NSND Bạch Tuyết và dự án “Học viện cải lương”

“Học viện cải lương” là dự án tâm huyết của NSND Bạch Tuyết ở tuổi 80 với mong muốn đào tạo nghệ sĩ cải lương thế hệ mới.

NSND Bạch Tuyết và NS Thanh Hằng, Châu Thanh cùng tham gia “Học viện cải lương”

Từ “Cải lương chi bảo”…

Năm 1963, khi nữ nghệ sĩ Bạch Tuyết vừa nhận huy chương vàng Triển vọng giải Thanh Tâm trong vở “Tàn một kiếp hoa” (diễn cùng nghệ sĩ Út Trà Ôn trên Sân khấu Thống Nhất) thì soạn giả Hoa Phượng đã tuyên bố: “Bạch Tuyết là “Cải lương chi bảo”, cô đào này có biệt tài sáng tạo và óc thông minh, sẽ còn tiến xa hơn nữa nếu diễn vai nào do Hà Triều – Hoa Phượng viết”. Có nhiều người cho rằng Hoa Phượng quá đà khi đưa Bạch Tuyết “lên mây”, nhưng ông chỉ cười: “Cứ xem sắp tới thì sẽ thấy lời tôi nói không sai”.

Và quả thật như vậy, sau đó không lâu, trên trang Báo Kịch Trường của ký giả Phong Vân, cái tên Bạch Tuyết đã được đăng kèm với tên gọi “Cải lương chi bảo”. Ngay lập tức, “Cải lương chi bảo” Bạch Tuyết được chấp nhận một cách rộng rãi trên các báo khác và trong quần chúng. Danh hiệu này đã đi cùng với Bạch Tuyết và hàng triệu trái tim khán giả hâm mộ nghệ thuật cải lương suốt 60 năm qua…

Bạch Tuyết tên thật là Nguyễn Thị Bạch Tuyết, sinh ngày 24-12-1945 tại Khánh Bình – Châu Đốc – An Giang. Từ nhỏ, Bạch Tuyết đã có khiếu ca hát tân nhạc, ngâm thơ, mỗi khi nhà trường có văn nghệ, lúc nào Bạch Tuyết cũng được các thầy cô “chấm” lên trình diễn. Trong thời gian đi học, Bạch Tuyết cùng bạn bè thường kéo nhau vào hậu trường sân khấu xem tập tuồng và cũng để xin hình, chữ ký của thần tượng Thanh Nga. Vừa nhìn thấy Bạch Tuyết, Thanh Nga bất ngờ hỏi: “Em có biết hát không?”. “Dạ thưa, em chỉ biết hát tân nhạc thôi” – Bạch Tuyết bẽn lẽn đáp lời. Thanh Nga mỉm cười nói: “Cưng đi hát đi, chị tin rằng cưng sẽ thành công trong nghề nghệ thuật đó”. Những lời nói khích lệ đó trở thành động lực thúc đẩy Bạch Tuyết bước vào nghiệp cầm ca.

NSND Bạch Tuyết và dự án tâm huyết “Học viện cải lương”

Bạch Tuyết vừa bước vào nghề đã may mắn được đóng ngay đào chính, đây là một điều rất hiếm trong nghề cải lương. Bạch Tuyết từng tốt nghiệp Khoa Đạo diễn ở Viện Hàn lâm sân khấu và điện ảnh tại Sophia – Bungari năm 1998. Sau đó, chị bảo vệ thành công luận án tiến sĩ tại Viện Hàn lâm Hoàng gia kịch nghệ Anh quốc.

… Đến “Học viện cải lương”

“Học viện cải lương” là chương trình truyền hình thực tế với tổ hợp gồm đào tạo – tranh tài – trình diễn. Chương trình xây dựng theo dạng học viện có Viện trưởng là NSND.TS. Bạch Tuyết. Các nghệ sĩ cải lương Châu Thanh, Thanh Hằng cùng nhạc sĩ, NSND Thanh Hải đồng hành cùng đồng hành với NSND Bạch Tuyết trong vai trò đào tạo nghệ sĩ cải lương thế hệ mới.

NSND Bạch Tuyết cho biết: “Chương trình trang bị những kiến thức nền tảng về nghệ thuật ca – diễn cải lương; tạo không gian từ sàn tập đến sàn diễn cho các học viên để từng bước trở thành một nghệ sĩ cải lương chuyên nghiệp. Đồng thời chương trình cũng hướng đến việc đào tạo họ là một người hoạt động văn hóa, góp phần vào việc bảo tồn, phát triển di sản văn hóa – nghệ thuật nước nhà.

NSND Bạch Tuyết “truyền lửa” cải lương cho sinh viên Đại học FPT

Tiêu chí của chương trình là đi tìm – đào tạo – truyền nghề và “đo ni đóng giày” những giọng ca, vai diễn phù hợp với sở trường của từng học viên. Ngoài dàn nghệ sĩ – giảng viên cơ hữu, học viện sẽ quy tụ nhiều nghệ sĩ bậc thầy thỉnh giảng để truyền đạt kiến thức, truyền nghề cho học viên qua từng tập, thử thách. Họ đều là những nghệ sĩ danh tiếng, có đóng góp lớn cho nghệ thuật cải lương, sân khấu. Ngoài ca – diễn, học viên cũng được trang bị thêm nhiều kỹ năng khác như: trang điểm, catwalk, chụp ảnh… để xuất hiện trước công chúng tự tin, bản lĩnh hơn. Cải lương là một trong số ít loại hình nghệ thuật sân khấu dân tộc có tính thích nghi cao, phổ biến rộng. Vì thế, “Học viện cải lương” sẽ kết nối với một số xu hướng nghệ thuật – giải trí hiện đại, qua đó giúp học viên tích lũy thêm “nguyên liệu” cho quá trình sáng tạo…”.

“Học viện cải lương” sẽ có 12 tập, thi đấu theo hình thức loại trừ dần. Chương trình sẽ mang màu sắc rất khác biệt so với trước nay về nghệ thuật cải lương, đồng thời mong tiếp cận được nhiều khán giả trẻ. Bởi chính họ là thành tố quan trọng để tiếp tục giữ gìn, phát huy giá trị của nghệ thuật cải lương. Đối tượng dự thi từ 16-40 tuổi, hội tụ đầy đủ những yếu tố của nghệ thuật ca kịch.

Chương trình hiện đang trong quá trình sản xuất, bắt đầu phát sóng từ tháng 4-2024 trên kênh truyền hình Today TV và kênh YouTube của NSND Bạch Tuyết.

Theo NSND Bạch Tuyết, “Học viện cải lương” là ngôi nhà chung, nơi gặp nhau của nhiều thế hệ trong trăm năm cải lương. Ở đó, họ có thể lắng nghe nhau, trao đổi thông tin về nghệ thuật cải lương – văn hóa Việt thời kỹ thuật số. Đây là chương trình vừa chơi, vừa học. Trong đó việc chơi cũng phải nghiêm túc, có trách nhiệm.

“Tôi mong muốn những người trẻ có một sân chơi để cùng hát, ca, gặp gỡ, tự học nhau. Các chuyên gia giúp họ phát triển được khả năng đang có, phát triển tư duy”, NSND Bạch Tuyết nói thêm.

Theo bà, việc nhận định, phát hiện ra những tài năng phù hợp với dạng vai nào đó thật sự quan trọng. Bởi trong quá khứ, cũng nhờ những bậc thầy đã sớm nhận ra điều này, mới có thể tạo ra những vở cải lương kinh điển, những vai diễn để đời cho các nghệ sĩ. Việc định hình này sẽ được thể hiện trong quá trình đào tạo của học viện. Bên cạnh đó, theo NSND Bạch Tuyết, sự nỗ lực tự thân của những tài năng trẻ là hết sức quan trọng.

Nghệ sĩ Thanh Hằng nói trong quá trình làm nghề may mắn được làm việc cùng với những bậc tiền bối. Trong đó, NSND Bạch Tuyết mang đến cho chị nhiều bài học, đặc biệt là tư duy sáng tạo, làm đẹp cho nghệ thuật cải lương. Vì thế, khi nhận được lời mời tham gia chương trình, chị gật đầu ngay.

“Được sinh ra từ gia đình có truyền thống nghệ thuật, từ nhỏ tôi đã được các thế hệ cô chú, anh chị dìu dắt. Tôi luôn mong muốn có nhiều cơ hội trao truyền những tinh hoa của nghệ thuật cải lương dành cho các bạn trẻ. Ở thời đại hiện nay, nhìn thấy các bạn trẻ vẫn đam mê nghề cải lương là một tín hiệu thật vui và tự hào”, chị nói.

Nghệ sĩ Châu Thanh nói luôn mong có cơ hội làm việc cùng NSND Bạch Tuyết, bởi không chỉ học ở đàn chị về chuyên môn nghề nghiệp mà còn về tư duy đạo đức.

“Trong chương trình, tôi sẽ truyền cảm hứng và động viên các bạn trẻ để các bạn tự tin hơn và giữ mãi niềm đam mê cải lương của mình”, nghệ sĩ Châu Thanh nói.

Minh Anh