Nuốt khó coi chừng có bệnh

Rượu gây nhiều hệ lụy cho sức khỏe, trong đó có các bệnh ung thư đường tiêu hóa – Ảnh minh họa: T.T.D.

Bệnh nhân N.T.D., 80 tuổi, nhập viện vì ăn uống không được, ăn gì vào cũng ọe trớ và bị ho sặc sụa khi ăn uống. Từ ba tháng trước, bệnh nhân hay tức ngực khi ăn uống nhưng không đi khám do chủ quan. Qua nội soi dạ dày, bác sĩ phát hiện có khối u thực quản rất cứng gây bít hẹp và vào đường thở.

Đây là trường hợp ung thư thực quản giai đoạn trễ đã bít hẹp hoàn toàn thực quản và 
rò sang phế quản.

Triệu chứng

Thực quản là ống nối từ họng xuống dạ dày để đưa thức ăn từ miệng vào dạ dày. Triệu chứng ung thư thực quản rất nghèo nàn, nhất là ở giai đoạn sớm: có khi không có triệu chứng hoặc chỉ nuốt đau, nuốt vướng hay đau ngực khi ăn uống nhưng các triệu chứng này không rõ ràng và thoáng qua, nên rất dễ bị bỏ qua.

Trong thực tế ngồi phòng khám, bác sĩ ghi nhận bệnh nhân ít chú ý các triệu chứng này và thường 
không đi khám bệnh.

Vì thế, chúng ta cần lưu ý đến sức khỏe của mình khi có biểu hiện nuốt khó hoặc nuốt nghẹn, cụ thể là người bệnh có cảm giác mắc nghẹn, không thể nuốt thức ăn vào hoặc cảm giác có cục gì chặn lại giữa cổ họng rất khó chịu, nếu cố gắng nuốt sẽ cảm giác bị ngạt thở, tức ngực, thậm chí bị ọe ngược ra.

Ban đầu chỉ là nghẹn với thức ăn to, cứng, sau đó sẽ đến thức ăn mềm hơn cũng nghẹn, khi bệnh tiến triển thì thức ăn lỏng như cháo cũng nghẹn, thậm chí nước uống cũng nghẹn.

Nếu có nuốt nghẹn là bệnh đã tiến triển, khối u lớn và làm hẹp ít nhất 1/2 lòng thực quản.

Biến chứng

Biến chứng chủ yếu của bệnh là tình trạng suy kiệt dần do không ăn uống được. Ngoài ra người bệnh còn bị chèn ép xâm lấn khí – phế quản gây khó thở. Bệnh cũng gây ra tình trạng xâm lấn, tạo một đường rò từ thực quản sang đường thở (khí – phế quản) gây ho sặc thường xuyên hoặc gây viêm phổi.

Một nguy cơ khác là di căn phổi, di căn xương, di căn gan.

Tuy nhiên, biến chứng xuất huyết tiêu hóa rất ít gặp.

Nguyên nhân gây bệnh

Hiện tại chưa rõ nguyên nhân gây ung thư thực quản nhưng các bác sĩ ghi nhận các yếu tố sau làm chúng ta dễ mắc bệnh ung thư thực quản:

+ Uống rượu bia, hút thuốc lá.

+ Ăn thức ăn có nhiều chất nitrate (có trong thành phần của đồ hộp, thịt nguội).

+ Thói quen ăn uống quá nóng, nhất là uống trà quá nóng.

+ Bị viêm loét thực quản do tự tử hóa chất trước đó (nhất là thuốc tẩy).

+ Bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản kéo dài.

Điều trị

Các phương pháp điều trị phổ biến được dùng là: phẫu thuật cắt bỏ thực quản; hóa trị và xạ trị hỗ trợ trước phẫu thuật.

Trong trường hợp bệnh không phẫu thuật được, bác sĩ sẽ đặt ống thông trong thực quản qua đường nội soi giúp bệnh nhân tạm ăn uống được. Nếu phát hiện ở giai đoạn sớm, việc phẫu thuật sẽ cho kết quả tốt hơn.

Đặc biệt, nếu khối u còn nhỏ và chưa ăn sâu vào các lớp bên dưới, bác sĩ sẽ dùng phương pháp "cắt hớt niêm mạc qua nội soi", tức là qua đường nội soi từ đường miệng vào, bác sĩ sẽ lột bỏ lớp ung thư thực quản.

Lưu ý là việc điều trị triệt để ung thư thực quản giai đoạn trễ có kết quả rất hạn chế. Khi phát hiện sớm, khả năng điều trị triệt để và tỉ lệ sống còn sẽ cao hơn nhiều.