Những thắc mắc thường gặp về bệnh sởi

Theo thống kê của tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 30 triệu người trên toàn thế giới bị nhiễm sởi. Chỉ tính riêng năm 2006, đã có hơn 240 ngàn người, chủ yếu là trẻ em bị tử vong do mắc sởi.

Ai có thể bị mắc sởi?

Rất hiếm trường hợp bị mắc sởi trong những năm gần đây do chương trình tiêm phòng luôn được các bậc cha mẹ quan tâm. Tuy nhiên, nếu chưa từng tiêm vắc xin thì khả năng nhiễm vi rút và mắc bệnh là tương đối lớn.

Nguyên nhân mắc sởi

Sởi là do tình trạng nhiễm vi rút rubeola. Khi ai đó mang vi rút này hắt hơi, ho, những giọt nước li ti chứa vi rút sẽ lan toả. Vi rút trong các giọt nước bọt, dịch tiết của cơ thể này có thể tồn tại tới 2 tiếng ngoài không khí. Một đứa trẻ hay người lớn hít phải những giọt nước chứa vi rút này đều có thể bị nhiễm bệnh.

Nếu hệ miễn dịch chưa được chuẩn bị thì khả năng phát bệnh là 90% khi tiếp xúc với người mang mầm bệnh. Sau đó, trong vòng 21 ngày, bệnh sẽ khởi phát.

Một người mang vi rút sởi sẽ có khả năng lây truyền cho người khác từ 2 – 4 ngày trước và sau khi phát ban biến mất.

Các triệu chứng của bệnh sởi?

Biểu hiện đầu tiên của bệnh sởi là sốt cao, chảy nước mũi, ho, mắt sưng đỏ, viêm. Vài ngày sau đó, những nốt nhỏ màu trắng sẽ xuất hiện trong miệng, đặc biệt là ở 2 bên má.

Một vài ngày sau đó nữa, các ban mụn sẽ nổi khắp mặt, cổ và lan xuống cơ thể. Khi đó thân nhiệt thường leo thang, có thể lên tới 40,6 độ C. Các vùng phát ban có thể trở nên ngứa ngáy. Ngoài ra là cảm thấy ốm mệt, có cảm giác đau nhức; chứng ho trở nên nặng hơn.

Ban xuất hiện khoảng 5 ngày và khi "tàn" sẽ có màu hơi nâu nâu rồi sẽ biến mất, để lại lớp da khô, bong tróc.

Những biến chứng có thể gặp?

Đa phần các trường hợp mắc sởi đều khỏi bệnh mà không gặp vấn đề gì. Khoảng 20 – 30% trường hợp mắc sởi gặp một số biến chứng như tiêu chảy hay viêm tai.

Một số nhỏ khác có thể gặp các biến chứng nặng hơn như viêm phổi, viêm màng não, viêm não và rất hiếm các trường hợp gặp biến chứng nặng ở não

Chăm sóc người bị sởi như thế nào?

Nếu nghi ngờ người thân mình nhiễm sởi, điều đầu tiên là cần đưa ngay tới bệnh viện. Sởi là một bệnh có khả năng lây truyền mạnh nên bắt buộc phải thông báo với các cơ sở y tế.

Tiếp đó, các bác sĩ sẽ kiểm tra xem có đúng là bị mắc sởi không và lúc này bạn không thể làm gì để giúp người thân của mình được nữa ngoài cách cố gắng làm cho họ cảm thấy thoải mái và cách ly với những người khác.

Luôn cho người bệnh uống thật nhiều nước để giảm thiểu tình trạng cơ thể bị khử nước do sốt.

Có thể cho người bệnh uống 1 liều paracetamol để giảm đau, hạ sốt (nếu người bệnh trên 3 tháng tuổi).

Chưa có bằng chứng nào cho thấy các loại thuốc trị ho hiệu nghiệm với người mắc sởi nhưng có thể để một chậu nước nóng hay máy làm ẩm trong phòng bệnh nhân để tăng độ ẩm cho không khí, giúp giảm các kích thích gây ho. Có thể cho uống 2 thìa mật ong pha nước ấm nếu bệnh nhân trên 1 tuổi.

Các kháng sinh không được dùng trong điều trị sởi nhưng có thể được dùng để điều trị biến chứng viêm tai giữa.

Giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh khi có dịch như thế nào?

Nếu chưa tiêm phòng mà sống trong vùng dịch thì phản ứng của cơ thể đối với vi rút sẽ phụ thuộc nhiều vào tuổi tác:

– Nếu dưới 6 tháng tuổi và người mẹ đã từng bị sởi thì kháng thể từ mẹ sẽ truyền cho bé ngay từ trong bụng mẹ và bản thân trẻ đã có khả năng miễn dịch đối với bệnh này.

Nếu người mẹ chưa từng bị sởi thì có thể tiêm một mũi human normal immuniglobin (HNIG). HNIG là sự tập trung cao của các kháng thể mà có thể bảo vệ cơ thể ngay lập tức chống lại bệnh sởi.

– Nếu trên 6 tháng tuổi và đã từng tiếp xúc với vi rút sởi thì sẽ được tiêm vắc xin sởi để ngăn ngừa sự phát bệnh.

Có cách nào bảo vệ trẻ trước dịch sởi?

Khi trẻ được khoảng 13 tháng tuổi, bé sẽ được tiêm phòng sởi với hiệu quả bảo vệ lên tới 90 – 95%. Một liều nhắc lại khi trẻ trong độ tuổi 3 – 5 sẽ tăng hiệu quả bảo vệ lên tới 99%

Vắc xin phòng sởi chính là các vi rút sởi được làm mất độc lực?

Đúng vậy. Và nó hoàn toàn an toàn, không gây bệnh cho người tiêm phòng. Các vi rút này được đưa vào cơ thể sẽ kích thích hệ miễn dịch sản xuất kháng thể, đủ sức "chiến đấu" khi gặp các vi rút mạnh hơn.

Vắc xin là cách duy nhất và tốt nhất để ngăn ngừa bệnh sởi.

Nhân Hà (Dân trí)

Theo BC