|
Tượng đài Trần Nguyên Hãn (khu vực trước chợ Bến Thành) bị gãy một chân tượng đến nay vẫn chưa được sửa chữa
|
Việc quy hoạch tượng đài trên địa bàn TP.HCM đã được đặt ra từ nhiều năm trước nhưng đến giờ vẫn chưa xong. Trong xu thế đô thị hóa đang diễn ra rất nhanh, vấn đề này gặp không ít khó khăn.
Nhiều tượng đài xuống cấp
Sự xuống cấp, hư hỏng của nhiều tượng đài trong thời gian gần đây đã cho thấy thực trạng yếu và thiếu của hệ thống các tượng đài tại một TP sôi động, phát triển mạnh vào bậc nhất cả nước. Theo số liệu khảo sát của Sở VH-TT&DL TP.HCM trên địa bàn TP hiện nay có 44 tượng đài, trong đó có 11 tượng đài được xây dựng trước năm 1975 và 33 tượng đài xây dựng sau năm 1975. Trong số này, có 24 tượng đài về sự kiện lịch sử, 13 tượng đài về nhân vật lịch sử, 1 tượng đài mỹ thuật, 2 tượng đài về danh nhân văn hóa, 1 tượng về tôn giáo và 3 tượng đài mang tính biểu tượng.
Tháng 7-2013, Tượng đài Trần Nguyên Hãn tại khu vực trước chợ Bến Thành (Q.1) đã bất ngờ gãy một chân. Được biết, trước đó tượng đài này đã nhiều lần bị gãy, nứt và phải sửa chữa lại. Ở khu vực trung tâm Q.1, Tượng đài Trần Hưng Đạo tại Công trường Mê Linh (đường Tôn Đức Thắng và Hai Bà Trưng), Tượng đài Phù Đổng Thiên Vương tại ngã sáu Cách Mạng Tháng Tám, Nguyễn Trãi, Lý Tự Trọng cũng có biểu hiện xuống cấp nghiêm trọng. Ngoài ra, các tượng đài Quang Trung trước chợ Nguyễn Tri Phương (Q.10), Tượng đài Phan Đình Phùng (đường Châu Văn Liêm – Hải Thượng Lãn Ông) hay Tượng đài An Dương Vương ở vòng xoay giao lộ Nguyễn Tri Phương, Nguyễn Chí Thanh, Ngô Gia Tự (Q.10)… cũng đều được nằm trong danh sách đề xuất những tượng đài cần được thay mới của Sở VH-TT&DL TP.HCM.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, nhà điêu khắc Lâm Quang Nới cho biết: “Những tượng đài được xây dựng trước năm 1975 rất khó bảo trì vì được làm theo lối dân gian, kỹ thuật khá đơn giản, bên trong là khung sắt, lưới rồi đắp bê tông ra ngoài. Qua thời gian, tượng đài bị mục, xỉn màu bởi mưa nắng, phần thép bị lộ ra ngoài nên gây mất thẩm mỹ”. Theo đánh giá của các nhà chuyên môn, hệ thống tượng đài được xây dựng trước năm 1975 có chất lượng thẩm mỹ nghệ thuật không cao. Nhiều tượng đài được dựng trong thời gian chóng vánh để đáp ứng những yêu cầu của chính quyền chế độ cũ về việc lập hệ thống tượng đài trong đô thị Sài Gòn nhân kỷ niệm Ngày quân lực Việt Nam Cộng hòa 19-6-1973. Vì lẽ đó, yêu cầu về chất lượng nghệ thuật cũng ít được nghệ nhân chú trọng khi có tượng đài chỉ được thi công xây dựng trong thời gian rất ngắn, khoảng một tháng là đã hoàn thành để kịp với yêu cầu.
Đẩy nhanh tiến độ quy hoạch
Năm 2007, UBND TP.HCM đã chỉ đạo Sở Văn hóa và Thông tin lúc đó làm chủ đầu tư đảm nhận việc thực hiện công trình quy hoạch hệ thống tượng đài trên địa bàn TP cùng với Hội Mỹ thuật TP, Hội Kiến trúc sư, Hội Khoa học Lịch sử… nhưng đến nay mọi việc vẫn còn rất ngổn ngang. Ông Huỳnh Văn Mười, Chủ tịch Hội Mỹ thuật TP.HCM cho biết: “Những tượng đài được xây dựng trước năm 1975 đang nằm trong tình trạng có nguy cơ có thể đổ vỡ bất cứ lúc nào. Việc quy hoạch, xây dựng lại các tượng đài là vấn đề hết sức cần thiết để đảm bảo an toàn, bảo đảm sự phối hợp hài hòa giữa mỹ thuật, kiến trúc và quy hoạch của TP hiện nay”.
Theo dự kiến quy hoạch của TP, khu vực vòng xoay Công viên Quách Thị Trang trước chợ Bến Thành sẽ bị giải tỏa để lấy diện tích xây dựng nhà ga trung tâm cho các tuyến metro. Vì vậy, đã có kế hoạch sẽ di dời Tượng đài Trần Nguyên Hãn về Bảo tàng Lịch sử trong khuôn viên Thảo Cầm Viên. Tuy nhiên, sau đó lại có nhiều ý kiến xung quanh vấn đề này nên UBND TP.HCM đã có văn bản chấp thuận đề xuất của Sở VH-TT&DL di dời tạm thời Tượng đài Trần Nguyên Hãn về bảo quản tại Công viên Phú Lâm (Q.6). Cho đến nay, Tượng đài Trần Nguyên Hãn cũng chưa biết sẽ chính thức được dời đi đâu. Chân của tượng đài này bị gãy hơn một năm nay vẫn chưa được sửa chữa, khắc phục. Trước đó, Tượng đài Lê Lợi ở khu vực bùng binh Cây Gõ đã được dời về Công viên Phú Lâm để nhường diện tích cho thi công cầu vượt. Tượng đài này cũng đã xuống cấp khi cốt thép bên trong một số vị trí của tượng bị lòi ra ngoài.
Từ lâu, tượng đài đã được xem như là biểu tượng văn hóa và tâm linh nên việc di dời, sửa chữa hay xây mới đều phải được cân nhắc kỹ lưỡng. Hơn nữa, mỗi tượng đài cần phải được đặt trong một không gian hợp lý về lịch sử, quy mô và một môi trường nhất định. Nhiều nhà chuyên môn đã có ý kiến về sự bất hợp lý của vị trí các tượng đài được xây dựng trước năm 1975 như: Tượng đài Quang Trung lại dựng ở khu vực chợ Nguyễn Tri Phương, Tượng đài Trần Hưng Đạo lại được dựng ở đường Hai Bà Trưng – Tôn Đức Thắng…
Bài, ảnh: Yên Hà
|
Còn nhiều bất cập
Đã có nhiều hội thảo bàn về việc khắc phục, trùng tu, xây dựng mới tượng đài nhưng vẫn còn quá nhiều bất cập dẫn đến tình trạng chậm trễ trong việc thực hiện. “Quá trình quy hoạch cần phải được tiến hành từng bước cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tế. Các ban ngành liên quan nên giao việc quy hoạch này cho một đơn vị cụ thể để đạt hiệu quả hơn, đẩy nhanh tiến độ quy hoạch”, ông Huỳnh Văn Mười nhấn mạnh.
|
Bình luận (0)