Tiết giảng văn bài Bố của Xi- mông (truyện của Mô-pát-xăng, nhà văn Pháp. Sách giáo khoa Văn 8 thời kỳ 1980-2000) hôm ấy cứ làm tôi áy náy khôn nguôi. Dù đã gần 30 năm song mỗi lần nhớ lại tôi vẫn thấy mình thật đáng trách.
Lớp 8B, tôi dạy văn nhưng không làm chủ nhiệm. Vì vậy việc hiểu hoàn cảnh từng học sinh ở lớp này gần như tôi không có điều kiện quan tâm thực hiện. Cũng như nhiều giáo viên bộ môn khác, điều tâm huyết số một của tôi là dạy sao cho các em thích văn và học văn có kết quả. Tôi luôn làm mọi cách khơi dậy tinh thần học tập chủ động tích cực của các em trong suốt tiết học. Coi việc học sinh sôi nổi hăng hái phát biểu xây dựng bài là khâu quyết định thành bại của tiết văn. Hoạt động này không chỉ giúp học sinh có cơ hội chủ động tiếp nhận kiến thức; phát triển tư duy; trực tiếp tôi rèn kỹ năng mạnh dạn, tự tin giao tiếp trước đám đông mà còn giúp thầy nắm bắt được thực trạng cấp độ tư duy, cảm xúc của học sinh, kịp thời uốn nắn, nâng cao. Chính vì vậy khi phát vấn tôi không chỉ gọi những em có tinh thần xung phong đứng lên phát biểu mà còn rất quan tâm đến những trò thụ động không giơ tay.
Đến phần hướng dẫn tìm hiểu nhân vật bé Xi-mông với tiêu chí: “Xi-mông, nỗi buồn và niềm vui”, sau khi cho các em đọc kỹ văn bản, một câu hỏi được tôi đưa ra là: Vì sao bé Xi-mông lại có hành vi cực đoan đi ra sông định tự tử? Với câu hỏi này gần như cả lớp đều giơ tay hưởng ứng. Tôi đưa mắt nhìn khắp một lượt, nhận ra ở bàn thứ ba chỉ duy nhất có The là vẫn ngồi không nhúc nhích. Tôi liền gọi luôn The đứng lên phát biểu. Sau một phút chần chừ, em ngượng ngùng đứng dậy với vẻ mặt biến sắc khác thường. Thấy em vẫn đứng như trời trồng, tôi liền hối thúc: “Nào! The trả lời đi chứ! Có gì mà lúng túng vậy? Khẩn trương lên không mất quyền lợi bây giờ!”. Bất ngờ em đưa tay lên che mặt rồi ngồi thụp xuống bàn, gục đầu khóc nức nở. Sao thế nhỉ? Chuyện gì đã đến với The đây? Tôi sững người bối rối bước xuống chỗ bàn em. Tôi hỏi hai em ngồi cạnh, rồi tổ trưởng, lớp trưởng vẫn không ai có câu trả lời vì sao The lại khóc đột ngột như vậy. Không thể để tiết dạy bị “cháy giáo án”, tôi quyết định cả lớp ổn định tổ chức trở lại học bình thường.
Tiết học kết thúc, song nỗi phân vân về chuyện khóc của The vẫn không sao rời khỏi đầu óc tôi. Đi nhanh về văn phòng tôi tìm luôn cô Kim Sen – chủ nhiệm lớp 8B – để trao đổi sự việc. Nghe xong cô đập nhẹ tay vào vai tôi nói với giọng như phân bua lại như có ý trách móc: “Thế thầy không biết sao? Hoàn cảnh của The cũng tội nghiệp không khác gì nhân vật Xi-mông. Em cũng không có bố mà! Cực hơn, mẹ em lại là người khuyết tật đôi chân từ nhỏ”. Nghe xong, tôi bần thần lặng người trong cảm giác mình có lỗi lớn. Vì không nắm được hoàn cảnh của The tôi đã vô tình xúc phạm em, động đến nỗi đau sâu kín trong thẳm sâu con tim em. Thảo nào khi mấy em được hỏi về lý do The khóc, dù chắc không ai không biết song vì sự tế nhị em nào cũng tìm cách né tránh nói ra sự thật.
Thế mới biết nghề làm thầy không đơn giản chút nào. Chỉ vì không hiểu trò mà tôi vô tình làm tổn thương trò một cách đáng trách như vậy đấy…
NGƯT Nguyễn Ngọc Ký
Bình luận (0)