Phải đảm bảo chất lượng đường sắt Cát Linh – Hà Đông

Kết luận kiểm tra dự án đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông (Hà Nội) của Hội đồng nghiệm thu nhà nước các công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) mới đây đã chỉ ra nhiều tồn tại trong chất lượng thi công dự án này.

Hệ thống ray trên đường sắt Cát Linh – Hà Đông đã xuất hiện gỉ sét – Ảnh: Ngọc Thắng

Tiềm ẩn một số nguy cơ

Cụ thể, với hạng mục kết cấu tầng trên – hệ thống đường ray, do trước khi lắp ray chưa phủ lớp dầu mỡ chống gỉ cho ray và phụ kiện liên kết, hiện một số vị trí đã bị gỉ sét. Nhà thầu đã khóa hệ thống đường ray, nhưng tại một số vị trí mối nối giữa ray hàn dài và ray tiêu chuẩn (25 m) có khe hở chưa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật là 8 mm, thực tế là lớn hoặc nhỏ hơn 8 mm. Theo đánh giá, điều này tiềm ẩn nguy cơ cháy mối nối hoặc ray bị đứt gãy do tác động bởi nhiệt độ.

Bên cạnh đó, tổng thầu EPC chưa tính toán cụ thể về vấn đề ảnh hưởng tác động bởi nhiệt độ và các điều kiện chạy tàu đến tấm bản bê tông cốt thép đúc tại chỗ liên kết các tà vẹt với dầm hộp để có các giải pháp kỹ thuật phù hợp, tránh hiện tượng nứt trong quá trình khai thác, nhất là các tấm bê tông ở khu vực ghi có kích thước tương đối lớn.

Tại hiện trường, một số vị trí đã xuất hiện vết nứt dài và sâu. Các thanh tà vẹt gỗ lắp đặt tại khu vực depot đã tẩm thuốc phòng mục nhưng chưa thấy kết quả kiểm tra chiều sâu độ thẩm thấu, hiện tại, một số thanh đã xuất hiện vết nứt.

Dự án vẫn còn một số vị trí tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn như: các vị trí thi công cầu thang lên xuống của các nhà ga trên tuyến thiếu bố trí dây cứu sinh, lưới an toàn, biển báo, công tác phối hợp về việc đảm bảo an toàn giữa các nhà thầu cùng thi công tại các ga chưa chặt chẽ…

Hội đồng nghiệm thu đã yêu cầu Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ GTVT) chỉ đạo tư vấn giám sát và tổng thầu EPC nghiêm túc triển khai thi công các hạng mục công trình đảm bảo yêu cầu thiết kế và chỉ dẫn kỹ thuật, nhất là hạng mục kết cấu tầng trên – hệ thống đường sắt; thực hiện ngay biện pháp chống và khắc phục gỉ đường ray và các phụ kiện liên kết; thực hiện quan trắc lún đối với khu vực depot đã được xử lý nền đất yếu…

Ray, tà vẹt bị nứt gỉ

Tối qua (29.5), Ban Quản lý dự án (QLDA) đường sắt đã có thông tin phản hồi về kết luận của Hội đồng nghiệm thu nhà nước. Về việc một số vị trí ray đã gỉ sét, ban này cho rằng, ray, phụ kiện nhập khẩu của dự án với đầy đủ tiêu chuẩn và thí nghiệm kiểm tra của nhà máy sản xuất, được tổng thầu bảo quản tại kho bãi theo đúng quy định.

Kiểm tra trước khi lắp đặt cho thấy toàn bộ phụ kiện đều mới xuất xưởng và đã được bôi lớp dầu chống gỉ. Nhưng trong quá trình thi công ngoài công trường, việc lắp ráp tổ hợp thành các mô đun cộng với quá trình làm sạch sau đổ bê tông liên kết, đã làm lớp dầu chống gỉ của một số phụ kiện không còn, cộng với điều kiện thời tiết bên ngoài (nắng, mưa) nên một số vị trí đã bị ô xy hóa bề mặt.

Sau thời điểm hội đồng nghiệm thu đi kiểm tra, ban đã chỉ đạo và tổng thầu thực hiện bôi dầu mỡ bảo vệ phụ kiện đã lắp đặt.

Về kết luận khóa hệ thống đường ray có khe hở chưa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật là 8 mm, tiềm ẩn nguy cơ cháy mối nối hoặc bị đứt gãy bởi nhiệt độ, theo lý giải của Ban QLDA, khe hở được thiết kế là 8 mm (± 2 mm) theo nhiệt độ trung bình tính toán.

Sau khi lắp đặt, hệ thống đường ray vẫn đang trong quá trình căn chỉnh và chưa điều chỉnh cố định ở phạm vi có mối nối, quá trình thi công và khai thác sau này sẽ điều chỉnh để đảm bảo tiêu chuẩn.

Đặc biệt, về hiện tượng có “vết nứt dài và sâu”, Ban QLDA cho rằng kết cấu đường ray và liên kết giữa tà vẹt đường ray và bản mặt cầu sử dụng trong dự án đều được áp dụng trong các dự án của Trung Quốc.

Đối với các vết nứt từ biến bê tông trên bản liên kết theo “quy phạm thiết kế kết cấu bê tông” GB50010-2010 được phép có vết nứt không lớn hơn 0,2 mm – căn cứ quy phạm để xử lý các vết nứt nếu vượt quá trị số cho phép. Bên cạnh đó, Ban QLDA cũng thừa nhận các thanh tà vẹt gỗ lắp tại khu vực depot dù đã tẩm thuốc phòng mục nhưng một số thanh xuất hiện vết nứt. Ban này thông tin, tà vẹt cho vị trí lắp đặt ghi đều là hàng hóa được sản xuất và nhập khẩu từ Trung Quốc với đầy đủ tiêu chuẩn và thí nghiệm kiểm tra của nhà máy sản xuất.

Trước khi lắp đặt tư vấn kiểm tra và chấp thuận đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật, đồng thời có các biện pháp xử lý đối với trường hợp có nứt (đảm bảo vết nứt tà vẹt gỗ không lớn hơn 2 mm; có thể dùng thép mạ kẽm đường kính 4 mm quấn đai hai đầu). Nhưng Ban QLDA cũng thừa nhận, việc này còn tiếp tục phải được kiểm tra xử lý trong quá trình khai thác sau này.

Ban này cũng cho biết đã sửa chữa, khắc phục các kết luận kiểm tra như bu lông chưa đặt vuông góc, thanh giằng làm bằng sắt hàn. Hiện Ban QLDA đã yêu cầu tổng thầu EPC Trung Quốc thực hiện thí nghiệm mỏi (chỉ số lão hóa) đảm bảo yêu cầu kỹ thuật các loạt vật tư, vật liệu ray và sẽ tiếp tục đưa các chi tiết riêng lẻ đến phòng thí nghiệm của VN để kiểm tra. Ngoài ra, các hồ sơ kết cấu thép bị đánh giá “sơ sài, không tính toán cụ thể” hay việc xử lý nền đất yếu chưa cung cấp đủ hồ sơ, ban này cho biết sẽ báo cáo cụ thể, đầy đủ các hồ sơ liên quan cho hội đồng nghiệm thu.

Dự án đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông khởi công xây dựng tháng 10.2011, dự định hoàn thành vào tháng 12.2015. Tuy nhiên, với nhiều lý do như vướng giải phóng mặt bằng, điều chỉnh thiết kế, biến động giá nguyên vật liệu, đặc biệt là việc chậm giải ngân vốn vay, dự án đã bị lùi tiến độ nhiều lần và đến nay mốc tiến độ được lùi tiếp đến cuối quý 2/2018. Tổng mức đầu tư ban đầu của dự án là 552 triệu USD, trong đó vốn vay Trung Quốc là 419 triệu USD, vốn đối ứng trong nước là 133 triệu USD, nhưng tổng mức đầu tư đã tăng thêm 316 triệu USD lên 868 triệu USD. Mới đây khi mở cửa cho người dân tham quan, nhiều vấn đề của dự án đã được chỉ ra như kính lan can nứt, vít lỏng, khoảng cách sàn tàu và ke ga khá rộng có thể gây mất an toàn cho trẻ nhỏ… Dự án Cát Linh – Hà Đông dài gần 13 km, gồm 12 nhà ga đi toàn bộ trên cao. Tổng thầu EPC là Tập đoàn Cục 6 đường sắt Trung Quốc.

Mai Hà (TNO)