NSND Lệ Thủy: Bài học lớn qua những câu chuyện nhỏ

Đây là bài học lớn cho những câu chuyện nhỏ, cũng là để bồi đắp cho giá trị về thiên chức của người nghệ sĩ… Điều đó cũng giải mã được lý do vì sao ở cái tuổi 76, “Cô đào ngoại hạng” – NSND Lệ Thủy vẫn đứng vững trên đỉnh cao của nghệ thuật, đứng vững trong trái tim của hàng triệu triệu khán giả hâm mộ!

NSND Lệ Thủy hội ngộ NSND Minh Vương và danh ca Minh Cảnh

Ngôi sao không bao giờ giành giờ hát

Không ít ngôi sao khi hát ở bất kỳ sân khấu nào hay hát cúng dường ở chùa đều thích được biên tập xếp hát trước. Nhưng với NSND Lệ Thủy thì lại là “ngoại lệ”… Hôm hát ở chùa Thành Phước (Tiền Giang), NSND Lệ Thủy đến rất đúng giờ theo lời mời. Nhưng khi nghe đàn em là NS Linh Tâm và Thanh Hằng còn phải chạy show ở Cần Thơ thì NSND Lệ Thủy nói: “Hôm nay chị chỉ hát ở đây thôi, sáng mai chị mới đi show tiếp nên các em cứ việc hát trước rồi chạy, chị ở lại thăm hỏi thầy trụ trì và hát sau cũng được…”. NS Linh Tâm và NS Thanh Hằng nghe vậy rất cảm động, đã cảm ơn NSND Lệ Thủy rối rít…

Trong “Đêm Minh Cảnh” tối 5-8-2023, NSND Lệ Thủy có mặt tại Nhà hát Bến Thành lúc 20 giờ để hóa trang. Xong, cô ngồi trong hậu trường vui vẻ cười nói chờ đến… đúng 12 giờ 30 phút sáng 6-8-2023 mới xuất hiện trên sân khấu với vai Bạch Thiên Nga trong trích đoạn “Máu nhuộm sân chùa” nhưng không một khán giả nào bỏ ra về… Những tràng vỗ tay vang dội khi NSND Lệ Thủy cất tiếng hát bao chót chương trình. Vậy đó, khán giả đã thương thì họ chờ đợi bất chấp giờ giấc, miễn được nhìn thấy thần tượng của mình thì thôi!

NSND Lệ Thủy trong một vai diễn thời còn trẻ

Đêm live show của NSND Minh Vương ngày 16-3-2024 cũng vậy, sau khi diễn xong trích đoạn “Tô Ánh Nguyệt” đầu chương trình thì NSND Lệ Thủy tiếp tục vui vẻ ngồi chờ đến… qua 12 giờ sáng ngày 17-3-2024 mới ra hát trích đoạn “Chung Vô Diệm” cũng bao chót chương trình và nhận được những tràng vỗ tay vang dội của khán giả…

Ngôi sao không mắc bệnh ngôi sao

Nhiều nghệ sĩ trẻ khi đã trở thành đào chánh, kép chánh thì mắc bệnh ngôi sao, không chấp nhận khi đạo diễn mời vào vai phụ, vai thứ… Nhưng NSND Lệ Thủy cũng là một “ngoại lệ”.

Lúc sinh thời, NSND Diệp Lang đã nói trong một buổi giao lưu “Nghệ sĩ nào không “mắc bệnh ngôi sao” thì đó mới chính là ngôi sao”. Và ông đã lấy ra hình mẫu để chứng minh cho câu nói của mình, đó là NSND Lệ Thủy: “Hồi ấy, khi chọn người vào vai Kim Anh trong vở “Đời cô Lựu”, hầu như không ai nghĩ đến Lệ Thủy. Bởi khó có một diễn viên ngôi sao chịu nhận một vai diễn khiêm tốn như thế. Nhưng Lệ Thủy đã không nề hà nhận vai và chính cô đã làm cho Kim Anh bật sáng… Suốt một đời theo nghề, tôi thấy Lệ Thủy chẳng bao giờ kèn cựa, toan tính gì. Sự có mặt và hoàn thiện của Lệ Thủy ở bất kỳ vai diễn nào, dù vai chánh hay vai phụ cũng khiến tôi vừa thương yêu vừa nể phục!”.

Bằng chính tài năng của mình, NSND Lệ Thủy đã “biến” những vai phụ như Quế Minh trong “Kiếp nào có yêu nhau”, Kim Anh trong “Đời cô Lựu”, Diệu trong “Nửa đời hương phấn”… trở thành của riêng mình khiến khán giả phải nhớ, phải yêu mỗi khi nhắc đến!

NSND Lệ Thủy và con trai Dương Đình Trí

Nhiều cô đào chánh nổi danh thường không chấp nhận diễn với những anh kép trẻ, chưa có nhiều tên tuổi… Nhưng Lệ Thủy thì cũng “ngoại lệ”. Cô chấp nhận “se duyên” với tất cả các anh kép trẻ để dìu dắt bạn diễn cùng đi lên… Là một tài danh nhưng khi về đoàn 284, NSND Lệ Thủy vẫn chấp nhận hát cặp với anh kép trẻ chưa nổi tiếng như Lương Tuấn trong các vở “Áo cưới trước cổng chùa”, “Thiên Kiều công chúa”, “Kiếp chồng chung”, “Lời ru của biển”… Và NS Lương Tuấn nhờ sự giúp đỡ của NSND Lệ Thủy mà tên tuổi anh được khán giả yêu mến. Từ đó, NS Lương Tuấn luôn mang ơn NSND Lệ Thủy cho đến ngày anh về với đất mẹ!

Nhiều nghệ sĩ trẻ khi đã thành danh không dám nhắc lại thuở cơ hàn của bản thân, của cha mẹ, của dòng họ. Nhưng với NSND Lệ Thủy, cô rất vui vẻ kể lại quá khứ cơ hàn của mình. Có cơ hàn thì mới có hiển vinh, điều đó rất đáng tự hào không có gì phải chối bỏ.

Nhiều nghệ sĩ trẻ khi nghe nhận xét sao phong cách và giọng hát giống Lệ Thủy, Thanh Kim Huệ, Thanh Tuấn, Minh Vương, Minh Cảnh, Chí Tâm, Trọng Hữu… thì lắc đầu quầy quậy phủ nhận?

Nghệ sĩ ngôi sao còn thời hay hết thời, thước đo chính là sự yêu thương của khán giả chứ không chỉ phụ thuộc vào vai lớn hay vai nhỏ. Tất cả những ai làm nghệ thuật cần phải nhớ điều đó và có NSND Lệ Thủy là một nhân chứng sống!

Trong khi đó, NSND Lệ Thủy đã thú nhận lúc mới đi hát, giọng ca nét diễn của mình y khuôn thần tượng là NS Thanh Hương. Theo cô, đam mê và giống thần tượng của mình đâu có gì phải xấu hổ, phải chối bỏ. Quan trọng là sau đó, mình phải tự nghĩ ra những nét riêng, những thế mạnh riêng cho bản thân mình để bừng sáng và trở thành “thương hiệu” cá nhân chứ đừng nên lấy sự rập khuôn ấy mà hành nghề, đó mới là điều không nên trong nghệ thuật…

Nghệ sĩ nào không “mắc bệnh ngôi sao” thì đó mới chính là ngôi sao. Ngôi sao là không câu nệ vai lớn, vai nhỏ… Bởi vì ngôi sao dù xuất hiện trong một phân cảnh nhưng nếu có sự đầu tư, diễn xuất sắc thì khán giả vẫn nhớ, vẫn thương như thường!

NSND Lệ Thủy còn là một trường hợp “ngoại lệ”, không bao giờ ngồi ghế giám khảo các cuộc thi, game show, truyền hình thực tế… Cô chia sẻ: “Tôi không chấm thi vì có bệnh đau cột sống nên ngồi lâu không được. Thường khi giám khảo ngồi, máy ghi hình cứ quay thẳng vô mình, nếu ngồi uốn éo liên tục thì cũng kỳ. Tôi biết mình có tật, có bệnh đó nên tôi không dám. Ngồi chừng hơn một tiếng là tôi đã thấy mệt, thấy đau lưng rồi. Quan trọng nhất là tôi thấy mình vẫn còn có thể phục vụ được cho khán giả, tôi chưa muốn làm giám khảo…”.

Ngoài lý do này, còn một lý do khác nữa. Bởi hát hay, diễn giỏi là do năng khiếu và sự khổ luyện mà có. Nhưng nói chuyện trước đám đông, nói hay, nói chinh phục người khác, nhất là để các em trẻ “tâm phục khẩu phục” hoàn toàn không dễ chút nào. Khán giả nghe NSND Lệ Thủy nói chuyện ngoài đời hoặc khi tâm sự, chia sẻ trong một số chương trình, cô nói rất hay, rất chân tình, rất chân thật đúng với bản chất, con người thật của mình… Nhưng làm giám khảo một cuộc thi, những lời nói thật, nói chân tình của họ đôi khi sẽ bị can thiệp bởi ban tổ chức, bởi nhà đài… và bởi nhiều yếu tố khách quan, chủ quan khác. “Cuộc chơi” hay cuộc thi nào cũng có “luật” riêng, NSND Lệ Thủy cảm thấy mình không phù hợp nên đã không tham gia.

Anh Khôi