Những nghịch lý của gia đình thời hiện đại

Những nghịch lý của gia đình thời hiện đại - Audio

00:00 / 00:00

An audio error has occurred, player will skip forward in 2 seconds.

1 Những nghịch lý của gia đình thời hiện đại Audio

Trong các gia đình thời hiện đại, chất lượng cuộc sống ngày càng được nâng cao là điều đáng mừng. Tuy nhiên, những hệ quả kéo theo, những giá trị của gia đình cũng dần thay đổi không khỏi làm cho chúng ta phải băn khoăn, trăn trở. Làm thế nào để giữ vững giá trị của gia đình trong giai đoạn hiện nay là bài toán không của riêng ai. Đó cũng là những thách thức mỗi gia đình phải vượt qua…

Cần lắm những bữa cơm như thế này trong các gia đình “tam đại đồng đường” để gắn kết nhau nhiều hơn. Ảnh: IT

Một vài nghịch lý của cuộc sống gia đình

Theo TS. tâm lý Huỳnh Văn Sơn thì “Càng ngày chúng ta càng có những ngôi nhà lớn hơn nhưng gia đình lại mỗi ngày một nhỏ đi. Đây là một trong số những nghịch lý của cuộc sống ở thời đại hiện nay”. Theo đó, trước kia, dẫu điều kiện kinh tế khó khăn nhưng rất nhiều gia đình “tứ đại đồng đường” hay “tam đại đồng đường” vẫn chung sống rất hòa thuận dưới một mái nhà. Ngày nay, mặc dù nhà cửa khang trang, tiện nghi hơn nhưng đa số gia đình chỉ còn cha mẹ, con cái. Có nhiều nguyên nhân để lý giải việc các cặp vợ chồng trẻ chọn giải pháp ra riêng sau khi lập gia đình thay vì sống chung với cha mẹ như trước kia. Chẳng hạn như ảnh hưởng từ văn hóa của các nước phương Tây, con dâu sợ cảnh mẹ chồng nàng dâu, áp lực từ công việc nên con cái không thể chăm sóc được cha mẹ…

Việc sống riêng có thể giúp cho cha mẹ và con cái bớt đi được phần nào những mâu thuẫn tuy nhiên mối quan hệ giữa ông bà, cha mẹ, con cái sẽ trở nên lỏng lẻo hơn. Điều cha mẹ thật sự cần chính là con cái có thể dành thời gian để ở cạnh lo lắng, động viên, chăm sóc khi mình tuổi cao sức yếu. Được sống cùng con cháu là mong ước của ông bà, cha mẹ.

Cũng theo TS. Huỳnh Văn Sơn thì càng ngày, chúng ta càng có nhiều phương tiện thông tin liên lạc nhưng các thành viên trong gia đình lại ít quan tâm, chia sẻ với nhau hơn”.

Trước kia, các thành viên trong gia đình “tứ đại đồng đường” luôn quây quần bên bữa cơm chung. Ông bà, cha mẹ rất quan tâm, dành nhiều thời gian để tìm hiểu, dạy dỗ, uốn nắn con cháu. Dù không có điện thoại, internet… nhưng mỗi khi bất cứ thành viên nào trong gia đình xảy ra chuyện là cả nhà đều biết và cùng nhau giúp đỡ, động viên. Tiếng nói, tiếng cười luôn ngập tràn trong ngôi nhà nhỏ. Thế nhưng giờ đây, cha mẹ mải miết đi làm, kiếm tiền nên việc quan tâm, dành thời gian cho nhau và cho con cái có phần hạn chế hơn. Chính vì thế, mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình ngày càng lỏng lẻo. Mỗi người đều có một thế giới riêng của mình. Những bữa cơm gia đình có đủ mặt cha mẹ, con cái trở nên “xa xỉ” hơn. Ngôi nhà tuy rộng nhưng trống trải, thiếu vắng tiếng nói, tiếng cười. Cha mẹ, con cái mỗi người một máy tính và làm việc riêng của mình thay vì dành thời gian tâm sự, chia sẻ cùng nhau.

Một điều cũng cần lưu ý là môi trường, hoàn cảnh gia đình ảnh hưởng rất lớn đến việc hình thành và phát triển nhân cách của con người. Chính vì thế, cha mẹ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc giáo dục con cái. Dẫu biết rằng cha mẹ cần tập cho con tính tự lập để có thể thích nghi với cuộc sống sau này. Các thành viên trong gia đình cũng cần có khoảng không gian riêng của mình. Thế nhưng, nếu để con quá độc lập, thoải mái, tự do đôi khi có thể xảy ra “hiệu ứng ngược”. Cha mẹ cứ đinh ninh con cần có không gian riêng để học tập tốt nhưng đâu thể ngờ con đóng cửa suốt trong phòng là để chơi game, phim xem không lành mạnh… đến khi phát hiện ra thì sự đã rồi. Bên cạnh việc quan tâm đúng mức, tôn trọng suy nghĩ, quan điểm riêng của con thì cha mẹ cũng cần tìm hiểu, giảng giải, điều chỉnh để uốn nắn con để con có được sự phát triển hài hòa, toàn diện. Làm bạn cùng con là cả một nghệ thuật mà các bậc cha mẹ cần học để có thể áp dụng tốt.

Để giữ vững giá trị của gia đình trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi mỗi thành viên phải có trách nhiệm của riêng mình. Mỗi thành viên cần biết đồng hành với nhau trong cuộc sống, gián tiếp hay trực tiếp xây những viên gạch của tình thương và trách nhiệm. Viên đá tảng của hạnh phúc sẽ trở thành nền tảng vững chắc gắn kết các thành viên trong gia đình nếu những viên đá của sự đồng cảm, lắng nghe, ứng xử nhân văn được dựng xây trong sự chăm chút của mỗi người.

“Cuộc sống văn minh hơn nhưng cách ứng xử của những người trong gia đình dành cho nhau lại có dấu hiệu thụt lùi”. Có những người con chỉ biết hưởng thụ, đòi hỏi cha mẹ phải hy sinh tất cả cho mình mà bản thân lại không hề nghĩ đến cảm giác của những người đã có công sinh thành, nuôi dưỡng mình. Có thể giải thích những điều này dựa trên một số nguyên nhân: Thứ nhất là vì cha mẹ không có thời gian quan tâm chăm sóc, dạy dỗ con cái; thứ hai con cái chịu ảnh hưởng từ bạn bè, internet, phim ảnh; thứ ba vì con cái chưa cảm nhận được sự hiếu thảo, tình cảm mà cha mẹ của mình dành cho ông bà…

Mỗi thành viên trong gia đình phải có trách nhiệm

Để có thể cải thiện tình trạng trên cần phải có sự phối hợp từ nhiều phía. Các cấp quản lý, lãnh đạo, các phương tiện truyền thông. Tuy nhiên, quan trọng vẫn chính là gia đình. Nếu gia đình xây dựng được một nét văn hóa tốt, những người trong gia đình luôn quan tâm, yêu thương, giúp đỡ nhau thì gia đình sẽ hạnh phúc, xã hội sẽ vững mạnh, phồn vinh.

Tình yêu và đời sống gia đình được xây dựng từ nhiều nền tảng khác nhau. Cuộc sống ngày càng hiện đại thì càng nhiều trở ngại gây khó khăn cho cuộc sống gia đình. Người ta có thể đổ lỗi cho sự tan vỡ hôn nhân với nhiều lý do nhưng trước hết hãy nhìn nhận nguyên nhân từ chính bản thân của mình. Ta có thực sự bỏ qua cái tôi để sống với tình yêu của đời mình? Sức mạnh để duy trì mối quan hệ vợ chồng suốt đời đó chính là tình yêu đích thực. Nó giúp cho mỗi người vợ, mỗi người chồng có sức mạnh, nguồn cảm hứng, tận tụy và sống trách nhiệm với chính người bạn đời của mình.

TS. tâm lý Huỳnh Văn Sơn khẳng định, chất lượng cuộc sống ngày càng được nâng cao là điều đáng mừng. Tuy nhiên, những hệ quả kéo theo của nó cũng khiến chúng ta không khỏi băn khoăn, trăn trở. Những giá trị của gia đình đã dần thay đổi. Giá trị vật chất dường như được đề cao hơn so với lòng yêu thương, sự quan tâm, lo lắng mà các thành viên trong gia đình dành cho nhau. Chính vì điều này mà các tệ nạn xã hội càng xảy ra nhiều hơn. Để có thể cải thiện, ngoài những chủ trương, chính sách, những cố gắng của Đảng và Nhà nước thì bản thân từng thành viên, từng gia đình phải thật sự suy nghĩ nghiêm túc và có cách điều chỉnh hợp lý.

Minh Châu