Phải “loại” nhiều giáo viên thiếu kỹ năng làm việc

Thông tin trên được Bộ GD-ĐT công bố tại hội nghị cầu truyền hình Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng và Cần Thơ ngày 12/5 về sơ kết 3 năm thực hiện Quyết định 09/2005/QĐ-TTg về thực hiện Đề án Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục giai đoạn 2005-2010 và Đổi mới công tác tổ chức cán bộ, quản lý cơ sở giáo dục.

Tại hội nghị, ông Dương Tráng – Giám đốc Sở Nội vụ Gia Lai cho biết: “Hàng năm tỉnh đều cử giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục đi bồi dưỡng. Tuy nhiên, năm vừa qua tỉnh đã “loại” 223 giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục sang công việc khác do không đáp ứng được yêu cầu công việc”.

Về chất lượng giáo dục vùng sâu, vùng xa còn thấp, ông Tráng nêu ra một thực tế, tỉnh Gia Lai đã cử giáo viên đi bồi dưỡng về đổi mới phương pháp giáo dục. Tuy nhiên, khi đi bồi dưỡng về giáo viên không thể sử dụng kiến thức đã học hoặc chỉ phát huy được 50% vì trường không có cơ sở vật chất (phòng chiếu) để giáo viên dạy.

Bên cạnh đó, việc xếp loại giáo viên lại theo cách đánh giá chất lượng học sinh. Do vậy, các giáo viên đã tìm mọi cách cho học sinh mình “phải” đạt loại khá, giỏi, dẫn đến học sinh rỗng kiến thức – ông Tráng cho biết.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển cho biết, sau 3 năm thực hiện Quyết định 09, tuy đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục (CBQLGD) có sự cải thiện nhất định về số lượng, cơ cấu và chất lượng nhưng chưa tạo được sự đột phá đáng kể trong hoạt động quản lý nhà nước về giáo dục và quản lý cơ sở các cấp. Một bộ phận cán bộ quản lý giáo dục các cấp và các cơ sở giáo dục còn hạn chế, làm việc chủ yếu là dựa vào kinh nghiệm cá nhân, thiếu tính chuyên nghiệp.

Theo kết quả khảo sát  năm 2006-2007 của Bộ GD-ĐT, khoảng 50% CBQLGD chưa hoàn thiện kỹ năng, còn lúng túng trong việc tham mưu xây dựng chính sách và chỉ đạo, tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, trình độ ngoại ngữ, tin học còn yếu.

Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ nhà giáo phương pháp giảng dạy còn chậm đổi mới, kỹ năng sư phạm của một số nhà giáo chưa đạt yêu cầu…

Ông Hiển thừa nhận là do quá trình đào tạo chắp vá, thiếu cụ thể, chưa có quy hoạch chiến lược nên nhiều nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục giáo viên có năng lực chưa xứng với trình độ đào tạo.

Tình trạng vừa thừa (thừa giáo viên khối tự nhiên, xã hội), vừa thiếu (giáo viên nhạc hoạ, tin học, mỹ thuật) giáo viên cục bộ xảy ra trong nhiều năm nay. Bên cạnh đó, một bộ phận nhà giáo có biểu hiện vi phạm đạo đức, vi phạm quy chế chuyên môn.

Đội ngũ giảng viên ĐH, CĐ đang thiếu trầm trọng. Với quy mô sinh viên trong cả nước hiện nay càng tăng, tuy nhiên số lượng giảng viên chưa thể đáp nhu cầu giảng dạy. Cần phải có thêm ít nhất 21.783 giảng viên mới giải quyết được tình trạng thiếu hụt này và tạo nên bước đột phá về chất lượng đào tạo.

Hiện tại cả nước có 38.217 giảng viên đại học, tăng bình quân 14,20%/năm .Tỷ lệ bình quân là 30,89 sinh viên/giảng viên, nhưng một số trường tỷ lệ này vẫn cao hơn 50 sinh viên/ giảng viên. Thậm chí có trường thuộc khối kinh tế con số này là 100 sinh viên/giảng viên.

Ngoài ra, số giảng viên đại học có trình độ sau đại học tăng lên ở mức 40,35% nhưng tỷ lệ có trình độ tiến sĩ lại giảm xuống đến 14,77%. Tỷ lệ GS, PGS còn thấp, chỉ chiếm 5,51%. Số giảng viên được bổ nhiệm GS, PGS trong năm qua (2007 -2008) xuống còn 0,79%. Lí do là số giảng viên có trình độ tiến sĩ đến tuổi nghỉ hưu nhiều hơn số kế cận có trình độ tiến sĩ.

“Phải mất 5 năm mới đào tạo được một giảng viên và không thể giảm lượng sinh viên vào trường. Hiện tại lượng sinh viên của đại học Đà Nẵng đã lên đến 60.000 nên không thể đạt chỉ tiêu 20 sinh viên/ giảng viên đúng như chỉ tiêu của Nghị quyết 09 được”- theo ý kiến ông Bùi Văn Ga, giám đốc Đại học Đà Nẵng.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Thiện Nhân yêu cầu: Trong 2 năm tới phải chấm dứt tình trạng phương pháp giảng dạy lạc hậu còn phổ biến trong các trường sư phạm như hiện nay.

Đặc biệt, sẽ tiến hành rà soát, đánh giá lại tổng thể chất lượng giáo viên, sinh viên, quy trình quản lý, đào tạo khối sư phạm, tiến tới xây dựng Quy chế quản lý giáo viên trong hệ thống sư phạm. Các trường sư phạm phải là đầu tàu về đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy để kéo cả hệ thống giáo dục quốc dân đi lên.

Về tình trạng mất cân đối đội ngũ giáo viên hiện nay, Phó Thủ tướng gợi ý mỗi trường sư phạm cần xây dựng cơ chế liên kết với một tỉnh, thành phố để biết rõ nhu cầu thực tế giáo viên trong tương lai và có kế hoạch đào tạo cho phù hợp.

Ngay trong năm 2009-2010, Bộ sẽ thành lập Ban Chỉ đạo về phát triển hệ thống trường sư phạm do một Thứ trưởng trực tiếp phụ trách, thành lập Hội đồng Hiệu trưởng các trường sư phạm, tạo sức mạnh tổng hợp nhằm xây dựng bộ giáo trình dùng chung tiến tiến, hiện đại của khối sư phạm.

Tuy nhiên, Phó thủ tướng cũng cho biết  để giải quyết vấn đề mất cân đối về cơ cầu ngành nghề và trình độ của đội ngũ nhà giáo phải có các giải pháp tập trung và đồng bộ quyết liệt trong vòng 5-7 năm.