Ôn thi tốt nghiệp THPT 2024: Những lời khuyên hữu ích từ giáo viên bộ môn

Gần đến ngày thi tốt nghiệp THPT năm 2024, các giáo viên bộ môn đưa ra lời khuyên hữu ích giúp học sinh lớp 12 ôn tập đúng trọng tâm để làm bài thi thật tốt, đạt kết quả cao.

Cô Phạm Thị Hạnh (Tổ trưởng Tổ sinh học Trường THPT Thủ Đức)

Cô Phạm Thị Hạnh (Tổ trưởng Tổ sinh học Trường THPT Thủ Đức, TP.Thủ Đức): Môn sinh học: Hệ thống kiến thức bằng sơ đồ tư duy

Căn cứ theo đề minh họa kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024 được Bộ GD-ĐT công bố vừa qua, có thể thấy đề thi môn sinh học có mức độ kiến thức giảm so với năm 2023. Do đó, với những kiến thức cơ bản học sinh nắm được thì có thể đảm bảo bài thi đạt điểm 6-7. Những học sinh không chọn môn sinh học để xét tuyển vào trường đại học, nếu nắm vững kiến thức cơ bản cũng có thể dễ dàng lấy được điểm 6-7. Hiện nay, giáo viên cần giúp học sinh hệ thống kiến thức môn học một cách ngắn gọn, cô đọng. Thông qua kiến thức cơ bản, cộng với những câu hỏi bài tập cơ bản gợi mở kiến thức sẽ giúp học sinh nhớ, tái hiện kiến thức.

Trong quá trình làm bài thi, học sinh cần ghi nhớ những từ khóa quan trọng trong đề để chọn ra đáp án đúng nhất, vì trong môn sinh học chỉ cần thay đổi một chữ, một từ cũng có thể làm thay đổi đáp án. Trong đề thi, 20 câu hỏi đầu là những phần kiến thức cơ bản. Vì vậy, các em chỉ cần nắm những kiến thức cơ bản trong quá trình giáo viên ôn tập là đã có thể làm được những câu này. Tuy nhiên, với 20 câu hỏi cơ bản này, dù lấy điểm dễ nhưng cũng có nhiều học sinh lơ là, chủ quan hoặc là đọc không kỹ đề thì vẫn có thể bị mất điểm.

Đối với môn sinh học, học sinh thường gặp khó với các dạng bài tập quy luật di truyền liên quan đến xác suất, bài tập vận dụng với nhiều quy luật, kiến thức ở nhiều phần; các câu hỏi thực tế; câu hỏi nhiều lựa chọn… Những câu hỏi rơi vào phần khó là những câu để lấy điểm 9-10. Do vậy, những học sinh sử dụng bài thi môn sinh học để xét tuyển vào đại học thì các em phải nắm chắc kiến thức và kỹ năng làm bài. Để làm sao những câu cơ bản thì làm nhanh, những câu khó, các câu hỏi bài tập thì dành nhiều thời gian; với những câu liên quan đến các vấn đề khó khăn thì đòi hỏi học sinh phải vận dụng nhiều kiến thức và có sự suy luận. Các câu hỏi phần sinh thái, tiến hóa thì học sinh cần chịu khó đọc và suy luận. Còn đối với những câu hỏi khó hơn thì đòi hỏi vận dụng kiến thức nhiều.

Đề thi môn sinh học có 40 câu hỏi, làm bài trong thời gian 50 phút. Khi làm bài thi, học sinh cần phải đọc đề thật kỹ. Với môn sinh học chỉ có những từ, thuật ngữ là khó, còn nếu đọc đề kỹ thì những câu cơ bản làm được hết. Vì vậy, các em cần đọc thật kỹ các từ khóa để những câu hỏi dễ không mắc sai lầm. Đặc biệt, các em tuyệt đối không bỏ trắng đáp án của câu hỏi nào. Căn cứ vào đề thi minh họa, nếu học sinh nắm vững kiến thức thì trong thời gian 50 phút, các em có thể hoàn thành đề thi.

Gần đến ngày thi, các em hệ thống kiến thức bằng cách đọc, ôn lý thuyết và tự mình vẽ lại các sơ đồ tư duy (hệ thống kiến thức ở dạng sơ đồ tư duy). Các em không nhất thiết phải vẽ theo giáo viên mà nên vẽ theo cách hiểu của mình theo từng chủ đề. Đây là cách tốt nhất để các em có thể ghi nhớ kiến thức một cách dễ dàng, không bị sót, không nhầm lẫn.

Cô Nguyễn Thị Lĩnh (giáo viên môn giáo dục công dân Trường THPT Thủ Đức) chụp hình lưu niệm với học sinh trong trường

Cô Nguyễn Thị Lĩnh (giáo viên môn giáo dục công dân Trường THPT Thủ Đức, TP.Thủ Đức): Môn giáo dục công dân: Không học vẹt

Kiến thức trong môn giáo dục công dân học sinh đã lĩnh hội trong suốt một năm học. Thời điểm này là giai đoạn để các em củng cố lại kiến thức.

Để đạt kết quả cao với môn giáo dục công dân, học sinh cần hệ thống lại kiến thức trọng tâm, các từ khóa quan trọng trong mỗi bài. Cụ thể, các em nên hệ thống lại kiến thức theo hình thức sơ đồ tư duy, qua đó sẽ dễ dàng hình dung kiến thức của từng bài, nắm được kiến thức cơ bản từng bài, từ đó vận dụng làm các bài tập tình huống một cách dễ dàng. Ngoài câu hỏi dạng nhận biết thì còn câu hỏi tình huống vận dụng, vì vậy ngoài việc nhớ nội dung kiến thức của bài thì các em cần phải biết vận dụng những kiến thức đó để giải thích, liên hệ, chứ không nên học vẹt. Bởi việc học vẹt sẽ dễ dẫn đến nhầm lẫn nhiều kiến thức, từ đó dẫn đến tình trạng có thể sai ở ngay những câu tưởng chừng như đơn giản. Khi ôn tập, các em cần chú ý những kiến thức cơ bản, hiểu những kiến thức cơ bản để tránh việc sai lầm ở những kiến thức cơ bản nhất.

Trong phòng thi, để có thể làm bài tốt thì học sinh cần phân bổ thời gian làm bài hợp lý. Những câu hỏi dễ làm trước, những câu hỏi khó, phức tạp làm sau, các em dành nhiều thời gian hơn để đọc kỹ đề. Trong đề thi có thể những câu hỏi vận dụng cao kiến thức sẽ ở mức liên hệ, mở rộng, đòi hỏi học sinh phải nắm chắc kiến thức và đọc kỹ từng dẫn chứng, tình tiết cụ thể trong đề, tránh nhầm lẫn. Những câu hỏi tình huống trong đề thi khá dài. Nếu học sinh chỉ đọc lướt qua thì rất dễ bỏ sót tình tiết trong đề, dẫn đến việc hiểu sai, chọn sai đáp án. Vì thế, học sinh phải đọc kỹ đề thi, qua đó xác định được nội dung câu hỏi của đề mới chọn được đáp án đúng.

Đề thi môn giáo dục công dân có 40 câu hỏi, với thời gian làm bài 50 phút. Học sinh không gặp khó về thời gian làm bài song nhiều em còn khá chủ quan. Sau khi làm bài thi xong, các em cần phải xem lại đáp án, đọc lại và nhớ lại kiến thức để chọn đáp án. Với câu hỏi tình huống cần xem lại kỹ các thông tin trong đề thi.

Lưu ý, nhiều học sinh chọn đáp án đúng trong đề nhưng khi tô đáp án vào bài làm lại lệch đi, vì vậy các em phải hết sức cẩn thận.

Cô Đặng Thị Mộng Loan (giáo viên môn lịch sử Trường THPT Thủ Đức) chụp hình với học sinh trong trường

Cô Đặng Thị Mộng Loan (giáo viên môn lịch sử Trường THPT Thủ Đức, TP.Thủ Đức): Môn lịch sử: Ngoài kiến thức sách giáo khoa cần có kiến thức thực tế

Để ôn tập môn lịch sử, học sinh cần hệ thống kiến thức theo từng chủ đề tránh nhầm lẫn. Ví dụ, kiến thức cơ bản về lịch sử Việt Nam thì học sinh phải nắm thời kỳ kháng chiến chống Pháp là có các chiến dịch nào; thời kỳ kháng chiến chống Mỹ thì có các chiến dịch nào, có những thắng lợi về quân sự nào… Để khi đề thi đề cập đến thì học sinh sẽ nhận diện được những thắng lợi đó thuộc chủ đề nào, thời kỳ nào, các em sẽ không bị nhầm lẫn. Vì kiến thức môn lịch sử rất rộng và rất nhiều, nếu học sinh không phân biệt được thì rất dễ nhầm.

Cách ôn tập tốt nhất là các em cần hệ thống theo sơ đồ tư duy để hệ thống hóa kiến thức dễ dàng. Các phần kiến thức về lịch sử thế giới, lịch sử Việt Nam thì đều có sự liên kết với nhau. Ví dụ, chiến tranh thế giới thứ 2 dù là kiến thức lịch sử lớp 11 nhưng các em cũng cần phải hệ thống được để bổ sung cho phần lịch sử Việt Nam có sự tác động và liên kết qua lại. Trong quá trình ôn tập, các em chú trọng thêm các phần kiến thức trọng tâm: Sau chiến tranh thế giới thứ 2 thì cần chú ý kiến thức về trật tự 2 cực, Liên hợp quốc, liên kết thêm với phần kiến thức về quan hệ quốc tế trong và sau chiến tranh lạnh. Phong trào giải phóng dân tộc sau chiến tranh thế giới thứ 2… Về chủ đề giữa các nước xã hội chủ nghĩa thì cần chú ý về Liên Xô, Đông Âu, đối lập với kiến thức về tư bản chủ nghĩa… Về lịch sử Việt Nam thì cần chia thành từng giai đoạn: 1919-1930; 1930-1945… Đối với môn lịch sử, để có thể giải đáp và làm được những câu hỏi khó thì đòi hỏi học sinh phải có khả năng vận dụng, liên kết giữa chủ đề này với chủ đề kia. Về lịch sử Việt Nam, ví dụ như nghệ thuật quân sự thì các em có thể phân biệt được từng trận đánh thì Đảng đã vận động nhân dân theo nghệ thuật quân sự như thế nào…

Muốn làm bài thi môn lịch sử đạt kết quả cao, các em cần thử sức mình giải các đề thi của những năm trước đó. Nếu các em có thể giải được những đề đó thì kiến thức đã ở mức đảm bảo, đồng thời các em bổ sung thêm kiến thức mới, phát triển thêm từ đề thi minh họa môn lịch sử của Bộ GD-ĐT.

Đề thi môn lịch sử cũng có thêm những phần kiến thức vận dụng. Do vậy, để làm tốt bài thi thì ngoài kiến thức sách giáo khoa, các em cần có thêm những kiến thức về xã hội, hiểu biết về lịch sử trong bối cảnh hiện nay qua sách báo, truyền hình mới có thể làm bài thi trọn vẹn được. Khi làm bài thi, các em cần tự tin, bình tĩnh. 30 câu hỏi đầu trong đề thi cần cố gắng giải quyết tốt, làm đến đâu chắc đến đó. Với 10 câu hỏi còn lại đòi hỏi khả năng tư duy, vận dụng, liên hệ kiến thức đã học với những kiến thức thực tế để có thể làm bài thi tốt nhất.

Yến Hoa (ghi)