Ngày 10-11, tại Cần Thơ đã diễn ra Hội thảo khoa học với chủ đề: “Phát triển kinh tế tuần hoàn ở các tỉnh, thành phía Nam – Vấn đề và giải pháp”. Tham dự hội thảo có Thượng tướng PGS.TS Nguyễn Văn Thành, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an; PGS.TS Đoàn Minh Huấn, TBT Tạp chí Cộng sản, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương; TS. Lê Quang Mạnh, Bí thư Thành ủy Cần Thơ; TS. Trần Việt Trường, Chủ tịch UBND TP.Cần Thơ, các nhà khoa học và đại diện UBND các tỉnh, thành phía Nam.
Thượng tướng PGS.TS Nguyễn Văn Thành, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an, trình bày tham luận
Tổ chức Liên hiệp quốc dự báo: Đến năm 2030, nhu cầu sử dụng tài nguyên thiên nhiên toàn cầu sẽ tăng gấp 3 lần so với hiện nay. Điều này vượt ngoài khả năng cung ứng của nguồn tài nguyên thiên nhiên. Do vậy mô hình kinh tế tuần hoàn (KTTH) với việc chú trọng quản lý, tái tạo tài nguyên theo một vòng tròn khép kín nhằm tránh tạo ra chất thải; đồng thời tận dụng tài nguyên qua các hình thức tái chế, tái sử dụng, được xem là xu hướng phát triển tất yếu trong bối cảnh hiện nay và tương lai của toàn cầu.
Việt Nam đã có những bước tiếp cận mô hình KTTH qua một số văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hành chính hỗ trợ việc chuyển đổi từ nền kinh tế tuyến tính sang nền KTTH, với mục tiêu hướng đến phát triển kinh tế nhanh và bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu. Cùng với cả nước, các tỉnh, thành phía Nam đã xuất hiện một số mô hình hoạt động theo các nguyên tắc của KTTH, bước đầu đem lại nhiều thành quả đáng khích lệ như hệ thống Chăn nuôi chuồng kín ở tỉnh Tiền Giang, có hệ thống xử lý chất thải, hạn chế mùi hôi, không gây ô nhiễm môi trường. Tỉnh Bình Dương đưa vào vận hành khu liên hợp xử lý chất thải, được đầu tư công nghệ mới để biến rác thải thành nguồn nguyên liệu tạo ra sản phẩm có giá trị. TP.Cần Thơ có trang trại côn trùng thực hiện thành công giải pháp côn trùng và chế phẩm sinh học vào nông nghiệp tuần hoàn khép kín. Nhờ đó trang trại giảm 80% chi phí thức ăn công nghiệp, hạn chế tối đa chất thải từ chăn nuôi ra môi trường…
Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân, việc thực hiện mô hình KTTH còn hạn hẹp. Quá trình phát triển của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đã bộc lộ nhiều bất cập, trong đó có việc gia tăng chất thải và ô nhiễm môi trường.
Ngân hàng Thế giới cảnh báo, lượng rác thải của Việt Nam sẽ tăng gấp đôi trong vòng chưa đầy 15 năm tới. Ước tính 90% rác thải nhựa đại dương toàn cầu được thải ra từ 10 con sông, trong đó có sông Mê Kông. Ở ĐBSCL, hằng năm, các trang trại nuôi cá tra thải ra hơn 10 tỷ mét khối nước thải có chứa 51.336 tấn ni tơ và 16.070 tấn phốt pho không qua xử lý. Mỗi năm có khoảng 1.790 tấn thuốc diệt ốc sên, 210 tấn hoạt chất thuốc diệt cỏ, 1.224 tấn thuốc trừ sâu, 4.245 tấn hoạt chất thuốc diệt nấm được sử dụng dư thừa trong sản xuất lúa. Các khu và cụm công nghiệp gây ra nhiều thách thức lớn về ô nhiễm môi trường. Việt Nam là một trong 10 quốc gia trên thế giới bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi ô nhiễm không khí. Ô nhiễm nguồn nước cũng đang gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với năng suất của các ngành quan trọng và sức khỏe người dân.
Tại hội thảo, các đại biểu thống nhất, để giải quyết thực trạng trên, tất yếu phải chuyển từ kinh tế tuyến tính sang mô hình KTTH. Để thực hiện, cần nhiều biện pháp nhằm phát huy những thuận lợi và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, trong đó có việc khắc phục tư duy “nước giàu mới thực hiện được KTTH”. Việt Nam cần học hỏi và phát huy những kinh nghiệm quốc tế, nhất là những quốc gia đã thực hiện thành công mô hình KTTH. Đẩy mạnh ứng dụng cuộc cách mạng công nghệ 4.0 vào sản xuất, thiết kế các giải pháp sản xuất không phát thải. Các khu công nghiệp liên kết tạo nên khu công nghiệp cộng sinh, hệ thống công – nông nghiệp không phát thải, tích hợp các hệ thống sinh học. Hình thành chuỗi liên kết giữa các doanh nghiệp, chuyên gia, hiệp hội doanh nghiệp nhằm đưa các khuyến nghị về mặt chính sách, thúc đẩy phát triển của KTTH. Đặc biệt, Chính phủ cần có một hành lang pháp lý rõ ràng. Xây dựng thể chế, chính sách, quy hoạch, truyền thông… để hình thành động lực thị trường dựa trên các tiêu chí hiệu quả đầu tư. Khuyến khích doanh nghiệp, người dân, nhất là khu vực tư nhân, đầu tư phát triển các lĩnh vực thuộc KTTH. Bên cạnh đó là vai trò người dân qua việc hình thành trong cộng đồng ý thức bảo vệ môi trường như tiêu dùng xanh, tiêu dùng thông minh, sử dụng túi thân thiện môi trường.
Bài, ảnh: Đan Phượng
Bình luận (0)