Phê chuẩn công ước về quyền của người khuyết tật

Hiện nay, theo đánh giá của LHQ, ước tính có khoảng 10-15% dân số thế giới, tức khoảng 700 triệu cho đến 1 tỷ người là người khuyết tật. Trong đó 80% đang sống ở các nước phát triển. Người khuyết tật chiếm 20% số người nghèo nhất trên thế giới và rất khó khăn tiếp cận giáo dục, việc làm, chăm sóc sức khỏe và dịch vụ trợ giúp xã hội khác. Việt Nam là một trong những nước có số người khuyết tật khá cao trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Số liệu thống kê cho thấy Việt Nam có khoảng 7 triệu người khuyết tật chiếm 7,8% dân số. Theo Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền, Việt Nam phê chuẩn công ước của LHQ về quyền của người khuyết tật là một cam kết chính trị mạnh mẽ trong việc bảo vệ và thúc đẩy sự phát triển vì lợi ích dành cho người khuyết tật. Cũng theo Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền, việc phê chuẩn công ước đòi hỏi phải huy động sự tham gia của tất cả lực lượng xã hội nhằm thúc đẩy thực hiện công ước, bao gồm việc nội luật hóa các nội dung của công ước vào hệ thống pháp luật Việt Nam để tương thích giữa Luật Quốc gia và công ước; thúc đẩy các hoạt động triển khai hỗ trợ người khuyết tật; tăng cường theo dõi giám sát và đánh giá thực hiện chính sách, chương trình trợ giúp người khuyết tật; tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực người khuyết tật. Với tư cách là cơ quan quản lý trong lĩnh vực người khuyết tật, Bộ LĐ-TB&XH sẽ trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt kế hoạch, phân công trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương và huy động sự tham gia của các tổ chức để triển khai có hiệu quả công ước. Các bộ, ngành, cơ quan có liên quan, các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước sẽ cùng chung tay để triển khai, thực hiện hiệu quả công ước của LHQ về quyền của người khuyết tật, hoàn thiện chính sách, pháp luật đối với người khuyết tật nhằm bảo đảm thúc đẩy, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khuyết tật trên tất cả các lĩnh vực”.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết: “Tôi sẽ không đọc lại bài phát biểu đã được chuẩn bị rất kỹ. Vì nói bao nhiêu cũng không đủ, nói thế nào cũng là thừa”. Phó thủ tướng bày tỏ cảm ơn các tổ chức, cá nhân trong nước, các tổ chức quốc tế bằng tấm lòng, tình yêu thương đã góp phần mang đến cho người khuyết tật những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Phó thủ tướng nhấn mạnh: Mỗi người đều có khiếm khuyết về thể chất và tinh thần, mỗi người đều có giá trị cao đẹp sâu thẳm trong tâm hồn cần được tôn trọng. Bất kể là ai cũng cần làm hết sức mình để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người khác, đặc biệt là hiện thực hóa quyền của người khuyết tật. Phó thủ tướng khẳng định mong ước ngàn đời của dân tộc Việt Nam với bao hy sinh, vất vả là để cho đất nước độc lập, mọi người Việt Nam được tự do, mưu cầu và được hưởng hạnh phúc. Người khuyết tật luôn xứng đáng được hưởng những điều tốt đẹp. Chia sẻ cảm xúc của mình nhân Ngày quốc tế người khuyết tật, Phó thủ tướng xúc động nói: “Không ai là hoàn hảo nhưng mỗi người đều ẩn chứa những giá trị cao đẹp, sâu thẳm trong tâm hồn. Điều đó cần được tôn trọng. Ai cũng có lúc cảm thấy rất khó khăn, rất khó vượt lên. Vì vậy, ngoài ước mơ và niềm tin của chính mình, ta rất cần tình yêu thương của mọi người để vươn lên, làm cho cuộc sống của mình tốt hơn. Qua đó, đóng góp chung vào những điều tốt đẹp của cộng đồng”. Theo Phó thủ tướng, những ai không có hành động góp công sức của mình trong việc tôn trọng, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của người khác, đặc biệt là người khuyết tật thì người đó có khiếm khuyết nghiêm trọng về mặt tinh thần.

Khó khăn nhất là điều chỉnh văn bản dưới luật

Chia sẻ về việc Việt Nam phê chuẩn công ước LHQ về quyền của người khuyết tật, bà Đặng Huỳnh Mai, nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, Chủ tịch Liên hiệp Hội Người khuyết tật Việt Nam cho biết sau khi có công ước, thì những văn bản liên quan hướng dẫn về luật chắc chắn sẽ được bổ sung. Về cơ sở vật chất cho người khuyết tật, bà Mai khẳng định không thể có sự thay đổi ngay mà có sự điều chỉnh dần. Nơi nào cơ sở vật chất chưa tiếp cận được thì tìm cách bổ sung, nơi nào đã có thì từng bước khắc phục, nơi làm mới thì khi thiết kế bắt buộc phải có. Bà Mai cũng cho rằng khi chi ngân sách, Bộ Xây dựng, Bộ GTVT hay Bộ GD-ĐT phải đặt ra một lộ trình để tiếp cận được và đảm bảo công ước đến được cơ sở. Đối với trẻ khuyết tật, nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT cho biết ở Việt Nam, gần 70% trẻ khuyết tật được hòa nhập. Tuy nhiên, hiện nay cái khó là chúng ta chưa có chương trình đặc biệt. Cho nên Hội nghị ABDF kiến nghị nhóm giáo dục đứng ra xin một dự án để có chương trình giáo dục đặc biệt cho nhóm trẻ tự kỷ. Mặc dù học chung nhưng vẫn phải có giáo dục riêng như phương pháp nội dung để giáo viên có thể vận dụng riêng từng nhóm. Nói về khó khăn khi thực hiện công ước, bà Mai cho rằng khó khăn nhất là điều chỉnh văn bản dưới luật.

Nghiêm Huê