“Sống mòn” trong khu quy hoạch treo

Nằm trong vùng quy hoạch treo thuộc dự án Khu hành chính cảng Kỳ Hà, suốt 20 năm nay, người dân thôn Trung Toàn, xã Tam Quang, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam lâm vào cảnh “đi cũng dở, ở không xong” bởi những căn nhà xập xệ, xuống cấp, hạ tầng giao thông ngày càng xuống cấp nhưng không được sửa chữa…

Nhiều hộ dân thôn Trung Toàn (xã Tam Quang) sống mỏi mòn trong khu quy hoạch treo

“Mắc kẹt” vì quy hoạch

Bước vào mùa mưa lũ miền Trung, 28 hộ dân ở thôn Trung Toàn, xã Tam Quang (huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam) lại sống trong âu lo, thấp thỏm trước những căn nhà rệu rã của mình. Bà Lê Thị Lệ (53 tuổi) ngồi bên mái hiên, đôi mắt buồn bã nhìn xa xăm vào màn mưa đều hạt. Thi thoảng vài ngọn gió thốc lên khiến cột kèo căn nhà cấp 4 trở mình kèn kẹt. Bà Lệ bảo, gia đình bà được áp giá, bố trí 1 lô đất tái định cư nhưng cả chục năm đến nay vẫn chưa được giải quyết di dời. Nhà cửa xuống cấp nhưng không thể sửa chữa. Cũng như nhiều bà con khác, những hộ còn “mắc kẹt” ở lại gặp phải muôn vàn khó khăn. Đáng lo ngại nhất là tình trạng nhà cửa ngày càng xuống cấp, đối mặt với nhiều hiểm nguy khi xảy ra mưa bão.

Ở đây, hệ thống điện thắp sáng cũng xuống cấp. Cả xóm 28 hộ dân nhưng dùng chung 2 đường dây điện tạm. Vì không có sổ đỏ nên người dân không được kéo đường dây điện riêng. Đa phần người dân ở đây làm nhà và sinh sống từ lâu nhưng chưa tách sổ đỏ nên không đủ hồ sơ kéo điện. Chúng tôi mong các cấp sớm triển khai quy hoạch hoặc nếu không thì bãi bỏ để người dân có điều kiện sửa chữa nhà cửa sinh sống cho ổn định”, bà Lệ nêu ý kiến.

Hơn 92 tuổi, vợ chồng ông Lê Tấn Ngon vẫn phải phấp phỏng sống trong căn nhà cũ nát, xuống cấp trầm trọng. “Nhà này, nếu có bão lớn thì tất cả sẽ đổ gục xuống”, ông Ngon nói. Nhà ông Ngon thuộc diện đền bù, giải phóng mặt bằng phục vụ Khu hành chính cảng Kỳ Hà. Khi dự án triển khai, vì lợi ích chung, vợ chồng ông Ngon đồng thuận với chủ trương của Nhà nước trong tâm trạng phấn khởi bởi sự thay đổi tiến bộ của quê hương. Tuy nhiên, sau khi cơ quan chức năng đo đạc, áp giá bồi thường thì dự án không tiến triển như mong đợi. Năm này nối năm khác, 28 hộ dân ở thôn chờ đợi, trong đó có vợ chồng ông Ngon nhưng tất cả vẫn giậm chân tại chỗ.

Ít ai hình dung được, ngay giữa khu vực sầm uất của Khu kinh tế mở Chu Lai, người dân thôn Trung Toàn lại lâm vào cảnh quy hoạch treo kéo dài ngót 20 năm với bộn bề khó khăn, thiếu thốn. Đường sá xuống cấp không được đầu tư sửa chữa, nhà cửa xập xệ rêu mốc khiến khung cảnh càng thêm u buồn. Mùa mưa còn là nỗi ám ảnh với người dân nơi đây bởi cảnh ngập úng, bùn đất ngập ngụa, điện đóm chập chờn…

Bao giờ hết “treo”?

Năm 2003, dự án Khu hành chính cảng Kỳ Hà (hay còn gọi Khu phi thuế quan giai đoạn 1) chính thức khởi động. Theo quy hoạch có 50 hộ dân tổ 1, thôn Trung Toàn nằm trong khu vực được giải tỏa và bố trí tái định cư nơi ở mới. Thời điểm đó có 22 hộ được bồi thường, bố trí đất tái định cư di dời đi, còn 28 hộ vẫn chưa được bồi thường, di dời đành ở lại chỗ cũ.

Từ đó đến nay đã hơn 20 năm, 28 hộ dân trên vẫn sống trong cảnh chờ đợi mỏi mòn. Nhà cửa hư hỏng không thể sửa chữa, đất đai ở khu vực này không thể tách thửa để cho con cháu xây dựng nhà cửa ở riêng hoặc thế chấp ngân hàng vay vốn đầu tư phát triển kinh tế vì vướng quy hoạch.

Ông Phan Vĩnh Tiến, Chủ tịch UBND xã Tam Quang cho biết, dự án triển khai quá lâu đã ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống sinh hoạt của người dân thôn Trung Toàn. Chính quyền địa phương đã nhiều lần đề xuất UBND huyện bố trí nguồn vốn để làm đường, hệ thống thủy lợi cho nhân dân nhưng khu vực này là đất dự án thuộc thẩm quyền của Ban quản lý Các khu kinh tế và khu công nghiệp tỉnh nên không thể thực hiện được. Hàng năm, chính quyền địa phương đã huy động nhiều nguồn lực để đồ đá lót đường cho dân đi lại, nhưng chỉ sử dụng được thời gian ngắn rồi lại hư hỏng do tính chất tạm.

Cũng theo ông Tiến vì không được tách thửa nên một số người dân trước nhu cầu bức thiết của chỗ ở đã tự ý xây dựng nhà cửa để ở tạm, dù họ biết khi giải phóng quy hoạch thì họ không được đền bù nhưng vẫn phải chấp nhận.

Nhằm đảm bảo cuộc sống cho người dân nằm trong khu quy hoạch này, lãnh đạo tỉnh Quảng Nam cho biết đang phối hợp với UBND huyện Núi Thành tập trung rà soát lại quy hoạch của dự án, tìm giải pháp tháo gỡ, giải quyết tình trạng dự án treo kéo dài nhiều năm.

Hiền Lương