Sáng 10/12, Quốc hội khóa XV chính thức thông qua Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), với 433/439 đại biểu có mặt tán thành (chiếm 91,54%).
Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã trình bày báo cáo tóm tắt; báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi).
Theo đó, Luật Giáo dục nghề nghiệp năm 2014 được ban hành đã thể chế hóa quan điểm chỉ đạo, định hướng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo tại Nghị quyết số 29-NQ/TW, nền tảng pháp lý quan trọng giúp giáo dục nghề nghiệp phát triển mạnh về số lượng và từng bước nâng cao chất lượng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường lao động trong suốt 10 năm qua.
Tuy nhiên, trước yêu cầu tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, tạo đột phá về phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, có kỹ năng nghề đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, bên cạnh những nội dung kế thừa, Luật Giáo dục nghề nghiệp cần một sự thay đổi cơ bản, toàn diện từ bên trong, những nội dung đã đổi mới cần đổi mới nhanh hơn nữa để hướng tới chất lượng cao hơn trong bối cảnh hiện nay.
Tiếp thu các chỉ đạo của Đảng, Quốc hội và Chính phủ, Ban soạn thảo Dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) đã nghiên cứu thực tế, tham khảo kinh nghiệm quốc tế và kịp thời thể chế hóa các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ để hoàn thiện Dự thảo trình Quốc hội với nhiều điểm mới.
Thứ nhất, hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng mở, linh hoạt, liên thông, tạo cơ hội học tập suốt đời cho mọi công dân thông qua việc bổ sung mô hình Trung học nghề và mở rộng đối tượng tham gia hoạt động giáo dục nghề nghiệp. Trung học nghề được xác định cùng bậc học với THPT, tích hợp giữa kiến thức cốt lõi của chương trình THPT và chuyên môn nghề nhằm giúp người học hoàn thiện trình độ học vấn phổ thông.
Việc bổ sung mô hình Trung học nghề nhằm tăng cường định hướng nghề nghiệp cho thanh thiếu niên ngay từ bậc học phổ thông, tăng số lượng học sinh sau THCS, THPT vào học giáo dục nghề nghiệp. Từ đó góp phần đẩy nhanh lộ trình phổ cập nghề cho thanh niên theo tinh thần Kết luận số 91-KL/TW ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; khắc phục hạn chế, yếu kém về hướng nghiệp, phân luồng, liên thông.
Thứ hai là đột phá trong đổi mới chương trình, tổ chức đào tạo và bảo đảm chất lượng giáo dục nghề nghiệp thông qua việc quy định chuẩn chương trình, cơ sở đào tạo; quản lý đăng ký hoạt động trên nền tảng dữ liệu số; hoạt động công nhận kiến thức hoặc kỹ năng đã tích lũy của người học để tham gia các chương trình học tập khác.
Việc ban hành các quy định về chuẩn chương trình, chuẩn cơ sở đào tạo nhằm giúp người học và toàn xã hội có thông tin đầy đủ, minh bạch về các chương trình sẽ lựa chọn, đồng thời cũng là động lực để các cơ sở hoạt động giáo dục nghề nghiệp có căn cứ xây dựng kế hoạch bổ sung các điều kiện đảm bảo. Việc quy định trong dự thảo Luật điều khoản về cấp phép và đăng ký thông tin cũng là một nội dung đổi mới mạnh mẽ.
Dù được cấp phép theo nhóm ngành nghề nhưng trước khi tổ chức tuyển sinh, đào tạo, các cơ sở phải đăng ký thông tin tuyển sinh lên hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành giáo dục nghề nghiệp. Sự thay đổi này vừa đảm bảo tạo sự linh hoạt thông thoáng trong việc giảm bớt thủ tục hành chính, vừa tăng cơ hội cho xã hội giám sát; đây cũng là sự triển khai nghiêm túc chỉ đạo của Đảng, Chính phủ về chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp.
Thứ ba, tăng cường sự gắn kết giữa các cơ sở hoạt động giáo dục nghề nghiệp với doanh nghiệp thông qua việc cụ thể hóa các chính sách ưu tiên cho doanh nghiệp và quy định cơ chế hình thành Quỹ đào tạo nhân lực của doanh nghiệp. Theo tinh thần Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về huy động sự tham gia hiệu quả của doanh nghiệp vào hoạt động giáo dục nghề nghiệp, việc bổ sung quy định về Quỹ đào tạo nhân lực của doanh nghiệp sẽ là động lực để người lao động gắn bó lâu dài với doanh nghiệp, thể hiện sự gắn bó thực chất giữa doanh nghiệp và nhà trường.
Quỹ đào tạo nhân lực của doanh nghiệp thiết kế theo hướng giao Chính phủ quy định về đối tượng, nguồn trích lập, mức trích lập, nhiệm vụ chi của quỹ đào tạo nhân lực của doanh nghiệp đảm bảo phù hợp với các loại hình doanh nghiệp.
Thứ tư, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp, đảm bảo thực hiện nghiêm túc, đồng bộ và giữ ổn định hệ thống trong các chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về rà soát sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp thông qua việc tối đa quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
Lê Vân (TTXVN)
Bình luận (0)