Tham nhũng được che chắn dưới hình thức lợi ích nhóm

Đây là khẳng định của Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng (TN) do UBND TP.HCM tổ chức ngày 24-12. Tham dự hội nghị có Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh…

Lãnh đạo TP và đại biểu trao đổi bên lề hội nghị

“Trên thực tế, TN ngày một tinh vi, được che chắn, tiềm ẩn dưới hình thức như lợi ích nhóm hoặc chuyển tiền, tài sản ra nước ngoài. Trong những vụ việc phát hiện TN, có biểu hiện của lợi ích nhóm rất tinh vi, thậm chí cấu kết chặt chẽ thành một nhóm người, có những vụ việc tạo ra lợi ích nhóm từ việc xây dựng cơ chế, chính sách để làm lợi cho một số người có chức vụ, quyền hạn”, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh.

Chỉ thu hồi được 10-22% tài sản TN

Theo báo cáo của UBND TP, 10 năm qua (từ 2006 đến 2015), Công an TP đã thụ lý 152 vụ án TN với tổng số 463 bị can. Còn Viện Kiểm sát Nhân dân TP (cả 2 cấp) đã kiểm sát điều tra TN thụ lý 151 vụ/396 bị can; công tác truy tố tội phạm TN là 140 vụ/323 bị can. Đối tượng phạm tội chủ yếu là cán bộ, nhân viên thừa hành nhiệm vụ, bên cạnh đó còn có một số bị can là cán bộ lãnh đạo các cơ quan quản lý Nhà nước, các công ty, đơn vị sự nghiệp như phó giám đốc sở, chủ tịch UBND quận, giám đốc, phó giám đốc, kế toán trưởng. Các đối tượng này đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao, lợi dụng sơ hở trong công tác quản lý, sự kiểm tra của cơ quan, đơn vị để chiếm đoạt tài sản Nhà nước hoặc nhũng nhiễu, hối lộ… Riêng Tòa án Nhân dân TP (2 cấp) thụ lý 199 vụ/636 bị cáo, trong đó xét xử 129 vụ.

Điển hình như vụ án Nguyễn Thị Thu Hà và đồng phạm “Tham ô tài sản”, “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” với mức tuyên phạt cho bị cáo Hà là tù chung thân; vụ án Bùi Thị Kiên Hà và đồng phạm “Lợi dụng quyền hạn trong thi hành công vụ”, “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” với mức án cho bị cáo Hà là tù chung thân; vụ án Vũ Quốc Hảo và đồng phạm “Tham ô tài sản”, “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” với mức án tử hình cho bị cáo Hảo và Đặng Văn Hai; vụ án Huỳnh Thị Huyền Như và đồng phạm “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”… với mức án tuyên phạt cho bị cáo Huyền là chung thân. Năm 2015 có vụ án Dương Thanh Cường và đồng phạm với mức án tuyên phạt cho bị cáo Cường là chung thân.

Tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP Lê Thanh Liêm thừa nhận: “Trong thời gian qua, Tòa án Nhân dân TP đã xét xử nhiều vụ án liên quan đến TN, số tiền tuyên tịch thu lên đến hàng ngàn tỷ đồng. Tuy nhiên do khi thực hiện hành vi phạm tội, các bị cáo đã rất tinh vi trong việc chuyển giao tài sản cho người khác. Do đó công tác tịch thu, thu hồi các loại tài sản gặp rất nhiều khó khăn. Cụ thể năm 2013, tỷ lệ thu hồi tài sản TN chỉ đạt 10%, năm 2014 đạt 22%”.

“Nhiều năm qua, việc thực hiện về công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị; xây dựng và thực hiện chế độ định mức, tiêu chuẩn, quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp, chuyển đổi vị trí công tác của cán bộ, công chức, viên chức đã phát huy tác dụng, góp phần phòng ngừa, ngăn chặn và kiềm chế TN trên một số lĩnh vực quản lý Nhà nước”, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong cho biết.

Đồng quan điểm, ông Huỳnh Phong Tranh khẳng định, công tác thu hồi tài sản TN được xem là vấn đề rất quan trọng, đồng thời cũng là vấn đề bất cập lớn trong công tác phòng chống TN. Không chỉ TP.HCM mà cả nước đều đang nghẽn ở khâu này…

TN đang đe dọa sự tồn vong của chế độ

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: “Chúng ta phải thẳng thắn thừa nhận rằng, công tác phòng chống TN hiện nay chưa đạt yêu cầu, mục tiêu đề ra là ngăn chặn, từng bước đẩy lùi TN. TN vẫn còn nghiêm trọng với những biểu hiện tinh vi, phức tạp gây bức xúc, bất bình trong xã hội; là thách thức lớn đối với sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước. TN đang trở thành nguy cơ chính đe dọa sự ổn định chính trị, sự tồn vong của chế độ, trật tự và an toàn xã hội, xói mòn các thể chế, các giá trị dân chủ, giá trị đạo đức, công lý trong xã hội và cản trở đến việc đạt được các mục tiêu bền vững…”.

Cũng theo Phó Thủ tướng, TN là vấn đề toàn cầu, từ khi có Nhà nước là có TN. Chống TN là một quá trình lâu dài, kiên trì, quyết tâm cao chứ không phải một sớm một chiều.

Riêng TP.HCM, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng: Trong 10 năm qua, TP đã có nhiều giải pháp trong công tác phòng chống TN, qua đó đạt được nhiều kết quả. Cụ thể như việc công khai minh bạch trong một số lĩnh vực nhạy cảm dễ xảy ra TN, đặc biệt là công tác cải cách thủ tục hành chính. Tuy không phải là toàn diện, xuất sắc nhưng TP.HCM là một trong những địa phương đi đầu cả nước về cải cách hành chính. Qua đó giảm được tệ nạn TN. Song, “cùng với xu thế mở cửa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, cũng tạo cơ hội phát sinh những vụ TN ngày càng tinh vi, khó phát hiện do có sự tham gia của các cá nhân, tổ chức nước ngoài. TP.HCM với vị trí là một trong những trung tâm kinh tế – chính trị – văn hóa – xã hội của cả nước chắc chắn cũng sẽ phải đối mặt với thực trạng TN đó”, Phó Thủ tướng lo ngại.

Theo đó, Phó Thủ tướng đề nghị trong thời gian tới TP.HCM cần khắc phục những yếu kém, hạn chế đã được nhận diện trong báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phòng chống TN, nhất là những hạn chế liên quan đến trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức thực hiện của địa phương; những hạn chế có nguyên nhân từ yếu tố chủ quan.

Ông Huỳnh Phong Tranh cũng đề nghị TP.HCM quan tâm hơn nữa tới khâu phát hiện, xử lý, trách nhiệm người đứng đầu. Đồng thời cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa tòa án, viện kiểm sát, công an để tránh bỏ lọt tội phạm…

Bài, ảnh: Hòa Triều