Phân quyền mạnh hơn cho chính quyền địa phương

Phân quyền mạnh hơn cho chính quyền địa phương - Audio

00:00 / 00:00

An audio error has occurred, player will skip forward in 2 seconds.

1 Phân quyền mạnh hơn cho chính quyền địa phương Audio

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, tuần qua các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã thảo luận sôi nổi về Dự thảo nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (TCCQĐP) (sửa đổi).

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn ĐBQH TP.HCM) góp ý cho Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Ảnh: Quốc hội

Theo ĐB Trần Quang Minh (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình), việc triển khai, thi hành Hiến pháp 2013 và Luật TCCQĐP thời gian qua đã đáp ứng được yêu cầu của công cuộc đổi mới đất nước cũng như xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế. Tuy nhiên với thực tế hiện nay yêu cầu một bộ máy tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực và hiệu quả đòi hỏi phải xem xét các yếu tố mang tính vĩ mô, dài hạn nhằm đáp ứng yêu cầu trong thời kỳ mới, nhất là việc sáp nhập, giảm đầu mối, giải thể.

Cần phân định rõ thẩm quyền của cấp tỉnh, cấp xã

Về nội dung phân cấp, phân quyền, dự thảo Luật TCCQĐP (sửa đổi) nêu rõ, chuyển nhiệm vụ, quyền hạn của cấp huyện hiện hành về cấp xã mới; đồng thời sẽ tiếp tục phân cấp nhiệm vụ, quyền hạn từ cấp tỉnh xuống cấp xã. Cụ thể, nhiệm vụ của cấp xã mới hiện nay có 90/99 nhiệm vụ, quyền hạn của CQĐP cấp huyện sẽ chuyển giao cho cấp xã; 9 nhiệm vụ, quyền hạn còn lại của cấp huyện sẽ được phân cấp cho cấp tỉnh. Theo đó, ĐB Nguyễn Thị Quyên Thanh (Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long) đề nghị cân nhắc bổ sung thêm điều kiện, nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ đảm bảo phân cấp Trung ương cho CQĐP và các cấp CQĐP; quy định rõ trách nhiệm giải trình của các cấp thực hiện nhiệm vụ.

Quan tâm đến phân định thẩm quyền của CQĐP tại khoản 4 Điều 11 dự thảo Luật TCCQĐP (sửa đổi), ĐB Mai Văn Hải (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa) cho rằng, việc phân định thẩm quyền của CQĐP là rất quan trọng để UBND các cấp thấy rõ nhiệm vụ, quyền hạn của mình nhằm chủ động trong thực thi nhiệm vụ theo quy định của pháp luật. Quy định như dự thảo luật chưa rõ những trường hợp nào là cần thiết để cấp trên chỉ đạo giải quyết công việc của cấp dưới, dẫn đến sẽ không chủ động trong giải quyết công việc của cả cấp trên và cấp dưới. Hơn nữa việc phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn để cho các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, UBND xã, phường, đặc khu phải chủ động thực hiện tốt nhiệm vụ của mình.

UBND, chủ tịch UBND cấp tỉnh chỉ đạo hướng dẫn kiểm tra, đôn đốc thực hiện chứ không nên giải quyết những việc thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh và UBND xã. Hơn nữa, sau sáp nhập xã, không tổ chức cấp huyện, số đầu mối thuộc UBND tỉnh sẽ nhiều lên, nếu quy định như vậy sẽ khó khăn cho UBND tỉnh, chủ tịch UBND tỉnh trong trường hợp phải giải quyết các công việc thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cấp xã.

ĐB Nguyễn Quốc Hận (Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau) đồng tình với việc sửa đổi các nội dung liên quan đến tổ chức đơn vị hành chính và mô hình tổ chức CQĐP 2 cấp. Điều này nhằm giảm đầu mối, bỏ cấp trung gian, tinh gọn tổ chức bộ máy, xây dựng chính quyền gần dân, sát dân, phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân, đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Đây có thể xem là cuộc cách mạng trong cải cách nền hành chính nước nhà.

Theo đó, ĐB Hận thống nhất cao với sửa đổi các quy định phân cấp, phân quyền; phân rõ nhiệm vụ quyền hạn giữa chính quyền địa phương cấp tỉnh với cấp xã. Vì sau khi sáp nhập tỉnh, có những xã cách trung tâm hành chính tỉnh hàng trăm kilômét, với hạ tầng giao thông thấp kém ở nhiều xã vùng sâu vùng xa, vùng miền núi, sẽ tốn nhiều thời gian, kinh phí. Việc phân cấp này sẽ hết sức cần thiết. Bên cạnh việc phân cấp mạnh, giao quyền tự quyết cho cấp xã thì cũng cần có cơ chế phối hợp giữa các xã, phường giáp ranh một cách hiệu quả. Ví dụ trên cùng tuyến đường nhưng thuộc quản lý của 2 phường, xã, thậm chí là nhiều hơn, việc đầu tư là của UBND tỉnh, nhưng những nội dung như cây xanh, vỉa hè thì cần có sự thống nhất mà ở đó UBND tỉnh không cần tham gia.

Tăng số lượng cấp phó cho chính quyền địa phương

Góp ý dự thảo Luật TCCQĐP (sửa đổi), ĐB Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) thống nhất với cơ cấu hoạt động, tổ chức HĐND và UBND. Tuy nhiên nên tăng số lượng phó chủ tịch HĐND cấp tỉnh theo quy mô dân số và diện tích. Bởi sau sắp xếp, nhiệm vụ chỉ đạo điều hành rất lớn nên việc tăng thêm số lượng phó chủ tịch UBND cấp tỉnh là cần thiết.

ĐB Hòa thống nhất với quy định giao quyền cho UBND cấp xã, chủ tịch UBND cấp xã, tuy nhiên không nên quy định chủ tịch UBND cấp xã ủy quyền cho phòng, ban cấp xã. Bởi cấp xã là cấp thấp nhất, không nên giao quyền mà có thể ủy quyền cho các phòng chuyên môn. Ngoài các phòng chuyên môn cấp xã, đề nghị thành lập các văn phòng chung như văn phòng Đảng ủy, văn phòng HĐND, văn phòng UBND.

Góp ý cho Điều 29 và Điều 39 của dự thảo Luật TCCQĐP (sửa đổi), ĐB Trần Hoàng Ngân (Đoàn ĐBQH TP.HCM) cho rằng, việc tinh gọn bộ máy đạt được hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hay không phụ thuộc rất lớn vào HĐND và chính quyền nhân dân cấp xã. Bởi theo mô hình mới, cấp xã là cấp tổ chức thực hiện chính sách và tập trung vào các nhiệm vụ phục vụ người dân, trực tiếp giải quyết nhiều vấn đề của cộng đồng dân cư, cung cấp dịch vụ công cơ bản, thiết yếu cho người dân trên địa bàn. Vì vậy, cần tăng số lượng phó chủ tịch HĐND cấp xã cũng như đại biểu chuyên trách cấp xã.

ĐB Ngân đề nghị tại Điều 39 của dự thảo luật, quy định theo hướng giao Chính phủ căn cứ vào quy mô dân số, diện tích, kinh tế, đặc thù để quy định số lượng. Đối với HĐND thì giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định số lượng phó chủ tịch, đại biểu chuyên trách.

Theo ĐB Hận (Cà Mau), cán bộ cấp xã có tăng nhưng ít hơn khi còn cấp huyện và với địa bàn rộng thì liệu có đủ sức sát dân, gần dân. Vì vậy, cần tăng cường số lượng cán bộ công chức cấp xã phù hợp với nhiệm vụ quyền hạn và theo phân loại đơn vị hành chính xã, phường, tận tụy với nhân dân…

Đối với cơ cấu tổ chức của UBND tại khoản 3, Điều 39, ĐB Hải (Thanh Hóa) đề nghị cần xem xét lại quy định về việc lập các cơ quan chuyên môn tổ chức hành chính khác hoặc bố trí các chức danh công chức chuyên môn để có sự thống nhất chung trong cả nước. Các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã, phường, đặc khu phải đáp ứng được yêu cầu của cấp xã sau khi sáp nhập với quy mô lớn. Do đó, cần xem xét lại việc quy định có thể bố trí các chức danh công chức chuyên môn để tham mưu giúp UBND cấp xã. Bởi vì nhiệm vụ, quyền hạn của cấp xã sau sáp nhập là rất lớn; yêu cầu phải giải quyết công việc nhiều và trực tiếp giải quyết các công việc của cơ quan tổ chức và công dân. Do đó nên bố trí các cơ quan chuyên môn thống nhất đối với tất cả các xã, phường sáp nhập; đối với việc bố trí công chức chuyên môn chỉ xem xét giữ lại ở các xã không phải sáp nhập.

Hòa Triều