Nóng vội đổi mới, học sinh nặng nề

Chương trình GDPT 2018 hướng tới mục tiêu giảm tải kiến thức cho học sinh. Tuy nhiên, thực tế ở nhiều nhà trường lại đang khiến học sinh áp lực ngay từ đầu năm học khi quá lạm dụng phương pháp đổi mới, thời khóa biểu nặng nề…

Giáo viên sẽ cởi bỏ áp lực cho học sinh khi đổi mới giáo dục

“Em sắp không chịu nổi”

Minh Lê (học sinh Trường THPT Linh Trung) cảm thấy “ngộp, hụt hơi” ngay từ đầu năm học khi thời khóa biểu ở trường khá nặng, khi đã học cả ngày trong tuần từ thứ hai – thứ sáu ở trường rồi nhưng vẫn tiếp tục phải học thêm 5 tiết vào sáng thứ bảy tại trường.

“Em vẫn nghĩ học THPT thì nhà trường sẽ gia tăng khả năng tự học nhưng với lịch học kín mít như vậy, em gần như không có thời gian để nghỉ ngơi, ôn lại bài cũ hoặc là học thêm tiếng Anh. Đối với các môn học mà bản thân còn yếu, em cần có thời gian để học thêm bên ngoài song cũng không có thời gian. Em và bạn bè chỉ có thể học thêm sau các giờ học buổi chiều, có hôm học thêm về đến nhà là 10 giờ tối, khiến việc học trở nên rất mệt mỏi…” – Minh Lê bày tỏ.

T.H là học sinh lớp 11 một trường THPT ở TP.Thủ Đức. Sau một năm học Chương trình GDPT 2018, vừa bước vào lớp 11 bạn gần như đuối sức, cảm giác sắp “không chịu nổi”.

“Tuần nào em cũng phải thuyết trình ít nhất 1 lần, nếu chia theo nhóm nhiều người phần việc có thể đỡ hơn, nhưng theo nhóm 4 hay 2 thì soạn nội dung, làm PowerPoint thật sự rất mệt. Có tuần em phải thuyết trình 4, 5 lần. Ở trường đã học cả ngày 8-9 tiết, về nhà lại ngay lập tức đi học thêm, dù chỉ học 2 môn song có hôm em về đến nhà cũng đã 10 giờ đêm. Về đến nhà lại lao vào làm bài thuyết trình, deadline của nhóm trưởng” – T.H kể.

Không những thế, theo T.H, cái đáng nói là bài tập mỗi ngày đều nhiều, đặc biệt các môn tự nhiên bài tập nhiều và khó. “Đêm nào em cũng phải thức đến gần sáng, có hôm không được ngủ. Cả ngày lao đầu vào học em chẳng làm được gì khác…, thêm vài tháng nữa chắc em không chịu nổi…” – T.H suy sụp.

Không nóng vội, phải hài hòa

Cô Nguyễn Trần Hạnh Nguyên – Tổ trưởng Tổ ngữ văn, Trường THPT Trưng Vương (Q.1) thừa nhận, có thực trạng nhiều giáo viên đang quá lạm dụng việc đổi mới phương pháp giảng dạy đến mức thần tượng hóa một phương pháp nào đó, ví dụ như thuyết trình. Tiết học nào cũng bắt học sinh phải thuyết trình, biến mỗi giờ học “đổi mới” lẽ ra nhẹ nhàng thì lại trở thành nỗi ám ảnh của học sinh.

“Việc giáo viên quá lạm dụng thuyết trình, bài nào cũng bắt học sinh trình chiếu PowerPoint, giáo viên chốt ý là đã bắt học sinh làm thay việc của mình. Thuyết trình đòi hỏi học sinh phải có sự chuẩn bị công phu, do vậy chỉ nên áp dụng khi thực sự cần thiết trong những bài thực hành phát triển kỹ năng cho học sinh…” – cô Nguyên nhận định.

Việc đổi mới giáo dục hướng tới giảm tải áp lực cho học sinh

Cô phân tích, đổi mới đa dạng phương pháp giảng dạy sẽ giúp học sinh có không gian để sáng tạo, rèn thêm kỹ năng, thay đổi không khí giờ học. Tuy nhiên, nếu giáo viên quá lạm dụng một phương pháp nào đó thì sẽ khiến tiết học trở nên nặng nề, học sinh cảm thấy áp lực… Việc đổi mới hiện nay giáo viên có thể áp dụng rất nhiều phương pháp, như vẽ tranh, làm sơ đồ tư duy, học tập theo nhóm với phiếu học tập chung, làm sản phẩm… Mọi phương pháp giáo viên cần gia giảm, hài hòa phù hợp.

“Học sinh lớp 12 thì hạn chế cho thuyết trình, thường rơi vào các bài đọc thêm, để học sinh có thêm cột điểm thường xuyên, giảm áp lực học tập. Khi cho học sinh thuyết trình cần cho các em thời gian chuẩn bị khoảng 2 tuần, chia theo nhóm, có nhóm thuyết trình, nhóm phản biện” – cô Hạnh Nguyên gợi ý.

ThS. Phạm Lê Thanh – giáo viên hóa, Trường THPT Nguyễn Hiền (Q.11) đánh giá, Chương trình GDPT 2018 trao quyền chủ động rất lớn cho giáo viên, nếu đi đúng hướng thì sẽ giảm tải cho học sinh rất nhiều, bởi các em sẽ khám phá, củng cố kiến thức ngay trong giờ học.

Với chương trình mới, mỗi thầy cô sẽ là một quyển sách giáo khoa. Từ các bộ sách giáo khoa, và các nguồn tư liệu bên ngoài, giáo viên sẽ tham khảo để biên soạn thành các chủ đề phù hợp với học sinh. Bằng cách này, học sinh sẽ không chỉ đạt được yêu cầu cần đạt môn học mà còn được vận dụng, mở rộng, hiểu thêm kiến thức bài học trong đời sống thực tế, các em hiểu học kiến thức đó để làm gì…

“Đổi mới phương pháp giảng dạy không phải là cứng nhắc bê nguyên xi, nguyên bản một phương pháp nào đó liên tục hoặc là phô hết các phương pháp, bởi cái gì quá cũng gây tác dụng ngược. Tùy từng bài học, tùy từng mạch kiến thức mà giáo viên tính toán thiết kế các hoạt động như thế nào cho phù hợp” – ThS. Thanh nhìn nhận.

Trong bộ môn của mình, giáo viên này cho biết suốt 2 năm thực hiện Chương trình GDPT 2018 ở bậc THPT bản thân đã không giao bài tập về nhà cho học sinh. Thay vào đó, giáo viên sẽ tương tác với học sinh trên hệ thống LMS trước khi tiết học ngày mai bắt đầu, thông qua các trò chơi, đố vui…, để giúp các em ôn lại, củng cố lại kiến thức.

“Trong từng tiết học, học sinh sẽ học, hiểu và ghi nhớ kiến thức bài học thông qua chính trải nghiệm thực tế. Việc làm bài tập về nhà không phải là cách để phát huy năng lực phẩm chất học sinh. Năng lực, phẩm chất chỉ được phát huy thông qua chính các hoạt động trải nghiệm thực tế…” – ThS. Thanh chia sẻ.

Cô Đoàn Thúy Nga (giáo viên sinh học, Trường THPT Bùi Thị Xuân, Q.1) cho rằng, thuận lợi của giáo viên hiện nay là có rất nhiều phương tiện hỗ trợ đổi mới, từ công nghệ, các nền tảng tương tác trực tuyến. Đặc biệt là sách giáo khoa đã thay đổi rõ rệt trong cách thức truyền tải kiến thức đến học sinh.

Kiến thức mỗi bài học đều mang tính thực tế, khi giảng dạy giáo viên thiết kế các nội dung vận dụng, gắn liền với đời sống. Bản thân giáo viên cũng phải cập nhật thông tin nhiều hơn để sát với thực tế, đưa thêm các video, hình ảnh bên ngoài vào trong tiết học, thay cho các ví dụ đơn điệu trong sách.

“Chính sự đổi mới này sẽ kích thích sự sáng tạo của học sinh trong giờ học, qua chính sự tương tác của giáo viên chứ không nhất thiết giờ học nào cũng bắt học sinh phải thuyết trình, trình chiếu… Đổi mới không phải là ôm đồm tất cả các phương pháp mới, mà đổi mới là thay đổi cách tiếp cận kiến thức đến học sinh, làm sao để các em tiếp cận kiến thức bài học một cách chủ động, hào hứng qua chính phương pháp của thầy cô” – cô Nga phân tích.

Hoa Đỗ