Tâm lý “thi gì học nấy” còn đè nặng

Từ khi Bộ GD-ĐT công bố dự thảo phương án kỳ thi THPT quốc gia 2017 để lấy ý kiến từ dư luận xã hội đến khi phương án chính thức được chốt, trong giáo viên và học sinh đã có nhiều ý kiến, quan điểm trái ngược nhau.

Thời điểm này, thay vì băn khoăn, lo lắng, học sinh cần khẩn trương bắt tay vào việc ôn tập, củng cố kiến thức. Ảnh: Anh Khôi

Rõ ràng, tâm lý “thi gì học nấy”, học chỉ để vượt qua các kỳ thi là một trong những nguyên nhân khiến cho nhiều người cảm thấy bất an trước những sự thay đổi trong thi cử. Khi tâm lý này được giải tỏa, những áp lực, căng thẳng, lo lắng cũng sẽ không còn. Khi đó, việc thi cử, kiểm tra đánh giá mới thực sự trở nên nhẹ nhàng.

Trước mỗi kỳ thi quan trọng sắp diễn ra, nhiều người có tâm lý ngóng trông, chờ đợi. Nhiều câu hỏi được đặt ra như: Thi môn gì? Hình thức thi ra sao? Việc tổ chức thi có gì khác so với các năm trước? Khâu coi thi, chấm thi sẽ được triển khai như thế nào?… Nghĩa là, tất cả mọi sự thay đổi, điều chỉnh dù chỉ là những thay đổi mang tính kỹ thuật nhưng trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng tới kỳ thi đều trở thành tâm điểm thu hút sự quan tâm của các bậc phụ huynh, học sinh và cả đội ngũ giáo viên. Bởi đơn giản là, những thay đổi trong kỳ thi sẽ tác động làm thay đổi thái độ, cách học của học sinh và cả phương pháp giảng dạy của giáo viên.

Trước đây, khi kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ còn tách biệt, không ít học sinh khối 12 luôn trong tâm trạng thấp thỏm, chờ mong đến thời điểm cuối tháng 3 để biết những môn thi chính thức. Thay vì chuyên tâm học đều tất cả các môn để phát triển năng lực toàn diện, nhiều học sinh chỉ chờ đến khi Bộ GD-ĐT chính thức công bố các môn thi, hình thức thi rồi mới bắt đầu “vắt chân lên cổ” ôn tập.

Khi đã chuẩn bị tốt về kiến thức thì dù thi với hình thức nào, các thí sinh sẽ bước vào phòng thi với sự tự tin để có được kết quả tốt nhất.

Khi Bộ GD-ĐT công bố dự thảo phương án kỳ thi THPT quốc gia 2017, nhiều ý kiến tỏ ra băn khoăn khi nhiều môn thi trước đây vẫn tổ chức theo hình thức tự luận như: toán, lịch sử, địa lí, nay chuyển sang thi trắc nghiệm. Tranh cãi nhiều nhất tập trung vào việc sẽ thi trắc nghiệm đối với môn toán và lịch sử. Thậm chí, xuất hiện cả những ý kiến, nhận định có phần cực đoan khi cho rằng, việc thi trắc nghiệm các môn học này sẽ là “thảm họa”, làm mất “vẻ đẹp” và “xé nát” các môn học này. Những ý kiến, nhận định trái chiều đó cũng ít nhiều bị chi phối bởi suy nghĩ, việc thay đổi hình thức thi từ tự luận chuyển sang trắc nghệm ngay trong năm học này sẽ khiến cho học sinh khối 12 “trở tay không kịp”, từ đó, ảnh hưởng tới kết quả thi. Không chỉ với các kỳ thi quan trọng, tâm lý “thi gì học nấy” cũng đang chi phối cách học hàng ngày trên lớp của nhiều học sinh. Lối học lệch, học tủ hay quan niệm “môn chính, môn phụ” tồn tại bấy lâu nay cũng xuất phát từ suy nghĩ thi như thế nào thì học như thế đó.

Có thể nhận thấy, tâm lý “thi gì học nấy” từ lâu “ăn sâu bám rễ” khiến cho nhiều người cảm thấy ái ngại mỗi khi có sự thay đổi về cách thức thi, kiểm tra đánh giá. Chẳng hạn với những thay đổi trong kỳ thi THPT quốc gia 2017, nếu nhìn nhận toàn diện, thấu đáo, những điều chỉnh, thay đổi về môn thi, hình thức thi không phải là không có những điểm tích cực. Chẳng hạn, việc chuyển hình thức thi từ tự luận sang trắc nghiệm, mỗi thí sinh có một mã đề thi riêng sẽ hạn chế tối đa tình trạng quay cóp, sử dụng tài liệu. Bên cạnh đó, hình thức thi trắc nghiệm sẽ kiểm tra được lượng kiến thức lớn, tránh lối học tủ, học vẹt, học lệch.

Việc học tập chỉ để đối phó, vượt qua các kỳ thi sẽ khiến cho học sinh luôn ở trong tâm thế bị động. Hiện tại, khi Bộ GD-ĐT đã công bố đề thi minh họa, thay vì băn khoăn, lo lắng, học sinh cần khẩn trương bắt tay vào việc ôn tập, củng cố kiến thức. Khi đã chuẩn bị tốt về kiến thức thì dù thi với hình thức nào, các thí sinh sẽ bước vào phòng thi với sự tự tin để có được kết quả tốt nhất. Về lâu dài, khi tâm lý “thi gì học nấy” được giải tỏa, những áp lực, căng thẳng, lo lắng cũng sẽ không còn. Khi đó, việc thi cử mới thực sự trở nên nhẹ nhàng.

Bùi Minh Tuấn
(Giáo viên Trường THPT
Kim Liên Nghệ An)