Rác thải bao vây di sản Vịnh Hạ Long

Trung bình mỗi năm, Vịnh Hạ Long đón gần 3 triệu lượt khách đến tham quan và du lịch. Tuy nhiên, công tác vệ sinh môi trường của vịnh đang là vấn đề nhức nhối. Rác thải từ các nhà máy, xí nghiệp, khách sạn, rác thải sinh hoạt vẫn được tuồn ra vịnh. Thậm chí rác còn được chính những người có nhiệm vụ thu gom, xử lý rác vô tư vứt xuống vịnh

.

Rác trôi nổi khi thủy triều lên.

Con đường đẹp nhất thành phố Hạ Long, chạy dọc bờ biển từ cầu Bãi Cháy đến hết phường Hồng Hà liên tục có những đống rác to tướng trôi nổi gần bờ lúc thủy triều lên. “Ở đây có một đội tàu chuyên đi thu gom rác trôi chứ, thi thoảng thấy họ ngồi trên tàu cầm mấy cái vợt vớt rác phía ngoài thôi. Còn rác gần bờ này mà ngồi yên trên tàu thì không thể nào vớt được” – ông Nguyễn Đức Ba, một cư dân phường Bạch Đằng chỉ tay vào đống rác sát bờ nói.

Cảng tàu du lịch Vinashin nằm trên trục đường bao biển, nơi tập trung nhiều tàu thuyền ra vào, nhất là tàu du lịch đón trả khách tham quan vịnh. Khoảng 11 giờ trưa, khu vực này như mắc cửi, tàu lớn tàu bé ra vào nườm nượp. Bên cạnh những du thuyền nước ngoài đang neo đậu là vô số rác trôi nổi kín cả một vùng. Nằm im lìm bên cạnh là đội tàu môi trường của công ty JUDENCO, công ty có trách nhiệm thu gom, xử lý rác ven bờ.

“Đây là lần đầu tiên tôi đến Hạ Long, chưa ra thăm vịnh nhưng ngay cầu tàu đã thấy rác ngổn ngang thế này thì phản cảm lắm. Mà không hiểu sao có nguyên 1 đội tàu môi trường đậu ngay đây mà họ lại vô cảm với rác đến thế?” –chị Vũ Thị Lan, một du khách đến từ Đà Nẵng thắc mắc. Cũng ngay lúc đấy, một thủy thủ trên tàu môi trường JUDENCO đổ ào một thùng rác sinh hoạt xuống biển trước sự ngỡ ngàng của hàng trăm du khách có mặt tại đây.

Rác chung không ai nhặt

Rác chất thành từng đống bốc mùi nồng nặc ven bờ khi thủy triều xuống, nổi lềnh bềnh, ngập ngụa khi thủy triều lên. Đủ thứ rác được vứt xuống biển. Vịnh trở thành bãi rác chung, miễn phí. “Rác này là rác lâu năm, nước lên thì tràn cả vào bờ, nước xuống thì trôi ra vịnh. Có hôm gặp cùng 1 đống rác nhưng ở hai địa điểm khác nhau, trôi hết bờ này đến bờ kia, hết ngày này đến tháng khác. Không chỉ nhìn phản cảm mà mùi hôi thối không chịu được” – bà Hoàng Thị Lan, người dân đi bộ dọc đường bao biển bức xúc nói.

Được biết việc thu gom, xử lý rác và bảo vệ môi trường trên Vịnh Hạ Long được UBND tỉnh chuyển giao cho Ban quản lý Vịnh Hạ Long từ tháng 8/1998. Tháng 11/2015, lại bàn giao cho UBND thành phố Hạ Long và trực tiếp chịu trách nhiệm là ban công ích. Nhưng vì ban này không kham nổi số lượng rác thu gom và xử lý nên thuê lại Công ty CP Đầu tư & Phát triển môi trường đô thị Quảng Ninh (tên giao dịch QUANG NINH JUDENCO) cùng thu gom, xử lý rác dọc đường bao biển với tổng chiều dài 7,5km, chiều rộng 700m tính từ mép nước lúc triều cường .

Gần một năm nay, JUDENCO cùng thực hiện việc thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt ven bờ dọc đường bao biển, nhưng vịnh Hạ Long vẫn ngập ngụa trong rác. “Chiều chiều vẫn có một nhóm công nhân môi trường chèo thúng vớt rác, nhưng hầu như họ chỉ vớt lon và những thứ có thể bán được chứ rác thải hôi thối ven bờ họ xem như không” – bà Nguyễn Kim Thoa, cư dân phường Hồng Hà nói.

Một nghịch lý lâu nay tồn tại trong công tác vệ sinh môi trường trên vịnh Hạ Long, rác gần bờ tính từ mép nước ra 700m thuộc trách nhiệm của 1 đơn vị, từ 700m trở ra lại thuộc một đơn vị khác. Nhưng rác trên vịnh luôn di chuyển theo thủy triều và chiều gió. Buổi sáng nước xuống thì rác cũng theo con nước cuốn ra ngoài vịnh nhưng đến chiều nước lên, rác lại trôi vào bờ. Vậy nên “ranh giới rác” ở đây rất mong manh, gần như được xem là “rác chung không ai nhặt”.

Hằng năm UBND tỉnh Quảng Ninh phải trích hơn 3 tỷ đồng từ nguồn thu du lịch của Vịnh Hạ Long cho công tác thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt và vệ sinh môi trường vịnh.