Nói với con về lạm dụng tình dục, dễ hay khó?

Cha mẹ cần giúp con bảo vệ bản thân mình.Ảnh: I.T

Thực tế cho thấy tình trạng xâm hại tình dục trẻ em hiện đang diễn ra hết sức nghiêm trọng và có xu hướng gia tăng. Trước đây, tình trạng này xảy ra chủ yếu ở vùng sâu vùng xa, những khu vực dân cư thưa thớt, hẻo lánh, trình độ dân trí thấp; nhưng hiện nay ngày càng nhiều vụ xâm hại tình dục trẻ em được phát hiện ở các khu đô thị, thành phố lớn.

Những con số “biết nói”

Có thể nói, nạn nhân chủ yếu là các bé gái độ tuổi từ 12-16. Cá biệt có trường hợp nạn nhân mới chỉ 2-3 tuổi. Theo thống kê của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, mỗi năm ở Việt Nam có khoảng 1.000 trẻ em bị xâm hại tình dục, trong đó số trẻ bị hiếp dâm chiếm 65%, số trẻ bị xâm hại tình dục nhiều lần chiếm 28,2%; có đến 85% trẻ em bị xâm hại bởi những người quen biết. Tình trạng loạn luân như bố đẻ xâm hại tình dục với con gái chiếm 0,6%, số trẻ em bỏ học sống lang thang sau khi bị xâm hại tình dục chiếm 11,6%… Tuy nhiên, con số này chỉ là một phần nổi của các vụ việc đã được phát hiện, xử lý. Còn rất nhiều vụ mà cơ quan chức năng chưa phát hiện do nạn nhân và gia đình không hợp tác, tự giải quyết; một số vụ việc chỉ khi thương lượng không thành mới nhờ chính quyền can thiệp. Mặt khác, vì sợ dư luận xã hội ảnh hưởng đến tâm lý trẻ về sau hoặc vì danh tiếng gia đình nên nhiều gia đình không tố giác vụ việc. Từ đó, việc cha mẹ nói với con cái về vấn đề lạm dụng tình dục là điều rất cần thiết vì không có ai khác hơn cha mẹ thực hiện việc này thật hiệu quả.

Nên thẳng thắn trao đổi với con cái về việc biết bảo vệ chính mình và đừng vì những món quà, những lời nói ngọt ngào, những tác động đúng với sở thích và mong muốn của con để có thể dễ đẩy mình vào nguy cơ bị lạm dụng tình dục. Hơn thế nữa, không ít trẻ con và vị thành niên vẫn muốn vui chơi, vẫn muốn có chút tài chính hay thậm chí một số trẻ em ảo tưởng nổi tiếng bằng mọi giá nên sẽ dễ dàng bị lạm dụng tình dục mà không thể đề phòng.

Nói với con về vấn đề lạm dụng tình dục hay nguy cơ bị lạm dụng tình dục không phải dễ. Điều giản đơn có thể lý giải là chính nhiều bậc cha mẹ cũng khá mơ hồ về vấn đề này, cũng như không ít bậc cha mẹ nghĩ rằng việc nói với con những điều này là trách nhiệm của ai đó. Thực tế cho thấy, việc hiểu đúng về lạm dụng tình dục sẽ giúp các bậc cha mẹ biết được bản chất vấn đề, thay đổi những suy nghĩ sai lầm hay lạc hậu về vấn đề này cũng như giúp con bảo vệ bản thân mình, phân biệt hành vi lạm dụng và hành vi yêu thương.

Bảo vệ trẻ em dưới mọi hình thức

Hiện nay, ở Việt Nam chưa có một định nghĩa chính thức nào của một cơ quan có thẩm quyền về khái niệm “lạm dụng tình dục”. Trong các văn bản pháp luật Việt Nam hiện nay không có cụm từ “lạm dụng tình dục”. Nhưng trong Công ước về quyền trẻ em của Liên Hiệp Quốc (1989) mà Việt Nam đã phê chuẩn vào năm 1990 có điều khoản sau: “Điều 34 có quy định: “Các quốc gia thành viên cam kết bảo vệ trẻ em chống mọi hình thức bóc lột tình dục và lạm dụng tình dục”.

Như vậy, mặc dù trong pháp luật Việt Nam không có cụm từ “lạm dụng tình dục” nhưng trong Công ước về quyền trẻ em mà Việt Nam phê chuẩn cụm từ “sexual abuse” được dịch là lạm dụng tình dục.

Những hành vi yêu thương và hành vi lạm dụng thường diễn ra mà không ít bậc cha mẹ vẫn không thể phân biệt được. Trong văn hóa giao tiếp của người Việt, hành vi mơn trớn trẻ em, thể hiện sự tác động vào má, vào môi hay thậm chí vào vùng kín của con trẻ vẫn được cho rằng đó là hành vi yêu thương. Nhưng thực tế không được cho phép như vậy trong một xã hội mở, hiện đại và nhiều nguy cơ. Những hành vi như vuốt ve, mơn trớn quá đáng thậm chí không sử dụng vũ lực hay cưỡng bức, hoặc xem sách báo, tranh ảnh khiêu dâm, xem trẻ em khi chúng có những hành vi mang màu sắc giới tính và khám phá nhau, chụp ảnh khỏa thân hoặc nhìn các bộ phận sinh dục của trẻ em, hay nói chuyện tình dục với trẻ em mà không có lý do chính đáng, hoặc người lớn phô bày bộ phận sinh dục của mình, hay vuốt ve bộ phận sinh dục, tình dục bằng miệng, giao hợp hay bất cứ hình thức tiếp xúc sinh dục nào đều là những hành vi lạm dụng tình dục trẻ em. Đấy là việc cần nói với trẻ em thay vì giấu kín, thay vì bưng bít hay lờ đi hoặc luôn cho qua mọi thứ…

Khởi tố bảo vệ dâm ô học sinh

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Mường Khương (Lào Cai) vừa ra quyết định khởi tố vụ án và quyết định khởi tố bị can, tạm giam 3 tháng đối với đối tượng Đỗ Văn Nam (sinh năm 1981), trú tại xã La Pán Tẩn, huyện Mường Khương. Theo đó, trong thời gian từ năm 2014 đến thời điểm bị phát hiện, lợi dụng làm bảo vệ của Trường Phổ thông Dân tộc bán trú tiểu học xã La Pán Tẩn – Đỗ Văn Nam đã có hành vi sàm sỡ, dâm ô với một số cháu học sinh từ lớp 1 đến lớp 5 (độ tuổi từ 6 đến 11 tuổi). Để thực hiện hành vi dâm ô, Nam đã dùng bim bim, kẹo để dụ dỗ các em vào phòng bảo vệ của mình rồi thực hiện hành vi phạm tội. Bất bình trước sự việc này, phụ huynh của một số nạn nhân đã làm đơn tố cáo hành vi dâm ô của Nam.

T.S

Theo Trung tâm Quốc gia về lạm dụng tình dục trẻ em và bỏ rơi tại Washington D. C. thì lạm dụng tình dục là mọi “tiếp xúc giữa một trẻ với một vị thành niên khi trẻ em bị dùng cho một việc tình dục của vị thành niên đó hay một người khác”. Lạm dụng tình dục có nhiều cách và có nhiều hình thức mà có thể trẻ em không hay biết mình đã bị lạm dụng tình dục. Có thể bằng lời nói, bằng thể xác hoặc tinh thần. Cụ thể những biểu hiện này bao gồm:

– Rờ mó hay xoa bóp.

– Phô bày hình khỏa thân, hành động dâm đãng, hay bộ phận sinh dục.

– Bảo đứa trẻ phô bày, cởi bỏ quần áo, hay diễn tả hành động khiêu dâm.

– Nhìn lén phòng ngủ, hay phòng tắm.

– Dùng miệng làm tình, làm tình, hay có ý định thực hiện những hành động này.

Tóm lại, cha mẹ khó có thể nói với con tất cả thông tin về lạm dụng tình dục, nhưng những kiến thức cơ bản và thông thường nhất về lạm dụng tình dục cần được chú ý:

– Lạm dụng tình dục là quá trình trong đó kẻ thực hiện hành vi lạm dụng tình dục là một người trưởng thành hoặc vị thành niên.

– Đối tượng bị lạm dụng tình dục thường là trẻ em, vị thành niên còn lệ thuộc gia đình, chưa phát triển đầy đủ cả về tâm lý, thể chất và nhận thức.

Lạm dụng tình dục trẻ em không chỉ gây ra tổn hại cho bản thân trẻ mà còn để lại hậu quả cho gia đình và người thân – những người xung quanh trẻ. Những người thân trong gia đình, đặc biệt là cha mẹ trẻ sẽ có cảm giác đau đớn, u buồn, căng thẳng khi con em mình bị hại và vô hình trung tâm lý đó phóng chiếu tác động trực tiếp tới tâm lý của trẻ. Vậy hãy bảo vệ con mình và gia đình của mình từ những tác động nhẹ nhàng, thẳng thắn nhưng đầy đủ ngay từ những bài học cụ thể nhất trong giao tiếp giữa cha mẹ và con cái trong cuộc sống đời thường.

PGS.TS Huỳnh Văn Sơn