Phải luôn bảo vệ quả thận

PGS.TS.BS Đàm Văn Cương, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Y dược Cần Thơ, Trưởng khoa Tiết niệu, Bệnh viện Trường ĐH Y dược Cần Thơ, cho biết: “Đến thời điểm này, luật pháp Việt Nam chỉ cho phép hiến và cấm việc mua bán thận, nội tạng. Nhà nước khuyến khích việc hiến nội tạng của người chết não; việc làm nhân đạo này sẽ cứu được nhiều người vì thầy thuốc có thể sử dụng tất cả nội tạng, tay, chân, thậm chí cả mặt, để cứu người khác. BS. Cương khuyến cáo: “Hiến thận là việc làm dũng cảm vì mất một quả thận chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, tuổi thọ; đồng thời người hiến còn phải đối mặt với những tai biến có thể xảy ra khi tiến hành mổ để lấy thận. Trung bình cứ 100 ca mổ lấy thận thì có 1 người tử vong. Còn nếu lén lút bán thận rồi đi mổ ở những cơ sở y tế không đảm bảo chuyên môn thì nguy cơ tử vong trên bàn mổ rất cao. Một vấn đề nguy hiểm khác là những cơ sở y tế này thường truyền máu không tốt, nghĩa là máu chưa được kiểm tra, xét nghiệm để bảo đảm máu không mang các mầm bệnh nan y, do vậy khi truyền máu dễ có nguy cơ truyền các bệnh nguy hiểm cho người bán thận”.

Theo BS. Cương thì, thông thường cơ thể chúng ta có hai quả thận (có trường hợp ngoại lệ chỉ có một quả thận). Hình quả thận giống hạt đậu, nằm ở giữa lưng, dưới lồng ngực, ở hai bên xương sống. Thận tuy nhỏ bé nhưng đảm nhận vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể con người. Thận làm nhiệm vụ lọc máu và chất lỏng trong cơ thể bằng hàng triệu tiểu cầu thận. Quá trình lọc, thận sẽ đào thải các chất độc và nước qua đường tiết niệu, cân bằng môi trường acid/kiềm. Thận đảm bảo thành phần các chất dịch trong cơ thể, duy trì sự cân bằng điện giải của các chất. Trung bình mỗi ngày, hàng triệu các tiểu cầu thận phải lọc khoảng 200 lít máu và chất lỏng với đủ các thành phần hóa học; sau khi lọc khoảng 1,5 lít nước được đào thải ra ngoài. Ngoài ra, thận còn sinh ra một số loại hormone có ích cho cơ thể, như các chất adrenaline, vitamin D3… trong đó hormone erythorpoietin giúp hình thành các tế bào máu.

BS. Cương phân tích: “Trong thực tế, có không ít người sống với một quả thận. Nếu cơ thể của họ chỉ có một quả thận từ khi sinh ra thì sức khỏe vẫn tốt vì quả thận được cấu tạo đảm bảo thực hiện các chức năng hoạt động cần thiết. Đối với những người do tai nạn hoặc bệnh lý, phải cắt bỏ một quả thận, thì sức khỏe bị hạn chế. Vì mỗi quả thận có trên 1 triệu đơn vị thận, hai quả tương đương hơn 2 triệu đơn vị. Các đơn vị này tham gia bài tiết các chất độc trong cơ thể qua đường bài tiết và sản xuất những chất nội tiết duy trì sức khỏe con người, nếu cắt đi một quả, quả còn lại phải “gánh” nhiệm vụ gấp đôi nên rất dễ suy kiệt, mắc bệnh, khiến nguy cơ suy thận rất cao. Do vậy, có thể hiểu vì sao những người nông dân bán thận ở huyện Cờ Đỏ bị suy sụp sức khỏe, không thể lao động làm thuê, làm mướn, chạy xe ôm như trước khi bán thận. Ông Hồ Văn Tranh, 45 tuổi, một trong những người bán thận, cho biết: “Đã mổ được 3 tháng nhưng tôi vẫn còn đau, đi lại khó khăn, thấy sức khỏe giảm sút 50%, không làm được việc nặng, cầm cây búa đóng đinh mà tay cứ run bần bật…”.

BS. Cương khẳng định: “Quả thận là một trong những tài sản vô giá của con người, không thể đem đi bán dù giá cao tới đâu. Riêng với những người hiến thận, theo tôi, ngoài chế độ bảo hiểm y tế, Nhà nước cần có chế độ chính sách chăm sóc và giúp họ đảm bảo cuộc sống, vì hầu hết họ là người trẻ, khỏe, chưa có việc làm ổn định… Với những bạn có ý định hiến thận, cần đến các bệnh viện được Nhà nước cho phép nhận nội tạng. Vì những bệnh viện này có đầy đủ trang thiết bị và tay nghề BS cao nên rất ít gây biến chứng khi mổ lấy thận. Còn nếu xảy ra sự cố trong khi mổ thì sẽ được xử lý kịp thời”.

Bài, ảnh: Đan Phượng