, theo Đài ABC News. Trước tình trạng số ca nhiễm Covid-19 tăng cao vì biến thể Delta, nhiều nước tìm kiếm các loại thuốc khác để điều trị bệnh nhân có triệu chứng nhẹ.

Liệu pháp kháng thể đơn dòng

Mới đây, Công ty dược Roche của Thụy Sĩ xác nhận Nhật Bản trở thành quốc gia đầu tiên phê chuẩn đầy đủ cho việc sử dụng hỗn hợp thuốc kháng thể Ronapreve để điều trị bệnh nhân Covid-19 nhẹ tới trung bình thông qua tiêm tĩnh mạch. Quyết định này được Bộ Y tế Nhật Bản đưa ra dựa trên kết quả thử nghiệm giai đoạn 3 trên phạm vi toàn cầu, với kết quả cho thấy Ronapreve, là hỗn hợp của hai kháng thể đơn dòng casirivimab và imdevimab, đã giảm tỷ lệ nhập viện hoặc tử vong tới 70% trong số bệnh nhân có nguy cơ cao nhưng không nhập viện, theo thông cáo của Roche.

Tiến sĩ Levi Garraway, Trưởng bộ phận y khoa và phát triển sản phẩm toàn cầu của Roche, còn khẳng định các nghiên cứu tiền lâm sàng cho thấy Ronapreve có thể kìm hãm hoạt động của các biến thể mới như Delta. Loại thuốc này có thể được sử dụng cho người lớn và trẻ em nặng từ 40 kg trở lên. Thuốc Ronapreve do Roche và Công ty dược Regeneron của Mỹ phát triển. Đây cũng chính là hỗn hợp thuốc kháng thể được dùng để điều trị cho cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump vào đầu tháng 10.2020, khi ông mắc Covid-19 lúc đương nhiệm. Sau đó, hỗn hợp thuốc này đã được Cơ quan Quản lý dược phẩm và thực phẩm (FDA) của Mỹ, Liên minh châu Âu, Ấn Độ, Thụy Sĩ và Canada phê chuẩn cho việc sử dụng trong các trường hợp khẩn cấp.

Trong khi đó, Bộ Y tế Singapore hồi cuối tháng trước đã ký hợp đồng mua trước một loại thuốc kháng thể đơn dòng khác là Sotrovimab, do Hãng dược GlaxoSmithKline (GSK, trụ sở tại Anh) và Công ty sinh học Vir Biotechnology (Mỹ) phát triển, theo tờ The Strait Times. Sotrovimab có thể được dùng để điều trị cho những bệnh nhân có triệu chứng từ nhẹ tới trung bình, nhưng có nguy cơ trở nặng. Sotrovimab cũng đã được FDA phê chuẩn cho việc sử dụng trong các trường hợp khẩn cấp.

Bên cạnh vắc xin, thế giới cũng đang trông chờ vào thuốc trị Covid-19. ẢNH: SHUTTERSTOCK

Sắp có thuốc đặc trị SARS-CoV-2?

Ngoài loại thuốc kháng thể như trên, nhóm nhà khoa học thuộc Đại học North Carolina (UNC, Mỹ) gần đây công bố một nghiên cứu trên chuyên trang medRxiv khẳng định loại thuốc mới có tên Molnupiravir có hiệu quả và an toàn cho các bệnh nhân Covid-19 ở mức độ nhẹ đến trung bình. Molnupiravir là dạng thuốc đặc trị SARS-CoV-2 (vi rút gây bệnh Covid-19) được dùng qua đường uống, do 2 công ty dược Rigibel (Đức) và Merck (Mỹ) phát triển. Nhóm chuyên gia UNC cho hay Molnupiravir có thể giúp cơ thể dung nạp tốt, mang lại hiệu quả cao trong việc giảm tải lượng SARS-CoV-2 và ức chế khả năng lây nhiễm, theo chuyên trang News Medical Life Sciences.

Thuốc Molnupiravir đang được nghiên cứu ở giai đoạn cuối cuộc thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 và kết quả dự kiến được công bố vào tháng 9 hoặc tháng 10. Nếu kết quả tốt như kỳ vọng, loại thuốc mới có thể sẽ được bán trên thị trường vào cuối năm nay. Hồi tháng trước, chính phủ Mỹ cho biết sẽ chi 1,2 tỉ USD để mua 1,7 triệu viên thuốc Molnupiravir điều trị bệnh nhân Covid-19 nếu thuốc chứng minh được tính an toàn và hiệu quả, theo AP. Ngoài ra, Công ty dược phẩm Hetero (Ấn Độ) đang xin nhà chức trách cấp phép sử dụng khẩn cấp cho Molnupiravir, sau khi tuyên bố họ đã tiến hành thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 và nhận thấy loại thuốc này có thể giúp bệnh nhân Covid-19 nhẹ đỡ trở nặng hơn trong vòng 14 ngày.

Bên cạnh những ứng viên trên, một loại thuốc tiềm năng khác là Plitidepsin, do Công ty dược PharmaMar của Tây Ban Nha phát triển, đã được thử nghiệm thành công giai đoạn 1 và 2, đang hướng tới giai đoạn 3, theo chuyên san Science thuộc Hiệp hội Mỹ vì sự phát triển khoa học (AAAS). Ngoài ra, Cơ quan Dược phẩm châu Âu (EMA) hiện xem xét đánh giá việc cho phép sử dụng thuốc đau khớp có tên Kineret, do Công ty Sobi của Thụy Điển phát triển, để điều trị Covid-19. Đây có thể là thuốc điều trị Covid-19 mới nhất được EMA xem xét trong bối cảnh số ca nhiễm biến thể Delta tăng cao, theo Reuters. Kineret được cho là hỗ trợ giúp giảm viêm và tổn hại mô liên quan Covid-19. Dự kiến vào tháng 10, EMA đưa ra kết quả đánh giá về hiệu quả của Kineret đối với những bệnh nhân Covid-19 nhập viện.

Phương pháp tiềm năng tiêu diệt vi rút

Trong cuộc thí nghiệm trên mèo và chuột, nhóm nghiên cứu do nhà khoa học Kyeong-Ok Chang và Yunjeong Kim của Đại học bang Kansas (Mỹ) dẫn đầu đã sử dụng chất ức chế protease (nhóm enzyme thủy phân rất cần thiết cho sự nhân đôi của SARS-CoV-2) nhằm ngăn hoạt động của các protein cần thiết cho SARS-CoV-2 phân chia và phát triển. Kết quả cho thấy protease đã làm ức chế quá trình sao chép của SARS-CoV-2 và làm giảm lượng vi rút trong phổi vật thí nghiệm. Nhiều nghiên cứu cũng đang đi theo hướng phát triển protease thành thuốc điều trị bệnh, theo báo The Mercury News.

Thử nghiệm thuốc điều trị, hỗ trợ bệnh nhân Covid-19 tại Việt Nam

Chiều 22.7, đại diện Cục Khoa học công nghệ – Đào tạo, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) đã họp trực tuyến với 2 nhà sản xuất tại Ấn Độ và Mỹ về thử nghiệm lâm sàng thuốc. Tại cuộc họp này, đại diện nhà sản xuất tại Ấn Độ cho biết đang tìm hiểu về các quy trình thủ tục TNLS thuốc lại Việt Nam. Đại diện đơn vị này thông tin đã tiếp nhận chuyển giao sản xuất thuốc kháng vi rút trong điều trị bệnh nhân Covid-19 từ Mỹ, thuốc sản xuất tại Ấn Độ đã TNLS giai đoạn 1 và 2.

Ngoài ra, Việt Nam có một loại thuốc từ dược liệu đang thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2, đánh giá về hiệu quả hỗ trợ điều trị; một thuốc thảo dược khác đang làm hồ sơ xin thử nghiệm lâm sàng đánh giá hiệu quả trong hỗ trợ điều trị bệnh nhân Covid-19. Theo Viện Hóa học – Viện Hàn lâm khoa học – công nghệ Việt Nam, mới đây các nhà khoa học của viện đã nghiên cứu thành công trong việc tổng hợp thuốc Favipiravir trong phòng thí nghiệm, là thuốc điều trị SARS-CoV-2. Kết quả nghiên cứu của viện góp phần vào nỗ lực chung của các nhà khoa học Việt Nam trong nghiên cứu thuốc, vắc xin và sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19. Trong thời gian tới, các nhà khoa học của Viện Hóa học – Viện Hàn lâm khoa học – công nghệ Việt Nam sẽ tiếp tục hoàn thiện và nâng quy mô quy trình tổng hợp thuốc này.

Chiều 22.7, trao đổi với PV, đại diện Viện Hóa học cho biết mới chỉ triển khai quy mô nhỏ ở phòng thí nghiệm. Viện đang đề xuất xin kinh phí làm quy mô lớn hơn, thử nghiệm lâm sàng.

Liên Châu – Thu Hằng

Theo Văn Khoa/TNO