Thả nổi thị trường kính thuốc

Tại TPHCM, trong bối cảnh tỷ lệ người bị mắc các tật liên quan đến khúc xạ, phải đeo kính thuốc ngày càng nhiều, các cửa hàng mắt kính hiện mọc lên nhan nhản khắp các con phố.

Kỹ thuật viên cửa hàng mắt kính đang đo thị lực cho khách hàng

Tuy nhiên, do kỹ thuật đo thị lực ở nhiều cơ sở cung cấp kính thuốc không bảo đảm chất lượng, thông số kỹ thuật không đúng, máy móc không đạt chuẩn… đã khiến người dùng rơi vào cảnh mất tiền, mất luôn thị lực.

Đo 3 nơi cho 3 kết quả

Hầu hết tại các ngã ba, ngã tư trên các trục đường lớn đều xuất hiện các cửa hàng mắt kính với những lời quảng cáo chuyên về mắt cận, viễn, loạn thị và có bác sĩ chuyên khoa đo, khám mắt miễn phí. Nhưng trên thực tế, rất ít cơ sở có chuyên viên hoặc bác sĩ chuyên khoa mắt làm việc.

Trong vai người đi kiểm tra thị lực, tại một cửa hàng mắt kính trên đường Điện Biên Phủ (quận 3), phóng viên (PV) được nhân viên bán kính giới thiệu là có bác sĩ chuyên khoa mắt đo và khám. Sau một lúc bấm bấm, chỉnh chỉnh chiếc máy đo mắt điện tử, vị “bác sĩ nhãn khoa” này kết luận mắt trái bị cận 2 độ, mắt phải cận 3,5 độ và yêu cầu ra quầy kính cắt kính để đeo. Cũng trong buổi sáng, PV tiếp tục ghé vào cửa hàng mắt kính trên đường Trường Sa (quận Tân Bình), sau một hồi đo mắt bằng máy và kiểm tra thị lực của PV bằng cách đọc những dòng chữ trên tấm bảng với nhiều tròng kính khác nhau, nhân viên cửa hàng khẳng định rằng cả hai mắt của PV bị cận 1 độ.

Chưa yên tâm với kết quả đo buổi sáng, chiều cùng ngày, PV tiếp tục ghé của hàng mắt kính trên đường Nguyễn Văn Lượng (quận Gò Vấp) để kiểm tra lại. Đo mắt xong, nhân viên cửa hàng cho biết, mắt phải cận 4,5 độ, mắt trái cận 3,75 độ. Chưa hết, nhân viên còn cho rằng mắt phải của PV bị loạn 0,75 độ, mắt trái loạn 1,25 độ và yêu cầu cắt mắt kính. Khi PV thắc mắc về kết quả đo mắt kính trong khi thị lực vẫn ổn định và chưa đeo kính bao giờ, nhân viên cửa hàng cam kết rằng thông số đó là chuẩn, máy đo thị lực của cửa hàng được đầu tư với số vốn hơn 700 triệu đồng và được nhập từ nước ngoài, nên không bao giờ gặp sai số!

Vẫn còn buông lỏng?

Thông tư của Bộ Y tế đã quy định tại các cơ sở cung cấp dịch vụ kính thuốc, người hành nghề phải có bằng tốt nghiệp trung học chuyên nghiệp y tế trở lên, có chứng chỉ hành nghề về dịch vụ kính thuốc và có thời gian thực hiện đo kiểm, chẩn đoán tật khúc xạ mắt tại cơ sở dịch vụ kính thuốc hoặc cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có chuyên khoa mắt ít nhất là 45 tháng trở lên. Người hành nghề dịch vụ kính thuốc phải có chứng chỉ hành nghề hoặc chứng chỉ về thiết bị y tế (thiết bị đo kiểm, chẩn đoán tật khúc xạ mắt) được Bộ Y tế chỉ định đào tạo và cấp. Quy định là vậy nhưng trên thực tế, chất lượng kính thuốc của các cửa hàng cung cấp loại kính này chưa có được độ tin cậy cao do chưa được kiểm soát chặt chẽ.

Qua tìm hiểu, có rất nhiều cửa hàng chỉ được cấp đăng ký kinh doanh kính thời trang, nhưng khi thấy nhiều khách hàng có nhu cầu mua kính thuốc đã tự trang bị thêm máy đo khúc xạ, tự học phương pháp đo mắt, cắt và lắp kính thuốc. Tại cửa hàng mắt kính trên đường Lê Quang Định (quận Gò Vấp), sau khi được nhân viên đo khúc xạ và kiểm tra thị lực, PV nhờ nhân viên tư vấn và chọn mắt kính để lắp, qua đó biết được nhân viên tư vấn kiêm luôn kiểm tra thị lực và giờ là kiêm luôn kỹ thuật viên lắp kính. Nhân viên này cho biết được thuê làm việc tại cửa hàng khi còn là nhân viên giới thiệu sản phẩm mắt kính thời trang; không qua trường lớp đào tạo nhưng được ông chủ hướng dẫn sử dụng máy đo khúc xạ, cách đặt câu hỏi cho khách hàng và tự kê toa, cắt kính.

Theo bác sĩ Phạm Hồng Mai, Trưởng khoa Khúc xạ Bệnh viện Mắt TPHCM, hiện nay thị trường kính thuốc vẫn còn bỏ ngỏ, các cơ sở đo mắt và kiểm tra thị lực vàng thau lẫn lộn. Thậm chí, hàng ngày Bệnh viện Mắt tiếp nhận hàng chục ca đến kiểm tra biến chứng do sử dụng kính thuốc không đúng. Theo bác sĩ Hồng Mai, việc sử dụng kính thuốc không chuẩn trong thời gian dài sẽ dẫn đến nhiều tác hại nghiêm trọng cho mắt, nếu sử dụng lâu dài sẽ khiến mắt phải điều tiết nhiều hơn, làm tăng độ của mắt… Để có thể đo mắt và kiểm tra thị lực cho khách hàng, kỹ thuật viên khúc xạ phải được đào tạo bài bản và cần có kinh nghiệm qua quá trình làm việc. Đối với các trường hợp khó như độ cận thị cao, viễn thị, loạn thị cao, cần có những kỹ thuật viên nhiều kinh nghiệm mới đo được số đo chính xác để làm kính. Bên cạnh đó, sau khi có số đo đúng, cần làm kính bảo đảm chính xác với toa kính đã được chỉ định.

Ông Bùi Minh Trạng, Chánh Thanh tra Sở Y tế TPHCM, thừa nhận việc quản lý các cửa hàng kính thuốc đến thời điểm này vẫn còn buông lỏng và chưa thuộc quyền quản lý của Sở Y tế. Sở đang xin Bộ Y tế cho phép bổ sung danh mục để tiến hành kiểm tra, yêu cầu hoàn thiện những quy định bắt buộc tại các cơ sở kính thuốc. Theo ông Trạng, việc chấn chỉnh hoạt động của các cơ sở cung cấp kính thuốc lúc này đang là vấn đề cần thiết, mang tính cấp bách, nếu không ngăn chặn kịp thời sẽ gây hậu quả khôn lường và ảnh hưởng xấu tới rất nhiều người.

“Việc đo, khám mắt chính xác chưa đủ mà còn phải đo ra công thức kính đúng, kê toa kính chính xác (đúng về độ cầu, độ loạn, công suất) và phải lắp kính chuẩn. Nếu đeo kính không đúng tật khúc xạ (cận, viễn hoặc loạn), tác hại sẽ khôn lường. Trước mắt sẽ có các triệu chứng biểu hiện rõ như nhức mắt, nhức đầu, nhìn không rõ. Tác hại lâu dài là bị nhược thị và dẫn đến lé (bệnh lác mắt)”
Bác sĩ PHẠM HỒNG MAI
Trưởng khoa Khúc xạ Bệnh viện Mắt TPHCM

MINH VƯƠNG (SGGP)