Sức sống mới ở Cù Lao Chàm

Sau 15 năm, kể từ ngày Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An được UNESCO công nhận, một sức sống mới với nhiều đổi thay từng ngày đang hiện diện trên cụm đảo phía đông TP.Hội An…

Du khách đến với Cù Lao Chàm

Nơi sở hữu nhiều giá trị đặc trưng

Giữa mùa hạ, bình minh ở Cù Lao Chàm lên từ rất sớm. Biển xanh, rừng cây xanh, bình minh và hoa ngô đồng ửng đỏ tạo nên khung cảnh thật đẹp. Một buổi sáng trong lành hẳn sẽ lưu lại rất lâu trong ký ức bất cứ ai từng một lần đặt chân đến xã đảo này. Chị Trần Phương Thảo – nhân viên Ban quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm bảo: “Gắn bó với Cù Lao Chàm nhiều năm, đi qua hết ngày mưa, ngày nắng, ngày biển động rồi biển lại êm mới thấy hết sự đổi thay của cụm đảo này. Cùng với sự nỗ lực của chính quyền, sự đồng lòng của người dân, Cù Lao Chàm ngày một xanh hơn. Tôi tự hào khi là một người con xứ Quảng được chung tay cho Cù Lao Chàm ngày càng phát triển”.

Ngược thời gian 15 năm về trước, Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An được Ủy ban điều phối quốc tế Chương trình Con người và Sinh quyển thế giới của UNESCO công nhận bởi những giá trị độc đáo, đặc trưng và duy nhất trong hệ thống 11 khu dự trữ sinh quyển thế giới tại Việt Nam. Đó là thời điểm đánh dấu cột mốc cho những đổi thay bắt đầu trên mảnh đất đầu sóng ngọn gió này. Để chuẩn bị cho hành trình bảo tồn và phát triển, từ năm 2006, Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm đã được thiết lập thuộc hệ thống các khu bảo tồn cấp quốc gia.

Những cô gái lặn biển bảo tồn rạn san hô và hệ sinh thái Cù Lao Chàm

Theo nhận định của UNESCO, Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An là một minh chứng điển hình, rõ nét nhất về sự kết nối, hài hòa giữa thiên nhiên và con người, đúng như sứ mệnh và tên gọi. Khu dự trữ sinh quyển Cù Lao Chàm – Hội An nằm ở vùng hạ lưu sông Thu Bồn kết nối với quần đảo Cù Lao Chàm, có đại diện đầy đủ các kiểu hệ sinh thái tự nhiên dọc theo các nhánh sông, vùng ven biển ra đến quần đảo Cù Lao Chàm, tạo ra cảnh quan sinh thái trên cạn, dưới nước, bao bọc lấy phố cổ Hội An và tạo nên một khu sinh quyển rất đặc trưng về sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người.

“Danh hiệu Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An là sự ghi nhận của cộng đồng thế giới về những nỗ lực vượt bậc của TP.Hội An trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên nhân văn, hướng tới sự phát triển bền vững”, ông Nguyễn Thế Hùng – Phó Chủ tịch UBND TP.Hội An nói.

Viên ngọc ở phía đông thành phố

Trong câu chuyện về xã đảo Tân Hiệp ở phía đông TP.Hội An, ông Nguyễn Thế Hùng kể lại, nơi này là một xã đảo nghèo khó, thiếu thốn mọi mặt, tài nguyên trên rừng, dưới biển bị khai thác không kiểm soát, rác thải khắp nơi. Mỗi năm Tân Hiệp phải tiếp nhận hàng cứu trợ vào cuối năm. Làm thế nào để phát triển kinh tế nơi miền đất đầu sóng, ngọn gió giữa biển Đông, giúp bà con vươn lên phát triển kinh tế, trẻ em được đến trường học với đầy đủ điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy học… luôn là trăn trở của chính quyền địa phương.

Hệ sinh thái đa dạng góp phần thu hút du khách đến với Cù Lao Chàm

Sau 15 năm, Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An được công nhận, điểm đến này đã và đang tạo dựng niềm tin, sự yêu mến trong lòng du khách trong và ngoài nước. Tạo thêm động lực của người dân quyết tâm hơn, vượt qua nhiều khó khăn trở ngại khách quan và chủ quan trên hành trình xây dựng Cù Lao Chàm xứng tầm một khu dự trữ sinh quyển của thế giới.

Sau 15 năm, kể từ khi trở thành khu dự trữ sinh quyển thế giới, xã đảo đã chuyển mình toàn diện, không những thoát nghèo thành công mà còn vươn lên dẫn đầu cả tỉnh về mức thu nhập. Công tác bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học đạt được nhiều thành tựu, trở thành “viên ngọc quý” tỏa sáng trong hành trình của du khách thập phương. Người dân Cù Lao Chàm nêu cao ý thức bảo vệ môi trường từ việc xách giỏ đi chợ. Mỗi người dân, học sinh đều tận dụng giấy báo, lá cây thay thế túi nilon. Ngư dân ra biển khai thác cá tôm một cách văn minh, có kiểm soát để cùng bảo vệ đa dạng sinh học của đảo. Mỗi con rùa mắc lưới, mỗi chú khỉ lạc rừng xuống khu dân cư đều được người dân liên hệ cơ quan chức năng để hỗ trợ đưa trở lại về biển, về rừng.

Ông Hùng nói: “Bây giờ, Cù Lao Chàm là một trong những khu vực đầu tiên trong cả nước thực hiện việc kiểm toán rác thải trong khu dân cư, chợ, các khu công cộng và cả trên các tàu thuyền khai thác thủy sản. Chương trình đong đầy cơ sở phục hồi tài nguyên đã làm ra các sản phẩm từ rác thải như: nước rửa chén, nước lau sàn nhà, phân bón hữu cơ và nhiều sản phẩm hữu dụng, thân thiện với môi trường và an toàn với con người… đảm bảo an toàn cho cuộc sống của người dân và du khách đến đảo. Danh hiệu khu sinh quyển đã góp phần thôi thúc chính quyền và người dân nỗ lực hết mình để bảo vệ môi trường, bảo tồn tài nguyên sinh vật cả trên rừng, dưới biển và từng bước chuyển đổi sinh kế người dân từ khai thác thủy sản bấp bênh sang dịch vụ du lịch sinh thái một cách bền vững”.

“Hội An đang đẩy mạnh các nguồn lực góp phần xây dựng thành phố theo định hướng sinh thái, văn hóa và du lịch dựa trên nền tảng giá trị của các di sản thế giới mà Hội An đang sở hữu. Đây là lợi thế trong định hướng phát triển kinh tế – xã hội của thành phố. Di sản của Hội An đang sở hữu là cả một quá trình dựng xây qua nhiều thế hệ và món quà vô giá của thiên nhiên ban tặng mà mỗi người dân đều có trách nhiệm giữ gìn”, ông Hùng nhấn mạnh.

Hàn Giang