Tại tọa đàm khoa học đóng góp ý kiến dự thảo “Đề án xây dựng trình Quốc hội ban hành Nghị quyết (NQ) sửa đổi, bổ sung một số điều của NQ số 98” diễn ra vừa qua, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý cho rằng cần thiết nghiên cứu đề xuất sửa đổi, bổ sung NQ 98 với các cơ chế, chính sách mới mang tính đột phá, hợp lý, phù hợp với thực tiễn, hiệu quả cao nhằm tiếp tục tạo điều kiện để TP phát huy vai trò đầu tàu kinh tế, đổi mới sáng tạo và là động lực tăng trưởng của cả nước.
Tạo điều kiện thu hút nhà đầu tư chiến lược
TS.Trần Du Lịch – Chủ tịch Hội đồng Tư vấn triển khai NQ 98 – nhìn nhận, hiện TP.HCM có 2 cơ chế đặc thù lớn là NQ 188 về phát triển đường sắt đô thị và Trung tâm tài chính quốc tế. Điểm vướng lớn nhất hiện nay là phải đấu thầu chọn nhà đầu tư chiến lược vì tới nay TP.HCM chưa thu hút được nhà đầu tư chiến lược nào. Do vậy TP cần được trao quyền chỉ định để chủ động lựa chọn đối tác, tương tự cơ chế đặc thù đang áp dụng cho các dự án đường sắt đô thị theo NQ 188.
Về khu thương mại tự do Cái Mép Hạ, phải bổ sung một điều riêng và tham khảo các chính sách của Hải Phòng đã thực hiện. TP.HCM cũng cần đề xuất Trung ương phân cấp, phân quyền cho HĐND TP được quyết định sắp xếp lại doanh nghiệp Nhà nước trên địa bàn để phục vụ cho mục tiêu phát triển TP. Đồng thời, sửa điều 10 của NQ 98 về tổ chức bộ máy chính quyền của TP.Thủ Đức (cũ) theo hướng phân cấp, phân quyền cho phường, xã trực thuộc TP.HCM.
Theo PGS.TS Vũ Anh Tuấn – Trường Đại học Việt Đức, TP.HCM có phát triển được hay không là dựa vào đường sắt liên vùng nhưng để làm những hạ tầng chiến lược này cần nguồn vốn lớn, khả năng công nghệ, quản trị rủi ro, đòi hỏi nhà đầu tư chiến lược phải tham gia vào. Tuy nhiên nếu chỉ nói về vốn thì chưa đủ mà cần thêm các điều kiện khác như năng lực tài chính; lịch sử tín dụng ít nhất ba năm không có nợ xấu; khả năng huy động vốn qua phát hành trái phiếu, vay các ngân hàng. Cùng với đó, nhà đầu tư chiến lược phải chứng minh kinh nghiệm, hồ sơ thực hiện dự án có quy mô tương tự.
“Nhà đầu tư chiến lược đường sắt mà chưa làm đường sắt bao giờ thì không được. Do đó nhà đầu tư cần chứng minh năng lực quản trị dự án, tránh đội vốn, ngưng trệ; có đội ngũ chuyên gia tư vấn; phải cam kết chia sẻ lợi ích cho Nhà nước cũng như đầu tư lâu dài và có kế hoạch phát triển dự án tổng thể”, ông Tuấn nói.
Theo đại diện Sở Tài chính TP.HCM, điểm nghẽn lớn nhất hiện nay nằm ở Điều 7 của NQ 98, quy định phải thực hiện đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư chiến lược. Trong khi đó, các dự án lớn, có tính chất động lực thường đòi hỏi sự chủ động trong thu hút đối tác có năng lực, kinh nghiệm và cam kết lâu dài. Do đó, TP.HCM đề xuất được chỉ định nhà đầu tư chiến lược đối với một số nhóm ngành nghề ưu tiên. Đó là dự án công nghệ chiến lược có tổng vốn từ 1.000 tỷ đồng trở lên; tuyến đường sắt đô thị ven sông Sài Gòn với tổng vốn từ 6.000 tỷ đồng; khu đô thị hỗn hợp tích hợp hạ tầng từ 50.000 tỷ đồng; Khu liên hợp thể thao và công viên văn hóa từ 15.000 tỷ đồng; khu du lịch, nghỉ dưỡng cao cấp có sân golf, casino từ 35.000 tỷ đồng; các dự án xây dựng hạ tầng khu thương mại tự do, khu công nghiệp, khu công nghệ cao từ 30.000 tỷ đồng.
“Theo đề xuất, các nhà đầu tư được chỉ định sẽ phải đáp ứng điều kiện giải ngân tối thiểu trong vòng 10 năm kể từ khi được giao đất và không được phép chuyển nhượng dự án trong thời gian này”, đại diện Sở Tài chính TP nói.
TS.Dư Phước Tân – Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM – đề xuất, đối với thu hút nhà đầu tư chiến lược thì ưu tiên phân theo giá trị công nghệ đi kèm. Dự án độc lập vừa phải có giá trị công nghệ cao, qua đó có thể hưởng ưu đãi như dự án lớn, nếu đáp ứng tiêu chí “công nghệ đột phá”. Bên cạnh đó TP nên thành lập “Ban kết nối đầu tư chiến lược” trực thuộc UBND TP với chức năng hỗ trợ nhà đầu tư lớn trong suốt vòng đời dự án.
Phát huy tiềm năng sau sáp nhập
PGS.TS Trần Hoàng Ngân – đại biểu Quốc hội – khẳng định, TP.HCM là đầu tàu kinh tế, đóng góp 1/4 GDP cả nước và 1/3 ngân sách quốc gia. Với quy mô dân số hơn 14 triệu người, GDP năm nay ước đạt 123 tỷ USD, TP không chỉ đóng góp ngân sách mà còn tạo ý tưởng luật hóa cho cả nước. Do vậy, TP nên mạnh dạn kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội cơ chế phù hợp, tương thích với quy mô dân số, quy mô GDP hiện tại. Từ đó, TP mới có thể giải quyết bài toán về kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội, đầu tư hạ tầng giao thông kết nối nội đô TP.HCM với Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu cũ; từ khu công nghiệp của Bình Dương đến khu cảng biển của Bà Rịa – Vũng Tàu, giữa các sân bay, khu vực Đông Nam bộ. Đồng thời, TP phải có cơ chế quản lý siêu đô thị cũng như thu hút nguồn lực làm cơ sở xây dựng luật dành cho siêu đô thị.
PGS.TS Trần Đình Thiên – nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam – cho rằng, so với thời điểm ban hành NQ 98, bối cảnh hiện nay đã thay đổi mạnh mẽ. Đó là việc Bộ Chính trị ban hành 4 NQ trụ cột gồm NQ 57, NQ 59, NQ 66 và NQ 68. Do đó, việc nghiên cứu sửa đổi, bổ sung NQ 98 cần hướng tới trao thêm quyền để TP.HCM tự quyết, tự làm và tự chịu trách nhiệm đúng với tinh thần phát triển mới, tạo đột phá, nếu TP.HCM không thí điểm việc này thì không địa phương nào làm được.
Ông Nguyễn Mạnh Cường – Phó Chủ tịch UBND TP.HCM – cho biết, tổ công tác của UBND TP sẽ nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến góp ý để xây dựng nội dung đề xuất Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của NQ 98.
“Sau khi sáp nhập, TP.HCM có nguồn lực, tầm nhìn, quy mô, tiềm năng lớn, đặt ra yêu cầu phát triển một siêu đô thị quốc tế. Thời gian tới, TP sẽ tận dụng mọi nguồn lực để phát triển nhanh, mạnh, bền vững. Phát huy hơn nữa những nội dung đã làm được trong NQ 98, TP.HCM sẽ bổ sung, sửa đổi để phát huy tiềm năng sau khi sáp nhập, đóng góp cho sự phát triển đất nước với tư cách, nhiệm vụ đầu tàu”, ông Cường nhấn mạnh.
Hồ Trinh
Bình luận (0)