Phân ban THPT không đạt được mục tiêu đề ra

Theo GS. Thi, đây là buổi làm việc cuối cùng trước khi bản báo cáo được hoàn thiện trình Quốc hội trong thời gian tới. Về phía UBVHGDTTN &NĐ Quốc hội trong buổi làm việc này có đầy đủ các thành viên tham gia đoàn giám sát, còn về phía Bộ GD-ĐT có Bộ trưởng Phạm Vũ Luận, Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển (người phụ trách trực tiếp giáo dục phổ thông) và các vụ, viện liên quan. Đề cập đến vấn đề CT-SGK phổ thông được viết trong báo cáo, Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho rằng dường như báo cáo có nhiều mảng màu xám. Trong báo cáo có nêu “công tác tuyển sinh của các trường chuyên còn chưa khoa học, chủ yếu dựa vào kết quả thi viết các môn toán, ngữ văn, ngoại ngữ và môn chuyên nên chưa phát hiện được chính xác những học sinh có năng khiếu và hoài bão để tuyển chọn. Hơn nữa, việc quá chú trọng mở rộng quy mô của một số trường chuyên khiến mục tiêu đào tạo nhân tài trở nên mờ nhạt”. Lý giải vấn đề này, Thứ trưởng Hiển cho biết trong công tác tổ chức thi vào trường chuyên bộ đã có hướng dẫn các trường, ngoài tổ chức thi các môn còn có các giải pháp để đánh giá chỉ số IQ của học sinh. Phát biểu cuối hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận cho rằng nhiều vấn đề đổi mới trong giáo dục chưa được đề cập đến trong báo cáo. Lỗi này không phải từ phía đoàn giám sát mà từ phía các cơ quan chức năng liên quan của bộ. Người đứng đầu ngành giáo dục cũng đưa ra ví dụ như CT công nghệ giáo dục và trường học mới đang được áp dụng thí điểm tại hơn 1.000 trường tiểu học cho thấy đã giải quyết được vấn đề học thêm dạy thêm gây nhức nhối trong dư luận bấy lâu nay. Rồi vấn đề thi học sinh giỏi quốc gia. Từ hai năm nay, bộ đã “buông tay” để các chuyên gia, các tổ chức, hiệp hội đứng lên làm. Bộ cũng kiên quyết không cho phép cán bộ của Cục Khảo thí làm công việc chuyên môn như tổ chức ôn thi cho các thí sinh. Năm nay, các trưởng đoàn, phó đoàn dẫn đoàn Olympic toán học dự thi còn rất trẻ. Bộ GD-ĐT cũng đã tham gia CT đánh giá của OECD về chất lượng giáo dục phổ thông… Trả lời những thắc mắc của bộ, GS. Đào Trọng Thi cho rằng sẽ bổ sung thêm vào phần CT-SGK những đổi mới của ngành.

Ông Nguyễn Đình Toàn, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết hiện nay Bộ Xây dựng có 33 trường từ trung cấp lên ĐH. Từ các trường trực thuộc có thể thấy được bộ mặt của nền giáo dục. Các môn học hiện nay có nhiều môn không biết học để làm gì. CT-SGK hiện nay cần mạnh dạn thay đổi. Nhưng có một vấn đề mà Thứ trưởng Toàn băn khoăn đó là hiện nay CT khung chưa “chốt” thì vấn đề viết SGK chưa thể thực hiện được. Trong báo cáo, đoàn giám sát cũng chỉ ra một số hạn chế của CT-SGK phổ thông hiện nay. Báo cáo khẳng định tính liên thông và quan điểm dạy học phân hóa, tích hợp bước đầu được thể hiện trong CT-SGK nhưng còn ở mức độ hạn chế. Cụ thể CT còn thiếu tính mềm dẻo với nội dung cốt lõi bắt buộc và nội dung bổ sung, nâng cao để áp dụng đối với các địa bàn, vùng miền có hoàn cảnh kinh tế – xã hội khác nhau. Vẫn còn tình trạng không nhất quán, liên thông về nội dung, kiến thức giữa các cấp học, lớp học và giữa các môn học; sự liên thông giữa CT giáo dục phổ thông với giáo dục nghề nghiệp, giáo dục ĐH còn hạn chế. Hoạt động hướng nghiệp cho học sinh trong CT giáo dục phổ thông còn đơn điệu về nội dung và kém hiệu quả. Học sinh tốt nghiệp THCS và THPT có nguyện vọng tiếp tục học THPT và ĐH chứ không muốn học nghề.

Báo cáo cũng khẳng định việc thực hiện phân ban ở cấp THPT không đạt được mục tiêu đề ra, không phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng của học sinh. SGK giáo dục phổ thông có nhiều tiến bộ về mặt nội dung và hình thức trình bày so với trước đây, tuy vậy vẫn còn những hạn chế, bất cập.

Trước những hạn chế của CT-SGK hiện nay, để “dọn đường” cho đề án đổi mới CT-SGK phổ thông sau 2015, đoàn giám sát cho rằng thực tiễn cho thấy, những hạn chế trong việc triển khai CT-SGK vừa qua chủ yếu là do công tác chuẩn bị chưa chu đáo. CT-SGK biên soạn chưa có tính khả thi cao; đội ngũ GV, cơ sở vật chất, phương tiện dạy học còn thiếu đồng bộ chưa đáp ứng được yêu cầu dạy học theo CT-SGK mới. Vì vậy, Chính phủ cần tổng kết việc thực hiện CT-SGK  một cách nghiêm túc và sâu sắc, sớm hoàn chỉnh dự thảo đề án đổi mới CT-SGK sau 2015, công bố để lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân để hoàn thiện và tạo sự đồng thuận, chuẩn bị thật kỹ lưỡng các điều kiện để thực hiện đề án.

Nghiêm Huê