Ô nhiễm do sản xuất ở khu dân cư: SOS!

Bắt đầu từ vụ việc “ba năm kêu cứu không ai giải quyết” của cô Trần Anh (người dân ngụ ở 28 Phong Phú, P.12, Q.8). Cụ thể là hoạt động sản xuất của lò bánh mỳ T.P đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống gia đình cô. Cô Anh cho biết, từ khi lò bánh mỳ này đi vào hoạt động thì không khí trong nhà ngột ngạt, nồng nặc mùi bánh mỳ, dầu mỡ, chất độc hại. Để hạn chế cái nóng từ lò bánh mỳ phát ra, gia đình cô phải đóng cửa thường xuyên và đặt ngay ở đó cái quạt công suất lớn, ngăn không cho khí nóng phả vào nhà. Song, đó chỉ là cách tạm thời, thực tế quạt thì quạt còn nóng vẫn nóng, nhưng nếu tắt quạt trong 30 phút thì không chịu nổi. Cô Anh còn chia sẻ, việc sản xuất của lò bánh trung bình 30 nghìn ổ/ngày này được đặt sát vách nhà cô, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, mà còn ảnh hưởng đến kinh tế gia đình. Bởi mặt bằng trước nhà bỏ trống, không thể kinh doanh buôn bán hoặc cho người khác thuê. Cô Anh mất đi nguồn thu nhập không nhỏ. Trước sự việc này, trong suốt mấy năm liền, gia đình cô sống trong cảnh “đóng cửa nhà mình, gõ cửa cơ quan chức năng” mà vẫn không được giải quyết triệt để.

Anh Nguyễn Văn Tịnh (khu phố 4, phường Đông Hưng Thuận, Q.12) bức xúc với hoạt động của cơ sở in ấn, giặt tẩy trên địa bàn. Anh Tịnh cho biết, mỗi ngày phải quét nhà nhiều lần, thế nhưng, vài tiếng sau là bụi than đen ngòm phủ đầy nền nhà, bàn ghế… Bụi sinh ra từ việc dùng vỏ hạt điều và mạt cưa thay cho nhiên liệu dầu, củi của cơ sở in. Vì không chịu nổi ô nhiễm, nhiều hộ dân rao bán nhà. Song, chẳng ai dám mua. Không còn cách nào khác, người dân đành phải chủ động “sống chung” với bụi như: Căng bạt trước nhà, nước sinh hoạt phải luôn đậy kỹ, chỉ cần để bên ngoài một buổi thì sẽ biến thành nước đen ngay, cơm dọn ra không ăn sẽ bị bụi bám thành “cơm đen”… Tại khu phố 7, P.Tân Thới Nhất, Q.12, người dân cũng chịu sự ô nhiễm từ một trại nuôi heo. Mùi hôi thối của trại heo này khiến người dân không dám mở cửa cũng như cho con em đi lại bên ngoài. Trẻ em thường xuyên mắc các bệnh viêm phế quản cấp, ho, ói mửa, tay chân miệng… Hai năm qua, người dân đã nhiều lần phản ánh, nhưng vẫn không có gì thay đổi.

Nguyên nhân sâu xa của ô nhiễm và sự tồn tại lâu dài của vấn nạn này theo PGS.TS Nguyễn Lê Ninh (BCH Liên hiệp Các hội khoa học – kỹ thuật TP.HCM) đó là trình độ dân trí nước ta còn thấp, dẫn đến thiếu kiến thức về nguyên nhân ô nhiễm, cách xử lý ô nhiễm ở các cơ sở sản xuất. Bên cạnh đó, ý thức về tự bảo vệ môi trường kém, chưa nghiêm chỉnh thực hiện các quy định pháp luật về môi trường, làm cho việc ô nhiễm ở các khu dân cư ngày càng trầm trọng.

PGS.TS Nguyễn Lê Ninh khẳng định: “Để giảm bớt hoặc xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm hiện nay, trước hết phải thực hiện di dời các cơ sở ô nhiễm ra khỏi khu dân cư. Căn cứ vào tình hình cụ thể mà đưa ra quyết định nên di dời hay không đối với cơ sở sản xuất. Đối tượng cần di dời là những cơ sở thải ra các chất ô nhiễm độc hại, các loại khói, bụi vô cơ… gây tiếng ồn và rung chấn quá ngưỡng an toàn ảnh hưởng đến sức khỏe con người mà không có cách nào khắc phục. Song song đó là việc di dời phải đồng thời với việc đưa kỹ thuật xử lý ô nhiễm tận gốc cho từng cơ sở bị di dời”.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu (Phó chủ tịch Hội Luật gia TP.HCM) nhấn mạnh, để bảo vệ môi trường, các cơ quan thẩm quyền cần thực hiện tốt khâu đưa pháp luật vào cuộc sống từ tuyên truyền, phổ biến, cho đến thanh tra và kiểm tra. Ngoài ra, theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2005, thì khi bị hành vi ô nhiễm môi trường gây thiệt hại về tài sản, sức khỏe, tính mạng… thì người bị thiệt hại có quyền yêu cầu đối tượng vi phạm bồi thường. Do đó, người bị thiệt hại cần nắm rõ các quy định của luật để yêu cầu các đối tượng vi phạm bồi thường cho mình thông qua con đường khởi kiện hoặc thương lượng”.

Bài, ảnh: Thanh Nhiên