Việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng vừa tiết kiệm vừa thuận lợi
|
Tổng cục Đường bộ Việt Nam vừa hoàn thành và trình Bộ GTVT ba phương án về tài chính cho Quỹ bảo trì đường bộ. Theo đó, quỹ này sẽ thu được khoảng 12.200 tỷ đồng/năm.
Người có xe phải chịu nhiều loại phí
Nhằm thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ về dự thảo Quỹ bảo trì đường bộ, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã nghiên cứu hoàn thiện ba phương án thu phí như sau: Phương án 1 kết hợp nhiều nguồn thu, huy động đến mức cao nhất sự đóng góp của xã hội cho việc đáp ứng đủ nhu cầu vốn bảo trì hệ thống đường bộ từ trung ương đến địa phương. Như vậy, người sử dụng phương tiện cơ giới đường bộ phải chịu cùng lúc nhiều khoản thu cho cùng dịch vụ sử dụng đường bộ. Đồng thời thu phí sử dụng đường của phương tiện mô tô có thể gặp khó khăn và có khả năng bị thất thu ở đối tượng này. Nguồn thu của quỹ theo phương án 1 gồm phí thu trực tiếp trên đầu phương tiện ô tô, xe máy; từ ngân sách nhà nước cấp gián tiếp qua tỉ lệ % trên giá xăng, dầu diesel và cấp trực tiếp bổ sung cho đủ nhu cầu vốn bảo trì đường bộ. Trong đó, mức thu trực tiếp trên đầu 1 ô tô con khoảng 100USD/năm, tương đương 100đ/km hoặc 180.000đ/tháng. Chủ phương tiện sẽ trả theo tháng hoặc kì kiểm định của phương tiện, hoặc mua cho cả năm. Đối với xe mới, chủ phương tiện phải mua phí sử dụng đường cho 12 tháng đầu ngay khi đăng kí lưu hành phương tiện. Cả nước hiện có 1.256.488 xe ô tô đã được kiểm định (số liệu đăng kiểm tháng 10-2010), trừ đi 1,5% chi phí tổ chức thu, dự kiến sẽ thu được 4.467,355 tỉ đồng/năm. Phí thu trực tiếp trên đầu phương tiện mô tô, xe máy dự tính mỗi năm 80.000đ/xe mô tô dưới 100cm3, 100.000đ/xe mô tô 100-175cm3, 120.000đ/xe mô tô trên 175cm3. Cả nước hiện có 31.155.154 xe mô tô đang lưu hành, trừ đi 5% chi phí tổ chức thu, dự kiến thu được 1.520 tỉ đồng/năm.
Nguồn thu theo tỉ lệ % trên giá xăng dầu, mức đề xuất là 1.000đ/lít xăng và 170đ/lít diesel. Sau khi trừ đi 2/3 tổng mức phí dầu diesel do không sử dụng vào mục đích giao thông đường bộ, mỗi năm sẽ thu được 4.936 tỉ đồng.
Theo tính toán, nhu cầu bảo trì đường bộ mỗi năm, ở thời điểm tháng 12-2010, cần tối thiểu 6.700 tỉ đồng cho hệ thống quốc lộ và 5.500 tỉ đồng cho đường địa phương. Như vậy, cùng với các nguồn thu nói trên, ngân sách nhà nước cần cấp 1.817 tỉ đồng/năm bổ sung trực tiếp cho quỹ đáp ứng đủ nhu cầu hoạt động. Dự kiến sau hai năm kể từ khi quỹ bắt đầu hoạt động thì khoản ngân sách nhà nước cấp bổ sung trực tiếp cho quỹ hàng năm có thể giảm dần và sau 12 năm quỹ sẽ tự đáp ứng đủ nhu cầu.
Đối với phương án 3: Kinh phí cho quỹ thu trực tiếp từ đầu phương tiện cơ giới đường bộ (cả ô tô và mô tô) khoảng 5.987 tỉ đồng/năm và ngân sách nhà nước sẽ cấp bổ sung cho đủ để hoạt động khoảng 6.213 tỉ đồng/năm. Phương án này đảm bảo được tính công bằng giữa các đối tượng chịu phí sử dụng đường bộ, các ngành khác ít bị ảnh hưởng của việc thu phí, hạn chế được tác động gây lạm phát. Khó khăn của phương án này là khó thu phí đối tượng xe máy và đặc biệt là khả năng đáp ứng của ngân sách sẽ rất khó vì quá lớn.
Phương án khả quan
Sau khi bàn bạc, tính toán kỹ lưỡng, Tổng cục Đường bộ Việt Nam vừa kiến nghị Bộ GTVT để trình Chính phủ cho áp dụng phương án 2: gồm các khoản thu trực tiếp từ đầu phương tiện cơ giới đường bộ (chỉ thu ô tô), từ ngân sách nhà nước cấp gián tiếp qua thuế nhập khẩu xăng, dầu diesel và cấp bổ sung trực tiếp cho đủ nhu cầu. Với phương án này, quỹ sẽ có 4.467 tỉ đồng/năm từ phí trên đầu ô tô, 5.765 tỉ đồng/năm từ thuế xăng dầu (1.000đ/lít xăng và 330đ/lít dầu diesel – không hoàn lại cho các ngành nghề khác cùng sử dụng diesel) và 1.968 tỉ đồng/năm ngân sách cấp trực tiếp. Nếu áp dụng phương án 2, dự kiến từ năm thứ sáu, hoạt động của quỹ sẽ không cần nguồn kinh phí ngân sách cấp trực tiếp. Và sau khoảng 15 năm hoạt động, quỹ sẽ tự đáp ứng nhu cầu hoạt động từ thu phí trực tiếp trên đầu phương tiện ô tô.
Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, phương án 2 sẽ không thu phí sử dụng đường bộ của xe mô tô (việc tổ chức thu phí bảo trì đường bộ của người sử dụng mô tô, xe máy có những khó khăn nhất định, khả năng sẽ thất thu đối tượng này), đồng thời cũng giảm bớt gánh nặng ngân sách chỉ phải đảm nhận một phần chi phí. Việc thu thêm 1.000đ/lít xăng và 330đ/lít dầu diesel là có thể chấp nhận được. Các trạm thu phí BOT vẫn tiếp tục tiến hành thu phí. Công tác bảo trì các tuyến đường BOT hiện và sẽ vẫn do nhà BOT đảm nhiệm. 25 trạm thu phí còn lại sẽ được xóa bỏ.
Bài, ảnh: Hà Anh
Theo Thứ trưởng Bộ GTVT kiêm Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam Nguyễn Ngọc Đông, yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ sớm bỏ hoàn toàn nguồn vốn từ ngân sách nhà nước cấp cho quỹ. Như vậy, Bộ GTVT cần phải khẩn trương chuẩn bị để báo cáo Thủ tướng Chính phủ ra quyết định thành lập quỹ. Theo đó phấn đấu đến ngày 1-7-2012, bắt đầu thành lập được quỹ và đến 1-7-2013, quỹ sẽ chính thức hoạt động.
|
Bình luận (0)