Do khan hiếm nhân lực được đào tạo bài bản, lực lượng làm công tác tham vấn học đường (TVHĐ) tại các trường phổ thông ở nước ta chủ yếu kiêm nhiệm nên chưa làm tròn vai, hoạt động mới chỉ ở mức như “xức dầu cạo gió”…
Thực trạng này được nêu ra tại hội thảo “Phát triển mô hình TVHĐ ở trường phổ thông” do Trường ĐH Sư phạm TP.HCM tổ chức ngày 19-12.
Không thể “đeo râu đội mũ” là làm tham vấn
GS.TS Đoàn Văn Điều – Giảng viên Tâm lý học Trường ĐH Sư phạm TP.HCM – so sánh, ở Mỹ, người làm TVHĐ phải có trình độ thạc sĩ, học chuyên về TVHĐ. Ở Việt Nam hiện nay, chủ yếu chỉ học chung về tâm lý học, chưa có phân ngành cụ thể. Ngay cả đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ cũng chỉ về tâm lý học chứ chưa có chuyên ngành rõ. Vì nước ta chưa có mã ngành về tham vấn tâm lý nên tất cả những người làm công tác này hiện nay đều… tay ngang.
Ông Điều cho rằng, việc cứ “đeo râu đội mũ” vào là làm tham vấn tâm lý bất kể nghề nghiệp chính là một trong những điều bất cập ở nước ta. Ông đề nghị, tâm lý học phải trở thành một mã nghề để quy định về phẩm chất, năng lực, nhiệm vụ cho những người tham vấn. “Như hiện nay, phụ huynh có con em gặp khó khăn về tâm lý, áp lực học tập… thì rất vất vả vì không biết kiếm nơi nào để hỏi cho trúng”, ông Điều nói.
TS. Nguyễn Thị Bích Hồng – Khoa Tâm lý học Trường ĐH Sư phạm TP.HCM – cho biết, trước năm 2000, hoạt động TVHĐ được thực hiện tự phát trong một số trường phổ thông ở TP.HCM. Đến năm học 2012-2013, Sở GD-ĐT TP.HCM ban hành Công văn số 1090 “Quy định tạm thời về tổ chức và hoạt động công tác tư vấn trường học”. Từ đó, các trường phổ thông đã nhanh chóng tuyển nhân sự làm công tác TVHĐ. Tuy nhiên, không phải trường nào cũng có điều kiện tuyển dụng chuyên trách nên đã phải bố trí giáo viên kiêm nhiệm công tác này. Lực lượng kiêm nhiệm là các giáo viên bộ môn, giám thị hoặc trợ lý thanh niên, thậm chí có cả nhân viên thủ thư… Chưa kể, trước nhu cầu tuyển dụng, nhiều sinh viên dù được đào tạo tâm lý học vẫn không chọn làm TVHĐ dẫn đến tình trạng khan hiếm, kiếm không ra chuyên viên.
Cần có mã nghề
Không riêng TP.HCM, nhiều địa phương khác trên cả nước, đội ngũ TVHĐ tại trường phổ thông cũng dưới hình thức kiêm nhiệm. Do đó, nhiều ý kiến đặt vấn đề đánh giá hiệu quả hoạt động của lực lượng này.
TS. Nguyễn Thị Bích Hồng cho rằng, nhìn lại có thể thấy lực lượng giáo viên kiêm nhiệm TVHĐ chưa làm tròn vai trò, chức trách, mặc dù các trường rất cần lực lượng này. Trừ mô hình một số trường như Trường THPT Marie Curie hoặc vài trường khác có chuyên viên TVHĐ hoạt động bài bản, đạt trình độ thạc sĩ, chuyên ngành tâm lý học, còn lại lực lượng kiêm nhiệm hiện phần lớn hoạt động mới chỉ ở mức như “xức dầu cạo gió”.
“Mặc dù cũng “mơ” về mô hình TVHĐ của các quốc gia phát triển nhưng thực tế mỗi quốc gia, mô hình TVHĐ còn tùy thuộc vào đặc điểm, điều kiện, dân trí, chế độ chính sách tương ứng… Hiện nay, từng chuyên viên TVHĐ của nước ta còn đang đối chọi với mưu sinh hằng ngày, rất khó thực hiện những mô hình tuyệt vời như các nước, đành… liệu cơm gắp mắm”, TS. Hồng nói.
Theo đó bà Hồng đặt vấn đề bồi dưỡng đội ngũ kiêm nhiệm, nhấn mạnh càng lúc càng phải chuyên nghiệp hóa lực lượng này. “Chúng tôi cũng đang làm việc với Sở GD-ĐT TP.HCM để tổ chức các khóa bồi dưỡng và đào tạo. Trong đó, việc bồi dưỡng dành cho lực lượng chuyên trách, tức những người đã có bằng tâm lý học hoặc công tác xã hội. Với lực lượng kiêm nhiệm, chúng tôi đã xây dựng một chương trình mang tính cơ bản để giúp đội ngũ này nâng cao khả năng, vững vàng hơn”, bà Hồng cho biết.
Trong tham luận tại hội thảo, PGS.TS Huỳnh Văn Sơn – Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TP.HCM – cho rằng, cần một bộ luật và văn bản dưới luật về tâm lý học cũng như nghề tham vấn để tâm lý học ở Việt Nam trở thành một nghề hợp pháp, hoạt động chuyên nghiệp; tách biệt với hệ thống ngành nghề sư phạm hay y khoa.
Theo ông Sơn, hiện nay theo quy định của Bộ GD-ĐT, không có biên chế riêng cho cán bộ làm TVHĐ. Các trường phải bố trí giáo viên kiêm nhiệm và tính thêm số tiết nên hiệu quả công việc không cao.
Mê Tâm
Bình luận (0)