Phim ngắn làm “bệ phóng” cho đạo diễn trẻ

Trong một tác phẩm phim ngắn đủ mọi công đoạn có tính chất kỹ thuật như phim dài. Tuy thời lượng ngắn nhưng phim ngắn được phổ biến trên các phương tiện kỹ thuật số tạo sự tiện lợi và thu hút người xem. Nếu có nhiều phim ngắn xuất sắc, có ý nghĩa, nghệ thuật hấp dẫn sẽ đem lại nhiều nhận thức và khám phá về tư tưởng cũng như tinh thần đối với đời sống xã hội, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Phim ngắn làm “bệ phóng” cho đạo diễn trẻ

Nơi để bắt đầu làm phim

Những năm qua, nhiều phim ngắn của Việt Nam được tuyển chọn trình chiếu hoặc dự giải tại các liên hoan phim thế giới. Chẳng hạn như phim “Cuốc xe đêm” của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên. Phim có thời lượng 20 phút với những góc quay lạ, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đã dẫn người xem đến một thế giới hoàn toàn khác lạ của Hà Nội khi về đêm. Thế giới ấy vẫn tồn tại bên cạnh chúng ta nhưng chúng ta không biết, không thấy. Phim “Cuốc xe đêm” là “bệ phóng” đưa đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đến với các tác phẩm điện ảnh xuất sắc sau này như: Phim “Chơi vơi”; “Sống trong sợ hãi”; “Tro tàn rực rỡ”… Những phim điện ảnh của anh đã nhận được các giải thưởng trong và ngoài nước cùng một số giải thưởng cho đạo diễn xuất sắc của phim truyện điện ảnh.

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cho rằng, có niềm tin, tình yêu và khả năng kể chuyện thuyết phục người khác chính là những phẩm chất quan trọng mà nhà làm phim phải có. Đó cũng chính là phẩm chất mà nhà đầu tư rất muốn nhìn thấy ở những nhà làm phim trẻ. “Phim ngắn là cuộc chơi vừa sức với những người mới bắt đầu sự nghiệp làm phim. Nơi mà họ có thể chứng tỏ khả năng sáng tạo không chỉ trong nghệ thuật mà còn là khả năng làm chủ cuộc chơi. Đó cũng là phẩm chất để có thể thuyết phục các nhà đầu tư trong tương lai”, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên chia sẻ.

Phim “Hãy tỉnh thức và sẵn sàng” của đạo diễn Phạm Thiên Ân đã từng đoạt giải tại Liên hoan phim Cannes 2019. Đạo diễn Phạm Thiên Ân từng đoạt giải nhì cuộc thi “Làm phim ngắn 48 giờ” vào năm 2014. Ngoài ra, đạo diễn trẻ này còn có phim ngắn “Câm lặng” cũng được chiếu tại Liên hoan phim ngắn quốc tế Palm Spring và được chọn tranh giải tại các liên hoan phim quốc tế khác.

Cảnh trong phim “Tro tàn rực rỡ” – tác phẩm thành công nhờ bước khởi đầu từ phim ngắn “Cuốc xe đêm” của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên

Một đạo diễn trẻ trưởng thành từ phim ngắn khác là Trần Dũng Thanh với phim “Mười sáu giờ ba mươi phút”. Phim có thời lượng 15 phút nhưng chạm đến cảm xúc người xem bằng khả năng quan sát tinh tế của mình trong một câu chuyện với nhịp sống đô thị hối hả. Tác phẩm đã dành giải Cánh diều vàng 2012, 4 giải tại YxineFF và được trình chiếu trong hạng mục Góc phim ngắn của Liên hoan phim Cannes 2013.

Môi trường rèn giũa tư duy

Theo PGS.TS Trần Luân Kim (nguyên Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam), phim ngắn sớm đã trở thành phương thức sáng tạo đặc trưng của lớp trẻ, học sinh, sinh viên, các nghệ sĩ, đạo diễn. Không ít tác giả điện ảnh, từ biên kịch, đạo diễn, quay phim, diễn viên đến thiết kế mỹ thuật, dựng phim chuyên biệt đã trưởng thành từ phim ngắn. Đặc điểm của phim ngắn xuất sắc là ngắn gọn, trau chuốt, làm nổi bật chủ đề đồng thời gây xúc cảm và bừng sáng. Một số phim ngắn ấp ủ cho mầm móng những tác phẩm kinh điển. “Ngày nay, phim ngắn đề cập chủ yếu các vấn đề về con người, xã hội một cách cụ thể và rộng lớn. Trong một tác phẩm phim ngắn đủ mọi công đoạn có tính chất kỹ thuật như phim dài. Tuy thời lượng ngắn nhưng phim ngắn được phổ biến trên các phương tiện kỹ thuật số tạo sự tiện lợi và thu hút người xem. Nếu có nhiều phim ngắn xuất sắc, có ý nghĩa, nghệ thuật hấp dẫn nên đem lại nhiều nhận thức và khám phá về tư tưởng cũng như tinh thần đối với đời sống xã hội, đặc biệt là thế hệ trẻ”, PGS.TS Kim khẳng định.

Nhà biên kịch Đặng Thanh Bình cho rằng, đề tài làm phim ngắn hiện nay rất nhiều. Vì vậy, đạo diễn trẻ có thể lấy đề tài từ xã hội, môi trường, bảo vệ đa dạng sinh học, trẻ em mồ côi, trẻ khuyết tật, nhiễm HIV cho đến những câu chuyện thật, gần gũi trong cuộc sống như: bạo lực học đường, xung đột gia đình, ly hôn… Tuy nhiên, để phim trọn ý, đủ tình, mang lại hiệu ứng tích cực cho xã hội lại là điều không dễ dàng bởi cái khó của phim ngắn chính là thời lượng, góc quay. Dù phim ngắn hay dài thì kịch bản vẫn là yếu tố hàng đầu. Vì một câu chuyện hay, cách kể chuyện hấp dẫn, đột phá sẽ luôn tạo được ấn tượng đẹp trong lòng người xem…

Cũng theo PGS.TS Kim, sáng tạo, sản xuất phim ngắn là cơ hội tốt để tác giả trẻ phát triển tài năng, tạo điều kiện cùng động lực cho các nhà làm phim mới phát huy sáng tạo, thực hiện những ý tưởng độc đáo. Phim ngắn giúp người làm phim còn có thêm điều kiện giao lưu, học hỏi kinh nghiệm về nghệ thuật cũng như kỹ thuật làm phim. Đội ngũ sáng tác phim ngắn sẽ là lực lượng quan trọng kế thừa lớp đi trước, duy trì và tiếp tục phát triển nền điện ảnh TP.HCM cũng như đất nước trước nhu cầu mới. Có thể nói, phim ngắn vừa là sân chơi vừa là môi trường rèn giũa tư duy cùng nghề nghiệp đối với các bạn trẻ tài năng cho sự nghiệp điện ảnh mai sau.

PGS.TS.NSƯT Phan Thị Bích Hà (nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sân khấu – Điện ảnh TP.HCM) cho biết, trong thực tế vai trò và những đóng góp của thể loại phim ngắn với sự phát triển của điện ảnh thế giới rất quan trọng. Đã có nhiều tác phẩm phim ngắn để lại trong lòng công chúng những thông điệp, câu chuyện rất xúc động. “Qua kênh Film Box trên YouTube, các bạn trẻ được tiếp cận với nhiều tác phẩm của các đạo diễn trẻ với nhiều ý tưởng mới, góc nhìn trẻ trung. Nếu được đầu tư về chuyên môn, kỹ thuật, các tác phẩm của họ sẽ tiến xa, làm nên những dấu ấn mới cho điện ảnh Việt Nam”, PGS.TS.NSƯT Bích Hà nói.

Thúy Kiều