Những trở ngại khi áp dụng phương pháp dạy học tích cực

Có thể khẳng định rằng, việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực là một cuộc cách mạng trong nhận thức và hành động, bởi vậy, đây không phải là công việc dễ dàng. Để việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực thành phổ biến và có hiệu quả cần vượt qua những rào cản sau: Thứ nhất, sự hạn chế về nhận thức trong quan niệm về dạy học. Đã từ lâu với quan niệm cũ, người ta cho rằng, dạy học chủ yếu là nội dung; mục đích của dạy học chủ yếu là rèn trí nhớ chứ không phải rèn trí thông minh. Thứ hai, sức ỳ truyền thống – sự ngại thay đổi thói quen, nhất là ở đội ngũ giáo viên cao tuổi. Đội ngũ giáo viên đã học tập, nhận thức và truyền đạt, lâu nay đã ổn định trong môi trường, phương pháp truyền thống, ngại thay đổi, ngại học tập, ứng dụng phương tiện kỹ thuật hiện đại. Thứ ba, cơ chế chính sách chưa khuyến khích, chưa tạo nên động lực cho việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực. Hiện tượng phổ biến hiện nay là phát động phong trào đổi mới phương pháp dạy học, song vẫn chưa có cơ chế, chính sách đãi ngộ, khuyến khích người áp dụng phương pháp dạy học tích cực. Thứ tư, cơ sở vật chất, kỹ thuật còn hạn chế. Hầu hết các trường phổ thông hiện nay còn thiếu phòng thí nghiệm, các thiết bị phục vụ giảng dạy và học tập…. Ngoài ra hệ thống bàn ghế cũng không được trang bị mới phục vụ việc dạy học tích cực, bởi vậy, đã hạn chế không nhỏ đến việc áp dụng phương pháp dạy học này. Cơ sở vật chất thiếu cũng phải kể đến là hệ thống giáo trình, tư liệu không đáp ứng được nhu cầu đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa. Giáo trình thường được viết theo hướng chốt chặt, đóng kín, khuyến khích người học thuộc bài chứ không khuyến khích tư duy sáng tạo. Đổi mới phương pháp phải trên nền chương trình, giáo trình, phương pháp đánh giá kiểm tra đổi mới… Thứ năm, thời gian để đầu tư cho dạy học mới bị hạn chế. Đội ngũ giáo viên tận dụng tối đa thời gian làm thêm, dạy thêm nên ít đầu tư thời gian cho việc biên soạn lại giáo trình, soạn lại giáo án, nhất là giáo án sử dụng chương trình Powerpoint phục vụ phương pháp dạy học tích cực.

Hoàng Long (Bình Thạnh)