Thi tốt nghiệp THPT môn Văn: Học thế nào để làm bài tốt?

 Như vậy với câu 1, học sinh cần nắm vững các nét chính về cuộc đời tác giả, hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm bởi lẽ giữa tác giả, tác phẩm và thời đại bao giờ cũng có mối quan hệ hữu cơ. Hiểu cuộc đời tác giả, nắm được hoàn cảnh ra đời của tác phẩm sẽ giúp chúng ta soi rọi, giải mã ý tưởng cảm xúc và hiện thực mà nhà văn đưa vào trong tác phẩm. Phần viết đoạn văn ngắn trong câu 2, yêu cầu học sinh phải biết lập luận, trình bày vấn đề trên cơ sở biết huy động vốn sống, vốn hiểu biết của mình. Đòi hỏi người trình bày phải hiểu đúng, lý lẽ phân tích và giải thích phải chặt chẽ, mạch lạc, thuyết phục người đọc. Câu 3 là một bài làm văn nên các em phải chú ý tính hoàn chỉnh của bài viết gồm: giới thiệu, đặt vấn đề (phần mở bài), trình bày, giải quyết vấn đề (thân bài), nhận định, chốt lại vấn đề (kết luận). Con người và cuộc sống là nơi xuất phát và cũng là điểm đến của quá trình sáng tạo văn học nghệ thuật. Cho nên đối với bài nghị luận văn học, chúng ta phải nắm vững thể loại tác phẩm.

 

Bên cạnh đó, mỗi thể loại lại có phương tiện phản ánh riêng. Truyện ghi lại đời sống hoạt động xã hội của con người thông qua hình tượng nhân vật trong tác phẩm. Vì thế phân tích truyện không thể bỏ qua hình tượng nhân vật – một mẫu người nào đó có thật trong cuộc đời đã được nhà văn hư cấu đưa vào tác phẩm. Qua lăng kính nhà văn, nhân vật đó trở thành hình tượng điển hình để phản ánh hiện thực, kiến nghị một vấn đề mang tính xã hội. Học văn xuôi nên nắm chủ đề, tư tưởng chủ đề, chi tiết tình tiết xoay quanh nhân vật. Còn thơ ca là tiếng lòng của thi sĩ; là cái tôi cảm xúc, cái tôi chủ quan trữ tình trước hiện thực cuộc sống. Nhà thơ thường thông qua một chi tiết, mượn hình ảnh ẩn dụ để giãi bày cái tôi cảm xúc nên phân tích thơ không thể bỏ qua hình ảnh, kết cấu bài thơ.

Điều tôi muốn nói thêm là học văn cũng như các môn khác, học phải hiểu, kiến thức đọng sâu trong óc não để trở thành tri thức riêng của bản thân. Ngoài ra, việc sử dụng sách tài liệu tham khảo cũng cần có chừng mực. Không nên “sao y bản chính” một cách máy móc. Nên coi đó là cách để mở rộng kiến thức, một cách diễn đạt khác hơn mới hơn. Tốt nhất cần có sự chọn lọc và sáng tạo để làm sao biến cái của người khác thành cái của mình. Đó là cách học dân chủ và công bằng.

Thầy Phan Văn Thạnh

(Phó hiệu trưởng Trường THPT Gia Định)