Phát triển khoa học công nghệ: Bắt đầu bằng đổi mới và đa dạng hóa các hình thức đào tạo

Phát triển khoa học công nghệ: Bắt đầu bằng đổi mới và đa dạng hóa các hình thức đào tạo - Audio

00:00 / 00:00

An audio error has occurred, player will skip forward in 2 seconds.

1 Phát triển khoa học công nghệ: Bắt đầu bằng đổi mới và đa dạng hóa các hình thức đào tạo Audio

Để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Chính phủ đã đưa ra nhiều nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Một trong số đó là đổi mới và đa dạng hóa các hình thức đào tạo như đào tạo từ cấp phổ thông đến ĐH, trên ĐH, đào tạo bổ sung, đào tạo chuyên gia, đào tạo kỹ thuật, đào tạo trong nước và ngoài nước, thuê chuyên gia, hợp tác đào tạo, xây dựng cơ chế đặc thù cho đào tạo, thu hút nhân tài…

Một phòng thí nghiệm của ĐH Quốc gia Hà Nội. Ảnh: ĐHQGHN

Cần một nguồn nhân lực chất lượng cao dồi dào

Ông Nguyễn Chí Dũng – Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư – cho rằng, để tạo ra những chuyển biến, kết quả trong phát triển khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) cần một nguồn nhân lực chất lượng cao dồi dào, có kỹ năng hiện đại, tư duy sáng tạo và khả năng làm việc cường độ cao. Đây sẽ là yếu tố then chốt, sống còn, quyết định sự thành công của cuộc cách mạng toàn diện, sâu sắc, thực hiện mục tiêu đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.

Theo đó, ông Dũng đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ GD-ĐT ngay trong quý I/2025 trình Chính phủ các nghị định để tháo gỡ cơ chế, chính sách cho hoạt động đào tạo, ưu tiên các quy định liên quan đến giáo dục ĐH và phát triển, thu hút nguồn giảng viên chất lượng cao; Đẩy mạnh triển khai Đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao; Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 và các đề án phát triển các cơ sở giáo dục ĐH trọng điểm.

Các viện nghiên cứu, trường ĐH, cơ sở đào tạo, hỗ trợ đào tạo phải xác định các dự án nghiên cứu KHCN, ĐMST trọng tâm triển khai trong năm 2025 để tập trung nguồn lực thực hiện; Phối hợp với Bộ GD-ĐT, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các cơ quan liên quan xây dựng và triển khai thí điểm cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ gắn với cam kết đầu ra và đồng hành của doanh nghiệp…

Về phía đơn vị đào tạo nguồn nhân lực, ông Vũ Hải Quân – Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM – thông tin, ĐH Quốc gia TP có 3 chương trình: Phát triển ĐH Quốc gia TP trở thành trung tâm đào tạo, nghiên cứu, ĐMST về chip bán dẫn, công nghệ sinh học và trí tuệ nhân tạo, trong đó đặc biệt liên quan đến vấn đề khoa học dữ liệu và an ninh mạng – Trung tâm An ninh mạng của ĐH Quốc gia TP chuyên nghiên cứu về phương án phòng, chống tấn công trên mạng internet.

Liên quan đến lĩnh vực STEM, hiện nay quy mô đào tạo của ĐH Quốc gia TP là rất lớn, cả ĐH và sau ĐH là hơn 100.000 người, lớn nhất cả nước. Và ngay cả lĩnh vực công nghệ bán dẫn, thiết kế vi mạch… theo thống kê, cứ 100 kỹ sư thì có 53 kỹ sư tốt nghiệp ĐH Quốc gia. Năm vừa rồi, ĐH Quốc gia TP mở rộng đào tạo, quy mô tuyển sinh khoảng 400 sinh viên/4 trường nhưng điểm chuẩn đầu vào rất cao so với các đơn vị khác.

Đối với chương trình thu hút nhân tài, ĐH Quốc gia TP đã tuyển dụng 27 tiến sĩ từ các trường ĐH trên thế giới, trong đó có 7 người tốt nghiệp top 100 trường ĐH hàng đầu thế giới. Gần đây, ĐH Quốc gia TP đã công bố chương trình tuyển giáo sư thỉnh giảng, mời các giáo sư, chuyên gia khoa học ở nước ngoài về làm việc trong vòng tối thiểu 10 ngày/năm và thực hiện các nghiên cứu giảng dạy từ xa qua mạng. ĐH Quốc gia TP hỗ trợ nguồn kinh phí.

“Về ĐMST, hiện nay với nguồn vốn vay Ngân hàng Thế giới, chúng tôi đang xây dựng Trung tâm ĐMST với diện tích 42.000m2. Chúng tôi rất mong nghị định sắp tới về ĐMST đưa ĐH Quốc gia TP trở thành một trung tâm, chi nhánh hay phân hiệu, cơ sở của Trung tâm ĐMST Quốc gia kết nối với vùng Đông Nam bộ…”, ông Quân kiến nghị.

Đồng thời ông Quân cũng mong muốn có cơ chế xã hội hóa đầu tư để xây dựng ĐH Quốc gia thành một hệ sinh thái; phải có cơ chế để ĐH Quốc gia huy động được nguồn lực xã hội. TP.HCM có chương trình thu hút nhân lực, trả lương cao nhưng ĐH Quốc gia TP.HCM không tận dụng được. Theo ông Quân, nếu cho phép các ĐH như ĐH Quốc gia TP.HCM được sử dụng kinh phí từ các địa phương thì sẽ đa dạng hóa được nguồn lực…

Đầu tư nhiều cho sinh viên công nghệ thông tin

Đối với việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, ông Tào Đức Thắng – Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel) – cho rằng, về dài hạn, các trường ĐH nên có nguồn quỹ để sinh viên có cơ hội học tập ở nước ngoài, tìm hiểu cái mới, làm việc một thời gian tại nước ngoài sau đó quay về phục vụ đất nước, đóng góp nguồn nhân lực chất lượng cao…

Ông Vũ Mạnh Cường – Giám đốc NVIDIA Việt Nam – cho rằng, cùng với các chính sách mà Chính phủ đang thực hiện để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao từ khắp nơi trên thế giới thì việc phát triển nguồn nhân lực trong nước cũng rất cần được hỗ trợ của Nhà nước.

Hiện nay, NVIDIA đang làm việc với nhiều trường ĐH trong nước và các doanh nghiệp như ĐH Bách khoa Hà Nội, ĐH Quốc gia Hà Nội, ĐH Đà Nẵng, ĐH Duy Tân, Học viện Công nghệ Bưu chính viễn thông, FPT… để đào tạo sinh viên.

Thông qua các kết quả triển khai trong gần hai năm qua, ông Cường mong muốn được phối hợp với Trung tâm ĐMST Quốc gia trong việc triển khai, đào tạo nguồn nhân lực cũng như đồng hành, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam trong những năm tiếp theo…

Ông Suk Ji-won – Tổng Giám đốc Trung tâm R&D Samsung Việt Nam – khẳng định, Samsung luôn nỗ lực và đầu tư cho các hoạt động đào tạo nuôi dưỡng nhân tài KHCN tại Việt Nam như trao học bổng cho sinh viên tài năng ngành CNTT; tổ chức các khóa học về lập trình cho sinh viên; tổ chức chương trình thực tập doanh nghiệp về công nghệ phần mềm và phần cứng tại trung tâm cho sinh viên; tài trợ phòng lab và trang bị máy tính cho các trường ĐH nhằm cải thiện môi trường đào tạo CNTT; hợp tác triển khai các dự án nghiên cứu, tài trợ cho các cuộc thi lập trình dành cho sinh viên…

“Trong thời gian tới, Trung tâm R&D Samsung Việt Nam sẽ nỗ lực đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao qua việc mở rộng và chuyên môn hóa các chương trình hợp tác với các trường ĐH”, ông Suk Ji-won cam kết.

Ông Suk Ji-won cũng đề xuất Chính phủ Việt Nam cần tạo dựng nguồn nhân lực chuyên môn để phát triển các lĩnh vực công nghệ cao đang nhận được sự quan tâm đặc biệt trong thời gian gần đây như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn… Cùng với đó, Chính phủ cần ban hành những chính sách khuyến khích để tuyển dụng đội ngũ quản lý, chuyên gia nước ngoài có nhiệm vụ đào tạo, nuôi dưỡng nhân tài một cách ổn định lâu dài tại Việt Nam…

Hòa Triều