Sinh viên ngành sư phạm ở quảng ngãi: Mờ mịt việc làm

Hàng năm, số lượng này cứ tiếp tục tăng lên. Các trường ĐH, CĐ cứ tiếp tục tuyển sinh, tiếp tục đào tạo, cung thì thừa mà cầu thì quá ít. Chiến lược đào tạo không hợp lý nên mới xảy ra tình trạng này.

Học chuyên ngành lý – tin hệ CĐ, Trường ĐH Phạm Văn Đồng, Huỳnh Thị Minh Hà ở xã Bình Nguyên, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) ra trường từ năm 2010 nhưng đến nay vẫn phải ở nhà phụ giúp gia đình công việc đồng áng. Hà đã gửi đơn xin việc khắp nơi, kể cả những vùng khó khăn nhất của tỉnh Quảng Ngãi như các huyện miền núi Tây Trà, Ba Tơ nhưng vẫn chưa được tuyển dụng. Không giấu được nỗi buồn, Hà tâm sự: “Đi xin việc thì người ta cứ hẹn hoài. Buồn lắm anh, khi học ra ai cũng muốn có việc làm, nhưng xin khó khăn nên ai cũng chán nản, nghĩ học ra mà không có việc làm nhiều lúc nghe thông báo trên ti vi ba mẹ hối thúc gửi đơn xin việc, đi nhiều lần, gửi đơn nhiều nơi nhưng không được gì hết!”.

Tương tự, Võ Thị Hà ở xã Bình Thạnh, huyện Bình Sơn ra trường từ năm 2010, nộp hồ sơ xin dạy khắp nơi nhưng đều không được. Trong khi chờ đợi phản hồi từ các phòng GD-ĐT, Hà quyết định phụ bán cà phê tại quê. Nộp hồ sơ xin việc, vừa phụ bán cà phê vừa chờ đợi. Đến nay, Hà làm trong quán cà phê đã hơn 2 năm, hy vọng được dạy ở một trường trong tỉnh rất mong manh. Bạn học cùng lớp của Hà cũng rơi vào tình trạng tương tự. “Rất nhiều đứa học xong thất nghiệp chứ không riêng gì em. Lớp có 30 đứa thì có khoảng 15 đứa xin được việc thôi. Còn lại làm việc trái ngành trái nghề. Em nghĩ đào tạo ra là bọn em phải có việc chứ không nghĩ như thế này. Nếu biết như vậy thì bọn em không thi vào trường sư phạm đâu”, Vũ Thị Hà chua chát nói.

Trung tâm Gia sư Ngọc Luân ở thành phố Quảng Ngãi có gần 400 SV sư phạm ra trường nhưng không có việc làm,  đã đăng kí đi dạy kèm, chiếm hơn 70% số lượng gia sư tại trung tâm này. Không tìm được nơi dạy trong trường học nên việc đăng kí làm gia sư cũng phần nào giúp các SV rèn luyện kĩ năng sư phạm.

Theo số liệu thống kê từ Sở GD-ĐT tỉnh Quảng Ngãi, trong 5 năm từ 2008 đến 2012, số lượng giáo viên nghỉ hưu, nghỉ việc hơn 1.000 người. Và như vậy, ngành GD-ĐT Quảng Ngãi có nhu cầu tuyển mới hơn 1.000 SV ra trường thuộc các bậc học từ mầm non đến THPT để bù vào lượng thiếu hụt này. Trong khi đó, số lượng SV được đào tạo ngành sư phạm ra trường vào thời gian này lên đến hơn 4.000 người.

Nhu cầu sử dụng thực sự chỉ hơn 1.000, nhưng lượng SV đào tạo lại hơn 4.000. Bằng một phép tính đơn giản, ta cũng có thể nhận thấy hơn 3.000 SV sư phạm ra trường không tìm được nơi dạy tại các trường học trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi. Ngành giáo dục Quảng Ngãi không thể giải quyết được số lượng dôi dư này. Ông Võ Đức Tế, Phó giám đốc Sở GD-ĐT Quảng Ngãi cho biết: “Ngành giáo dục Quảng Ngãi đơn phương là không thể giải quyết nổi. Số lượng ra trường rất đông nhưng nhu cầu thì ít. Có tài ba gì cũng không giải quyết được”.

Trong 5 năm từ 2008 đến 2012, tỉnh Quảng Ngãi sẽ có gần 7.000 SV học tại các trường CĐ, ĐH sư phạm trên cả nước và sẽ ra trường trong khoảng thời gian từ nay đến năm 2016. Trong khi đó, theo tính toán của Sở GD-ĐT Quảng Ngãi, từ nay đến năm 2016, Quảng Ngãi chỉ phải tuyển thêm gần 3.000 SV sư phạm để bù vào số giáo viên nghỉ hưu.  

Như vậy số lượng SV Quảng Ngãi được đào tạo ngành sư phạm sẽ thừa gần 4.000 người. Đây cũng chỉ là con số tương đối, trên thực tế thì con số này phải lớn hơn nhiều, vì chưa kể số SV thất nghiệp của những năm trước đó.

Để đào tạo ra một SV sư phạm CĐ hoặc ĐH, Nhà nước phải hỗ trợ hoàn toàn học phí khoảng 7,5 triệu đồng. Với gần 4.000 SV sư phạm học xong không tìm được việc làm, Nhà nước sẽ phải bỏ ra gần 30 tỉ đồng. Đó là chưa tính đến một khoản tiền không nhỏ mà gia đình của gần 4.000 SV bỏ ra để cung cấp cho con em mình ăn học. Đây có thể được xem là một lãng phí rất lớn, không chỉ về tiền của mà cả về thời gian.

PGS.TS Phạm Đăng Phước, Hiệu trưởng Trường ĐH Phạm Văn Đồng thừa nhận: “Đó là sự lãng phí của xã hội, về chất xám và tiền của, đây là vấn đề không chỉ riêng ở Quảng Ngãi mà cả nước chúng ta. Chắc chắn cần có thời gian với những giải pháp vĩ mô thì chúng ta mới có thể giải quyết được vấn đề này”.

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đào tạo SV sư phạm cung vượt quá cầu: Không nắm chắc nhu cầu sử dụng giáo viên ở các vùng miền, chưa có chiến lược đào tạo bền vững, thêm vào đó là chưa định hướng cụ thể ngành học cho SV. Có chiến lược đào tạo hợp lý, tránh tình trạng thừa “đầu ra” như hiện nay là điều mà các trường ĐH, CĐ cùng với Bộ GD-ĐT cần phải lưu tâm tới.

Lời giải cho bài toán về đào tạo và việc làm đối với ngành sư phạm vẫn còn bỏ ngỏ, nó khó khăn như chính sự tìm việc của các SV ngành sư phạm hiện nay.

Bài, ảnh: Phước Trung