Sản phẩm của học sinh đi vào cuộc sống

Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho HS trung học (ViSEF) năm 2013 là một minh chứng cho sự thành công của hoạt động NCKH của HS THPT TP.HCM khi chứng kiến sự bùng nổ của các đề tài thuộc nhiều lĩnh vực nghiên cứu: Khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, khoa học kỹ thuật, hóa học, sinh học, tâm lý…

Đầu tiên phải kể đến sản phẩm “Hệ thống trồng rau nuôi cá tự động tại gia” của nhóm tác giả Trần Ngọc Châu, Nguyễn Phương Duy và Trương Nhựt Cường (HS lớp 11) Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong. Đây là sản phẩm không những đạt giải cao tại cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia mà còn giành giải tư hội thi Intel Isef quốc tế 2013. Với hệ thống gồm 6 thiết bị tự động điều chỉnh chỉ số ôxy, nước, độ ẩm, ánh sáng và 4 bộ cảm biến, nhóm nghiên cứu đã tạo điều kiện cho những người thích trồng rau, nuôi cá không tốn nhiều thời gian mà vẫn có thực phẩm sạch tự tay nuôi, trồng ngay tại nhà. Riêng thiết bị tự động điều khiển hồ cá có tính năng đột phá không chỉ tự động điều chỉnh lượng ôxy cần thiết cho hệ thống nuôi cá tại nhà hoặc trong trang trại kín mà còn có chức năng cho cá ăn tự động, lượng thức ăn phù hợp với tỷ lệ cá trong hồ hay ao nuôi. Với những tính năng đặc biệt đó, sản phẩm đã tạo được ấn tượng cho cả Ban giám khảo lẫn người xem. Cùng chung lĩnh vực NCKH, “đồng môn” cùng trường với nhóm nghiên cứu là Bùi Quang Minh cũng cho ra đời sản phẩm “màn hình cánh quạt ba chiều” mang tính ứng dụng thiết thực khi học các môn khoa học tự nhiên, nhất là lĩnh vực điện tử. Sản phẩm cũng được một số đơn vị đánh giá cao và có ý “đặt hàng”  để ứng dụng công trình vào việc sản xuất các thiết bị điện tử.

Không chỉ đi sâu vào việc ứng dụng các kiến thức được học trong sách vở, nhiều nhóm nghiên cứu còn đi sâu vào các hiện tượng, vấn đề bức xúc trong đời sống về giới tính, sử dụng ngôn ngữ… Đề tài “Tác phong công nghiệp, thái độ tích cực và tư duy chủ động của lao động trí thức TP.HCM” của bộ ba Trần Liên Khánh Hoa, Trương Minh Bảo Phúc và Lưu Nguyễn Huân Triều (HS Trường THPT Đinh Thiện Lý) đã khiến nhiều người giật mình về quy mô cũng như độ “nóng” mà đề tài thực hiện. Không chỉ giành được giải cao, đề tài còn khiến nhiều người thay đổi cách nhìn nhận về một thế hệ HS TP.HCM năng động, sáng tạo, đi đầu trong mọi hoạt động nghiên cứu. Đồng hành trong phong trào NCKH này, nhiều nhóm nghiên cứu khác cũng có những đề tài thể hiện sự quan tâm, suy nghĩ của các em trước các vấn đề xã hội như: Thái độ của HS THPT đối với giáo dục giới tính (Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền); sử dụng ngôn ngữ chat, lạm dụng tiếng nước ngoài (Trường THPT Trần Khai Nguyên); đổi mới thi cử, đánh giá môn học ngữ văn (Trường THPT dân lập Ngôi Sao)…

Có thể nói, NCKH đã trở thành một hoạt động nở rộ và được đánh giá cao trong công tác giáo dục TP.HCM. Ngoài việc giúp các em ứng dụng được những kiến thức đã học trong sách vở, hoạt động này còn kích thích lòng say mê nghiên cứu, góp phần tạo nên những hạt giống khoa học, nguồn lao động chất lượng cao cho sự phát triển của TP trong tương lai. Ông Lê Hồng Sơn, Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM nhận xét: Hầu hết các sản phẩm NCKH của các em đều xuất phát từ nhu cầu thiết thực trong đời sống. Từ việc quan sát, nghiên cứu, tìm tòi tài liệu…, các em đã đưa ra những giải pháp để cải thiện thực trạng xã hội. “Có sự phát triển chính là nhờ vào sự đầu tư tận tình của các thầy cô giáo, BGH các trường học, sự quan tâm của các cấp, ngành xã hội. Dù thiếu thốn về vật chất, trang thiết bị nhưng các thầy cô đã không quản ngại thời gian, công sức để kích thích, phát triển sự sáng tạo, tìm tòi của các em HS. Bên cạnh những giá trị trong việc bồi dưỡng kiến thức, NCKH còn giúp các em HS rèn luyện các kỹ năng về ngoại ngữ, giao tiếp, thuyết trình. Đây cũng là điều đáng ghi nhận ở HS TP qua hoạt động NCKH”, ông Sơn khẳng định.

Ngọc Anh