Những ngành nghề phải có chứng chỉ mới được tuyển dụng

Ông Vũ Xuân Hùng, Vụ trưởng Vụ Đào tạo chính quy, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (GDNN), thông tin: “Đây là mục tiêu mà chúng tôi dự kiến thực hiện từ lâu, nhưng để đưa vào thành quy định thì phải có quá trình tham khảo ý kiến của doanh nghiệp, vì doanh nghiệp là đối tượng chịu ảnh hưởng đầu tiên. Ban đầu, chúng tôi gặp khá nhiều khó khăn khi có không ít doanh nghiệp không ủng hộ, vì nếu tuyển lao động qua đào tạo thì sẽ phải trả lương cao hơn so với lao động phổ thông. Một số doanh nghiệp lấy lý do nếu tuyển lực lượng lao động lớn để làm công việc đơn giản mà phải tuyển người đã qua đào tạo thì sẽ không có nguồn để tuyển. Chẳng hạn hiện nay có nhiều nghề tuyển lao động không qua đào tạo như may mặc, xây dựng, nhân viên trong các nhà hàng khách sạn dưới 3 sao… ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng, năng suất lao động và thương hiệu của chính doanh nghiệp”.

Ngược lại, ông Hùng cho biết có những doanh nghiệp lại rất ủng hộ chính sách tuyển dụng này vì sẽ giúp chất lượng lao động nâng cao và doanh nghiệp phát triển bền vững.

Theo ông Hùng, quy định sẽ được thực hiện theo lộ trình. Dự kiến năm 2020 sẽ ban hành thông tư với quy định đến năm 2022 sẽ có hơn 10 nghề nằm trong nhóm ngành nghề độc hại, lao động phải được đào tạo bài bản mới được tuyển dụng. Đến năm 2025 sẽ mở rộng thêm các ngành nghề liên quan đến sức khỏe như điều dưỡng, dược sĩ, y sĩ…; dịch vụ như hướng dẫn viên du lịch, nhân viên nhà hàng khách sạn, pha chế, chăm sóc khách hàng… Đến năm 2030, bắt buộc 100% ngành nghề, người lao động phải được đào tạo các bậc từ sơ cấp đến CĐ, trong đó nhiều nghề phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia mới được tuyển dụng.

Cần thiết để nâng cao chất lượng nguồn lao động

“Việc chuẩn hóa lao động, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực rất cần thiết và phải được thực hiện đồng bộ. Điều này không chỉ tác động tích cực tới doanh nghiệp mà còn góp phần vào việc thực hiện chính sách phân luồng mạnh mẽ và hiệu quả hơn. Lao động qua đào tạo nghề được tuyển dụng, trả lương cao thì học nghề sẽ có sức hấp dẫn và thu hút người học ngay từ sau THCS”, ông Hùng nhìn nhận.

Thạc sĩ Nguyễn Khánh Cường, Hiệu trưởng Trường CĐ Công nghệ quốc tế Lilama 2, cho rằng hầu hết ngành nghề về kỹ thuật đều cần phải được trang bị kiến thức bài bản và cần có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia mới làm việc chuẩn xác, hiệu quả.

“Kể cả những nghề liên quan đến an toàn lao động, an toàn thực phẩm, liên quan đến sinh mạng con người, hay những nghề cần hội nhập, cũng cần phải có quy định nghiêm túc. Lao động phải được đào tạo thì mới có tác phong công nghiệp, có ý thức làm việc tốt. Chất lượng và sự chuyên nghiệp của lao động qua đào tạo sẽ giúp nâng cao năng suất, lợi nhuận và gia tăng sự cạnh tranh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải chấp nhận trả lương cao hơn nhưng có lợi ích lâu dài, thay vì trả lương thấp cho lao động phổ thông nhưng chỉ mang tính thời vụ và không bền vững”, ông Cường nêu quan điểm.