Tập trung rèn luyện kỹ năng thực hành

Điều này không chỉ làm mất thời gian, công sức của người lao động mà ngay cả doanh nghiệp cũng bị ảnh hưởng.

Ông Phạm Nhật Phúc Thịnh (đại diện của Công ty TNHH Cơ khí Duy Thịnh, từng tốt nghiệp Trường CĐ Kỹ thuật Lý Tự Trọng), cho biết: “Sau 3,5 năm học ở trường, tôi có bằng cấp tương đương với bằng tốt nghiệp THPT và bằng TC kỹ thuật. Có thể thi vào ĐH hoặc học liên thông, mặt khác có thể đi làm kiếm tiền ngay với danh nghĩa là một công nhân kỹ thuật đã qua trường lớp đào tạo. Tuy nhiên, nếu tôi dùng kiến thức để thi vào ĐH chính quy thì những gì được học tại trường là chưa đủ. Còn nếu dùng kiến thức của một người đã tốt nghiệp TC để đi làm ngay thì phải học nhiều hơn nữa vì thực tế thời gian đào tạo lý thuyết lẫn thực hành chuyên môn khá ít, không đủ để một học viên ra trường có thể bắt tay ngay vào làm bất cứ việc gì mà doanh nghiệp yêu cầu”. Trong khi đó, kỹ sư Huỳnh Tấn Thuyết (đại diện Công ty Toyota Biên Hòa, Đồng Nai) khẳng định: “Thời gian qua, hệ thống giáo dục nói chung và giáo dục đào tạo nghề nói riêng đã cung cấp cho thị trường lao động nguồn nhân lực có bằng cấp khá đông nhưng chất lượng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp và còn nhiều bất cập. Theo đó, lao động có bằng cấp từ nhà trường phải được đào tạo lại tại doanh nghiệp. Bằng cấp hiện vẫn còn là giấy thông hành tìm việc chứ chưa phải là chứng chỉ hành nghề, việc một người có bằng cấp ở lĩnh vực này làm việc ở lĩnh vực khác là khá phổ biến”.

Đánh giá về chất lượng đầu ra của học viên tốt nghiệp tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, ThS. Nguyễn Ngọc Phương (Khoa Cơ khí động lực, Trường CĐ Kỹ thuật Lý Tự Trọng) cho hay: “Nhìn chung, kiến thức và kỹ năng của sinh viên – học sinh chỉ đạt mức trung bình và khá, trong đó ở bậc TCCN thì kiến thức có phần khá hơn kỹ năng. Đại đa số doanh nghiệp đánh giá các em có phẩm chất đạo đức, tác phong lao động, tinh thần trách nhiệm và một số phẩm chất khác đạt mức khá và tốt, cao hơn so với kiến thức và kỹ năng. Tuy nhiên, tình trạng phổ biến là các em còn hạn chế nhiều về trình độ tin học, ngoại ngữ và kỹ năng giao tiếp. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp TCCN có việc làm trái và gần đúng với ngành nghề đào tạo khá cao. Phần lớn có việc làm đúng với ngành nghề đều phải đào tạo lại kỹ năng thực hành”.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến thực tế trên, theo nhiều người lao động đã qua quá trình đào tạo và hiện đang làm việc tại các doanh nghiệp nhận định: Ngoài trách nhiệm của nhà trường, học viên cũng cần cải thiện kỹ năng tiếp cận nghề nghiệp của mình.

Kỹ sư Bùi Công Chung (đại điện Công ty Bureau Veristas Consumer Products Service VietNam) cho hay: “Sinh viên – học sinh vẫn còn thụ động, phụ thuộc quá trình đào tạo tại trường, chưa có ý thức trang bị và muốn được trang bị các kỹ năng cần thiết sau khi tốt nghiệp. Ngoài ra, khả năng ngoại ngữ còn thấp, thường nản chí và bỏ nghề hoặc chuyển nghề sau khi tốt nghiệp…”. Để giải quyết những vấn đề này, theo ông Chung, bản thân sinh viên – học sinh cần chủ động tìm kiếm thông tin về chuyên ngành mà mình đã lựa chọn để có cái nhìn rộng và sâu hơn khi ngồi trên ghế nhà trường. Ngoài việc học và thực hành các chương trình của nhà trường, các em cần tìm hiểu thêm các kiến thức thực tế từ các anh chị đang làm việc tại các công ty, văn phòng đại diện thông qua mối quan hệ của nhà trường, khoa và các cựu sinh viên…

Đồng quan điểm này, ông Lâm Văn Quản (Trưởng phòng GDCN-ĐH, Sở GD-ĐT TP.HCM) chia sẻ: “Hiện nay, sinh viên – học sinh tốt nghiệp ở các trường giáo dục chuyên nghiệp đã nhận thức được tầm quan trọng của kỹ năng nghề cũng như các kỹ năng mềm để phát triển nghề nghiệp. Đạo đức, lối sống, tác phong làm việc cũng được cải thiện. Tuy nhiên, các em cần chủ động hơn nữa trong việc tự trau dồi kiến thức, đặc biệt kỹ năng về tin học và ngoại ngữ hiện đang được thành phố đẩy mạnh nên các em dễ tiếp cận hơn. Ngoài ra, phía nhà trường cần tạo điều kiện để giáo viên tiếp cận với doanh nghiệp, từ đó học tập những kỹ năng thực hành mới nhất để truyền đạt cho sinh viên – học sinh”.

Bài, ảnh: Minh Châu